radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Grote nederlaag verwacht voor May bij brexit-stemming in Brits Lagerhuis

Grote nederlaag verwacht voor May bij brexit-stemming in Brits Lagerhuis
Bron: eenvandaag

Volgens de Britse media kan premier May de stemming over haar brexit-deal vanavond met meer dan 200 stemmen verschil verliezen. Dat zou de grootste nederlaag zijn in de geschiedenis van het Lagerhuis.

De opzet van Theresa May is mislukt. De Britse premier stelde half december de stemming over de brexit-deal uit omdat ze met honderd stemmen verschil dreigde te verliezen. May hoopte dat de parlementariërs zich tijdens de kerstdagen zouden bedenken en haar deal met de EU toch zouden steunen.

Jeremy Corbyn hoopt op nieuwe verkiezingen

Het tegenovergestelde is gebeurd. Volgens de BBC hebben zeven parlementariërs aangegeven van mening te zijn veranderd. Zij steunen de deal van de premier nu wel.

Maar de meeste parlementariërs kwamen terug van vakantie en leken alleen maar meer overtuigd van hun eigen oplossing. De één wil het liefst de EU zonder deal verlaten, de ander is voorstander van een nieuw referendum over de brexit. Oppositieleider Jeremy Corbyn hoopt vooral op nieuwe verkiezingen.

Lees ook

Lagerhuisleden geven niet toe

Voor geen enkele oplossing is een meerderheid. Het enige waar de meeste parlementariërs het over eens zijn, is dat ze geen scheiding zonder deal willen. Dat zou enorme chaos opleveren.

Maar de tijd tikt door. Op 29 maart verlaten de Britten de Europese Unie, dus de druk is hoog. Premier May probeert die druk te gebruiken om parlementariërs ervan te overtuigen voor haar deal te stemmen. Maar de meeste Lagerhuisleden geven niet toe.

May kan geen tijd meer rekken

Als de deal wordt weggestemd, moet premier May binnen drie dagen met een nieuw voorstel komen. Dat bepaalden de parlementariërs vorige week. Op die manier voorkomen ze dat May tijd kan blijven rekken.

Als May met een nieuw voorstel moet komen, zal ze waarschijnlijk haar scheidingsdeal met een paar kleine aanpassingen nog eens tot stemming brengen.

Hulp van EU-leiders blijft uit

Al sinds december probeert May EU-leiders zo ver te krijgen haar te helpen. Gisteren kwamen EU-presidenten Tusk en Juncker dan eindelijk met een brief aan May. Maar grondige wijzigingen die de Britse parlementariërs daadwerkelijk zo ver zouden kunnen krijgen om voor de deal te stemmen, bleven zoals verwacht uit.

In de brief benadrukt de EU nog eens dat de Unie ook niet wil dat de zogeheten 'backstop', de verzekeringspolis die ervoor zorgt dat er in geen geval een harde grens komt tussen Noord-Ierland en Ierland, ingaat. Maar er staat geen einddatum voor die noodmaatregel in, en dat was nu juist heel belangrijk. De meeste Britse parlementariërs zijn namelijk bang dat het Verenigd Koninkrijk voor altijd in die backstop gevangen kan blijven en zo een soort vazalstaat van de Europese Unie wordt.

info

Wat is de backstop?

De backstop wordt ook wel een verzekeringspolis genoemd. Het is een uiterst middel waarmee in het brexit-akkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk is vastgelegd dat er geen harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland komt.

Beide partijen willen zo'n tastbare grens met controles koste wat het kost voorkomen, omdat die grens gezien de Ierse geschiedenis ontzettend gevoelig ligt. Maar dit is nog niet zo makkelijk omdat de EU ook niet wil dat er via Noord-Ierland (onderdeel van het Verenigd Koninkrijk) allerlei goederen en personen ongezien de Europese Unie binnen kunnen komen wanneer het Verenigd Koninkrijk geen lid meer is.

Dus zijn de partijen overeen gekomen dat als er nog geen nieuw handelsakkoord is voor 2021 de backstop in werking gaat. Dan blijft heel het Verenigd Koninkrijk in een douane-unie met de EU en Noord-Ierland blijft ook nog in bepaalde delen van de interne markt. Deze situatie blijft dan bestaan tot het Verenigd Koninkrijk en de EU een handelsakkoord hebben getekend.

