meer NPO start

Een derde van EK-kijkers wil ook in Duitsland statement van Oranje: 'Topsporters zijn rolmodellen'

Een derde van EK-kijkers wil ook in Duitsland statement van Oranje: 'Topsporters zijn rolmodellen'
Georginio Wijnaldum draagt de OneLove-aanvoerdersband tijdens het EK in 2020.
Bron: ANP

Ruim een derde van de Oranje-supporters (35 procent) wil dit EK een statement van het Nederlands elftal. Het omstreden WK in Qatar stond bol van de statements, maar ook in Duitsland moet er een signaal gegeven worden, zegt een deel van de fans.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag in de aanloop naar het Europees kampioenschap voetbal in Duitsland dat op 14 juni begint. Het EK is het eerste landentoernooi sinds het veelbesproken WK in Qatar, waar het over veel zaken ging, maar weinig over voetbal.

Niet nodig

Discriminatie, LHBTI-rechten, corruptie, arbeidsomstandigheden: de regering, inclusief de koning, zag genoeg reden om thuis te blijven bij de wedstrijden van Oranje. En het Nederlands elftal wilde de OneLove-band dragen, een statement tegen discriminatie en racisme, ware het niet dat de FIFA dat verbood.

Zulke gebaren zou men niet verwachten nu het aanstaande EK in democratisch voetballand Duitsland wordt gespeeld. Geen enkel land is tot nu toe van plan om zich ergens over uit te spreken op het EK. Voor de grootste groep Oranjefans (61 procent) is het dan ook niet nodig om dit EK een statement te maken.

Moet Oranje een statement maken op het EK in Duitsland?

'Werelden niet mengen'

Veel tegenstanders, vooral voetballiefhebbers, willen niet dat politiek en sport zich met elkaar vermengen. "Gewoon lekker voetballen", is een uitspraak die veel wordt gedeeld.

Er zijn ook tegenstanders bij wie de frustratie dieper zit. Een panellid schrijft bijvoorbeeld: "Alsjeblieft, ik smeek het: laat dit EK weer los van politiek en andere standpunten." Een andere deelnemer schrijft: "Sport moet verbroederen, sport moet verbinden. Je moet deze werelden niet met elkaar vermengen."

Bekijk ook

Rolmodellen

Toch is er een behoorlijke groep (35 procent) van voetballiefhebbers die wel wil dat Oranje ergens tegen protesteert. Een kwart (25 procent) wil dat het team van Koeman een signaal laat zien tegen racisme en/of discriminatie in en rond het voetbal.

Een Oranjefan uit het Opiniepanel zegt daarover: "Topsporters zijn rolmodellen en kunnen dus invloed uitoefenen. Dat moet niet politiek zijn, maar moet wel gerelateerd zijn aan onbeschoft gedrag zoals discriminatie en racisme." Anderen stellen dat Oranje alleen een statement moet maken over zaken waar de voetbalwereld zelf mee te maken heeft: "Omdat racisme vaak voorkomt bij voetbal. Spelers en publiek hebben er zelf invloed op. Daar mag je niet over zwijgen."

Moet ons elftal een statement maken op het EK? En hoe ver komt het team? Dit en meer bekijk je in onze tv-uitzending.
info

Wordt Oranje weer Europees kampioen in Duitsland?

Dat denkt maar 3 procent van de Oranjefans. De meesten (43%) denken dat Oranje de kwartfinale haalt. Dat is verder dan het laatste EK, toen Oranje in de achtste finale verloor van Tsjechië.

'Einde zoek'

Voor een statement tegen andere zaken, zoals de oorlogen in Gaza en Oekraïne, is minder steun. Panelleden vrezen voor een glijdende schaal: "In het algemeen een statement maken is prima. Maar als je een of twee zaken benoemt, zoals de oorlogen, vergeet je de rest van de wereld en is het einde zoek", aldus een ondervraagde voetbalfan.

1 op de 10 Oranjefans vindt dat de selectie wel aandacht moet vragen voor de oorlogen aan de randen van het continent. "Dit zijn uitstekende momenten om een statement te maken. Miljoenen mensen kijken."

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 18 tot en met dinsdag 21 mei 2024, waar 26.142 mensen aan meededen. Daarvan gaven 14.794 mensen aan dat ze EK's of WK's doorgaans volgen. Deze groep wordt in tekst aangeduid als 'Oranjefans'. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Moet Oranje een statement maken op het EK en leeft het toernooi eigenlijk al?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant