Vakbond FNV maakt zich grote zorgen over de gezondheid van medewerkers op Schiphol. De bond wil dat een onderzoek naar de effecten van ultrafijnstof onder omwonenden van Schiphol wordt uitgebreid naar werknemers van de luchthaven.
Het pleidooi van de vakbond volgt op de eerste resultaten van een meerjarig onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) die eind juni werden gepubliceerd. "Wij vinden het vreemd dat de groep mensen die aan de hoogste concentraties ultrafijnstof wordt blootgesteld helemaal niet in het onderzoek is meegenomen", zegt campagneleider Luchtvaart Joost van Doesburg van FNV.
Dag in dag uit tussen de toestellen
Voor de studie onderzocht het instituut 21 volwassenen en 191 basisschoolkinderen die onder de rook van Schiphol wonen. Het RIVM concludeerde dat omwonenden regelmatig aan hoge concentraties ultrafijnstof worden blootgesteld en dat met name kinderen met luchtwegaandoeningen daar nadeel van ondervinden.
Vakbond FNV is gealarmeerd door de bevindingen. "Als er al effecten op de gezondheid van omwonenden worden vastgesteld, hoe zit dat dan met werknemers die dag in, dag uit tussen de toestellen lopen?", zegt van Doesburg.
'Wat krijg je allemaal binnen?'
Een ervaren platformmedewerker die alleen anoniem met EenVandaag wil praten zegt dat hij en zijn collega's zich zorgen maken over wat ze inademen. "Als vliegtuigen voor vertrek hun motoren openzetten sta je soms midden in die luchtstroom. Dan vraag je je wel eens af: wat krijg ik hier allemaal binnen?"
Ziektes onder collega's wakkeren het wantrouwen aan. Zo overleed volgens hem onlangs een oud-collega aan longkanker. "Terwijl hij nooit had gerookt. Het is allemaal moeilijk hard te maken, maar onderling denken we dan wel: ja, niet zo gek, hij heeft 30 jaar op het platform rondgelopen."
Ultrafijnstof bestaat uit deeltjes in de lucht die 10 duizend keer kleiner zijn dan een millimeter en niet met het oog te zien zijn. Het komt vrij bij verbranding. Belangrijke bronnen van ultrafijnstof zijn transportmiddelen, industrie en huishoudens. Doordat de deeltjes zo klein zijn, blijven ze langer in de longen achter na inademing. Ook kunnen ze makkelijker via de longen in het bloed terecht komen en in organen achterblijven.Onderzoeken tonen aan dat blootstelling aan ultrafijnstof longziektes kan veroorzaken. Ook zijn er aanwijzingen dat het effect kan hebben op het functioneren van hart en bloedvaten en wordt er een verband gelegd met hersenaandoeningen. Omdat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het bewijs nog onvoldoende vindt, gelden er nog geen normen voor veilige concentraties ultrafijnstof.
Reden tot zorg
In het buitenland is al eerder onderzoek gedaan naar de concentraties van ultrafijnstof op luchthavens. Zo werd uit een studie op Kopenhagen Airport duidelijk dat grondmedewerkers aan hoge concentraties worden blootgesteld. Bij metingen aan de gate werden twee tot drie keer zoveel deeltjes gemeten als in een drukke straat in de Deense hoofdstad.
Longarts Hans In 't Veen van het Francisus Gasthuis in Rotterdam onderschrijft de noodzaak van onderzoek onder Schiphol-werknemers. "Het is een kwestie van gezond verstand: hoe dichter je bij de bron bent, des te groter is de blootstelling. Er is echt wel reden daar bezorgd over te zijn."
Veel speculatie over ziekte
Een gedegen onderzoek zou ook de geruchtenstroom onder werknemers kunnen ontzenuwen, denkt FNV-campagneleider Van Doesburg.
"Wij krijgen veel klachten en signalen van medewerkers. En er wordt veel gespeculeerd over ziekte van collega's en waardoor die veroorzaakt worden. Het zou goed zijn als duidelijk wordt welke risico's zij lopen en wat er gedaan kan worden om die zoveel mogelijk te beperken."
Reacties ministerie en Schiphol
Een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat weten dat een TNO-studie in 2014 de aanleiding vormde voor het lopende RIVM-onderzoek. "Dat leidde tot onrust onder omwonenden en vanuit de Omgevingsraad Schiphol is toen gepleit voor een onderzoek naar de gezondheidseffecten onder bewoners. Daar is vervolgens voor gekozen."
Ze wijst er op dat onderzoek door het RIVM naar de lange termijneffecten van ultrafijnstof op de gezondheid nog loopt. "Als daaruit blijkt dat nader onderzoek nodig is, specifiek gericht op werknemers of andere onderzoeksgroepen, dan is dat zeker iets waar naar gekeken moet worden."
Ook Schiphol zegt in een reactie definitieve uitkomsten van de RIVM-studie af te willen wachten. Volgens de luchthaven signaleert de bedrijfsarts niet dat bepaalde aandoeningen vaker voorkomen of gemeld worden dan mag worden verwacht.
Heeft u tips naar aanleiding van dit verhaal? Mail dan naar: [email protected]. Anoniem melden kan via Publeaks.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.