Lees ook

Drie opties bij een 'nee'

1. Meer stemmingen

Het lijkt er niet op dat Theresa May een plan B heeft. In theorie kan ze haar deal maar liefst dertig keer tot stemming brengen in het Lagerhuis. In de tussentijd proberen parlementariërs deze impasse te doorbreken. Al maanden wordt gespeculeerd over het indienen van een motie van wantrouwen tegen de regering door oppositieleider Corbyn. Als de deal van May weggestemd wordt, zal de druk op Corbyn om deze motie in te dienen weer groeien. Corbyn hintte er in een televisie-interview al op dat hij dit snel zal doen als May de stemming verliest.

2. Nieuwe verkiezingen

Als Corbyns motie van wantrouwen tegen de regering het haalt, komen er nieuwe verkiezingen. Corbyn hoopt die verkiezingen te winnen en opnieuw met de EU te onderhandelen over een brexit-deal. Ook gaan er steeds meer stemmen op voor een nieuw referendum over de brexit. May heeft al meerdere malen gezegd dat ze dit 'verraad aan het volk' vindt, maar parlementsleden van verschillende partijen presenteerden al wetsvoorstellen waarmee een tweede referendum mogelijk is.

3. 'No Deal' brexit

Dan is er nog de laatste optie waar fervente brexiteers als Boris Johnson and Jacob Reese Mogg van dromen: een scheiding zonder deal. Het Verenigd Koninkrijk bereidt zich hier nu voor de zekerheid op voor, maar zowel de meeste parlementariërs als Theresa May proberen dit te voorkomen. Als de Britten zonder deal vertrekken, dan valt de handel tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU terug op de regels van de Wereldhandelsorganisatie. Dat betekent dat er invoertarieven komen en dan worden er lange files aan de grens verwacht. Sommige Britten maken zich hier veel zorgen over. Zij slaan alvast voedsel en medicijnen in.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe de nieuwe stikstofaanpak van kabinet boeren klem zet: 'Venijn zit in de details'

Hoe de nieuwe stikstofaanpak van kabinet boeren klem zet: 'Venijn zit in de details'
Melkveehouder Chantal Farjon is een zogenoemde 'PAS-melder'
Bron: EenVandaag

6 jaar na de geruchtmakende 'stikstofuitspraak' van de Raad van State ligt er sinds een kleine week eindelijk een pakket aan plannen op tafel. Maar onder juristen, milieuactivisten én boeren zijn er twijfels. "Nederland komende 5 jaar nog niet van slot."

"Het is een enorme draai en een mooie stap", zegt boerin Chantal Farjon. Haar melkveebedrijf met 160 koeien in het Overijsselse Bruchterveld zou gered zijn als de stikstofregels worden opgerekt zoals landbouwminister Femke Wiersma nu voorstelt. "Maar ik denk dat het venijn in de details zit."

'Rechtszaken beangstigend'

Chantal is een van de 2.500 zogeheten PAS-melders. Dat zijn boeren die onder het oude Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen natuurvergunning hoefden aan te vragen voor activiteiten met een beperkte stikstofuitsoot. Chantal breidde haar boerderij in 2015 uit, maar na de stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019 werd haar bedrijf in één klap illegaal.

De overheid zoekt al jaren naar een manier om de PAS-melders te 'legaliseren', omdat het buiten hun schuld gebeurde. Maar milieuorganisaties als Mobilisation for the Environment (MOB) denken daar anders over en proberen via de rechter boeren als Chantal te laten stoppen. "Beangstigend", noemt ze de dreiging die nog altijd boven haar hoofd hangt.

Bekijk ook

Minister wil regels oprekken

Minister Wiersma presenteerde eind vorige maand haar langverwachte stikstofbeleid. In 2035 moet de hoeveelheid stikstof die boeren, bedrijven en het verkeer uitstoten zijn gehalveerd ten opzichte van 2019. Er komen vrijwillige regelingen voor boeren, een nieuw vergunningstelsel en verduurzaming in de industrie en het verkeer.

