Windmolens in de bebouwde kom? Volgens deze deskundige is afstand nodig om gezondheidsklachten te voorkomen

Hoe dicht mogen windmolens bij huizen staan? Daarvoor moet een norm komen, maar de Tweede Kamer en de minister zijn het oneens met elkaar. Er zijn namelijk negatieve effecten op de gezondheid van omwonenden. "Vooral hinder dat je niet goed kunt slapen."

Om de klimaatdoelen te halen moet Nederland meer duurzame energie opwekken. Het gevolg daarvan is dat windmolens in de buurt van woningen kunnen komen. De grote vraag is alleen: hoe dicht op huizen?

Norm bedenken

De Tweede Kamer en minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei verschillen daar dus van mening over. Een meerderheid in de Tweede Kamer liet eerder weten voorstander te zijn van een heel strenge afstandsnorm.

Hermans wil juist een iets minder strenge norm om te voorkomen dat anders op bijna geen enkele plek een windmolen kan komen. Maar wat beteken het voor bewoners als er een windmolen in de buurt van hun huis komt?

Slaapproblemen

Jan de Laat is klinisch fysicus en audioloog en deed onderzoek naar de effecten van windturbines op onze gezondheid. In de eerste plaats kan het volgens hem vooral slaapproblemen veroorzaken. "Mensen hebben nachtrust nodig, en met name ook kinderen in de ontwikkelingsleeftijd."

Windturbines die dicht bij de bebouwde kom staan, produceren qua geluidsniveau rond de 110 decibel. Dat is net zoveel als een startende motor of vuurwerk op een afstand van 10 meter, zegt hij daarover.

Huidige regels uit 2009

De regels die op het moment gelden voor het plaatsen van windturbines komen uit 2009. De audioloog vindt daarom dat deze regels worden herzien.

De richtlijnen zijn namelijk gebaseerd op de kennis die we toen hadden. "Die kennis had vooral betrekking op bijvoorbeeld verkeersgeluid en geluid van treinen. Als je die kennis toepast, dan ontbreekt er dus nog wat."

Afstandsnorm

Het aanscherpen van regels is, waar mogelijk, dan ook zeker nodig, zegt De Laat. Zo is er in de afgelopen 15 jaar veel veranderd op het gebied van windturbines, zoals de grootte en de kracht die ze hebben. "Een afstandsnorm zou wat ons betreft de beste methode zijn om te hanteren."

Hij stelt bijvoorbeeld voor om windmolens op een afstand van minimaal een kilometer te plaatsen. "Dan zou het geluidsniveau een stuk lager kunnen zijn en is de geluidssterkte zoals mensen die tegen elkaar praten. Daarvoor gelden lagere niveaus. En dan kom je in de buurt van de 35 tot 40 decibel." Volgens hem is dit niveau belangrijk om goed te kunnen slapen.

Klimaatdoelen

Klimaatminister Hermans heeft andere plannen en heeft nu voornemens om windmolens dichter bij woningen te bouwen. Nu geldt dat de afstand tussen een windmolen en een huis 400 meter is, als een windmolen 100 meter hoog is. Maar die afstand wil de minister halveren.

Op die manier kan Nederland meer windmolens op het land kwijt en kunnen de klimaatdoelen behaald worden. De Laat is daar kritisch over. Binnen het plan wordt er te weinig rekening gehouden met het geluid van windturbines dat slaapverstoringen kan veroorzaken.

Grotere windmolens

Doordat de huidige windturbines groter van formaat zijn dan windturbines van 15 jaar geleden, kan dat weer zorgen voor nieuwe gezondheidseffecten. "Als die te dicht bij de bebouwde kom staan, kunnen die bij een groot percentage van mensen zorgen voor slaapverstoring."

Volgens hem is daar nog te weinig onderzoek naar gedaan. "Daar weten we nu nog onvoldoende van en dat willen we graag weten. Het RIVM zal hier over 2 jaar onderzoek naar publiceren. Laten we daarop wachten."

Afsluitdijk en Noordzee

Waar moeten de windmolens dan wel komen? Volgens De Laat moet je daarbij vooral kijken naar een veilige afstand. "In de Flevopolder en als je over de Afsluitdijk rijdt, zie je links en rechts hele grote velden met windturbines. Ook op de Noordzee kan het wel op veilige plekken."

Als je het goed uitrekent, zijn er veel plekken waar windmolens gebouwd kunnen worden, gaat de audioloog verder. "Het is niet zo dat er dan geen plek meer overblijft. Alleen dwing gemeentes in de bebouwde kom niet om binnen een bepaalde afstand windmolens te plaatsen", zegt hij tot slot.