Ook wil ze de stikstofregels oprekken, de zogeheten rekenkundige ondergrens. Daarmee zijn veel PAS-melders in één keer geholpen. Strenger wordt Wiersma bij kwetsbare natuurgebieden zoals de Veluwe en De Peel. Daar komt een regionale aanpak, met onder meer een regeling voor boeren om vrijwillig te stoppen en 'extensivering', oftewel minder dieren per hectare.

Stikstofexpert is kritisch

Ralph Frins is universitair hoofddocent omgevingsrecht aan Tilburg University en een van de stikstofexperts in Nederland. Hij is kritisch: "De recente uitspraken van de Raad van State en de rechtbank in de Greenpeace-zaak maken duidelijk dat er nu stappen gezet moeten worden. We weten al decennia dat er maatregelen nodig zijn, maar de stappen tot nu toe zijn veel te klein."

Volgens hem lijkt het erop dat Wiersma het laat aankomen op nieuwe rechtszaken. En dan moet je, zo zegt Frins, kunnen aantonen dat je als overheid voldoende stappen zet. "De landsadvocaat zegt zelf dat dit pakket hooguit in een paar gebieden kan werken. Nota bene de landsadvocaat, die de overheid ook heeft verdedigd in de recente Greenpeace-zaak, waartegen het kabinet in beroep gaat."

Bekijk ook

'Dit is nieuw kleuterplan'

Milieuactivist Johan Vollenbroek oordeelt vernietigend over de plannen. Het was zijn organisatie MOB die de zaak aanspande tegen het PAS-systeem, waarin de Raad van State de ingrijpende 'stikstofuitspraak' deed. "Ook dit nieuwe kleuterplan is in strijd met de habitatrichtlijn. De eerstkomende 5 jaar gaat Nederland niet van het slot, omdat er gewoon geen stikstofruimte is om vergunningen te verstrekken."

Hij noemt het 'bizar' dat het kabinet de eisen van de rechter negeert. De rechtbank heeft volgens hem duidelijk gemaakt dat Nederland in 2030 de helft minder stikstof moet uitstoten, en niet pas in 2035. Minister Wiersma laat hem geen andere keuze dan een juridische weg te bewandelen, vindt Vollenbroek. "Onze intentie is simpel: we willen de natuur redden."

'Chantage door MOB'

Maar volgens melkveehouder Chantal gaat de wens om de natuur te redden ten koste van bedrijven zoals die van haar. "We hebben het idee dat wij heel goed bezig zijn. We hebben extra land per koe en we doen aan natuurbeheer, met drones vliegen we over het land om nesten te beschermen."

De boerin vindt het daarom onbegrijpelijk dat Vollenbroek en zijn milieuorganisatie via de rechter probeert af te dwingen dat zij moet stoppen haar bedrijf. "Ze zijn niet tevreden over het pakket van de minister. En dan chanteren ze de minister door boeren aan te pakken. En de natuur is er nog steeds helemaal niks mee opgeschoten."

Bekijk ook

Bij kabinet aankloppen?

"Zij moet met haar zorgen bij zowel de provincie als het kabinet aankloppen", reageert Vollenbroek. "Ik hoop dat zij gaat inspreken in de Tweede Kamer, laat weten dat dit plan het niet gaat redden. Ik hoop dat ze dat gaan doen, want dat betekent dat als er echt een goede oplossing komt, wij kunnen stoppen met al onze procedures."

Hij zegt dat MOB jaren geleden al een plan heeft ingediend voor 'een complete herstructurering van de landbouw, waarbij de stikstofuitstoot fors omlaag gaat'. Dat zou volgens hem 24 tot 30 miljard euro kosten. "Economisch gezien levert het winst op. Nederland zou volgens een economische studie welvarender zijn met een veel kleinere veestapel. Je moet eventjes flink investeren, maar dan hebben we ook wat. En dan komen we van het stikstofslot."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe deze dorpen in Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog een 'veilige haven' werden voor Amsterdamse Joden

Friese verzetstrijders brachten tijdens de Tweede Wereldoorlog talloze, vaak Amsterdamse, Joden naar de dorpen Bontebok en De Knipe. 80 jaar later leeft de geschiedenis daar nog enorm, vooral bij mensen die de oorlog zelf hebben meegemaakt.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant