radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Een beveiliger, tramchauffeur en verpleegkundige over de toenemende agressie waarmee ze te maken krijgen

Een beveiliger, tramchauffeur en verpleegkundige over de toenemende agressie waarmee ze te maken krijgen
Moes, Arjen en Joost
Bron: EenVandaag

Hoe langer de coronacrisis duurt, hoe korter de lontjes worden. 'Nóg korter', denken deze drie ervaringsdeskundigen die al het nodige voor hun kiezen kregen de laatste maanden.

Schelden, dreigen en intimiderend filmen. De coronacrisis en de maatregelen die ons zijn opgelegd, haalt in sommigen niet het beste naar boven. Arjan, Joost en Moes worden er in hun werk dagelijks mee geconfronteerd.

Verpleegkundige Arjan van den Broek

Arjan
Bron: EenVandaag

"Je hebt altijd mensen met korte lontjes, zeker op een spoedeisende hulp. Daar heb je geen corona voor nodig. Mensen zijn bang en hebben angst als een familielid of zijzelf moeten komen. In de eerste fase was het gemoedelijk en saamhorig. De schouders eronder zetten. Er was applaus, spandoeken en cadeautjes. We kregen dagelijks geschenken van bedrijven en horeca-instellingen. Het was hard werken onder moeilijke omstandigheden. Het is heftig geweest. Alle patiënten op de ic waren heel erg ziek."

"Rond de zomer werden mensen corona-moe. Je wilde leuke dingen doen, op vakantie. Maar op de spoed zag je dat er toenemend onbegrip was voor de maatregelen in het ziekenhuis. Dat er maar één bezoeker bij de patiënt mocht per dag. Dat stuitte op veel onbegrip. Dan gaan ze in discussie met ons, met collega's van de balie. Het overgrote deel had wel begrip en ging daarna huiswaarts. In het najaar nam het onbegrip echt toe."

Lees ook

'Het is niet agressie zoals je ziet in films, maar intimidatie'

"Ik heb meegemaakt dat ik een telefoontje kreeg van de centralist en zei: 'Kom maar even, want het gaat niet goed'. En ik zie daar iemand voor de balie staan, die helemaal uit z'n stekker gaat, een tik geeft tegen het glas van de balie en zegt: 'Ik kom toch wel binnen'. Sommigen filmen collega's en de discussie. Daarbij zeggen ze dan dat het niet normaal is dat ze zolang moeten wachten en dat ze er niet bij kunnen. Dat is heel intimiderend. Je moet zorgen dat je zelf niet boos wordt, maar dat is wel eens moeilijk."

"Ik heb inlevingsvermogen. Als mijn vrouw hier zou liggen zou ik dat ook niet leuk vinden. Maar ik blijf vinden dat agressie richting zorgpersoneel te allen tijde niet acceptabel is. Het is niet agressie zoals je ziet in films, maar intimidatie. Ik vrees voor een toename van besmettingen en de werkdruk. Ik hoop dat we weer de waardering krijgen die we in het voorjaar hebben gehad. Wij hebben de regels niet verzonnen."

Beveiliger Joost Schoonen

Joost beveiliger Amphia
Bron: EenVandaag

"Ik werk nagenoeg twaalf jaar in het ziekenhuis. En met name het gedrag van de mensen is wat harder geworden in die 12 jaar. Mensen eisen meer. Mensen durven tegenwoordig gerust met de vuist op tafel te slaan en te zeggen: 'Ik heb die zorg nu nodig'. Dat was vroeger minder. Een dokter, die is druk, daar was ontzag voor. Nu moeten ze direct die zorg hebben."

"Aan de ene kant vind ik het wel begrijpelijk, omdat we in een hele snelle maatschappij leven en mensen zijn nu gewend om overal snel geholpen te worden. Maar we willen hier wel graag goede zorg levert. En dan kan het wat langer duren, want de artsen nemen wel de tijd voor de mensen."

Lees ook

'Jij moet straks ook nog wel een keer naar huis'

"Voor mijn vak had dat met name in de eerst golf gevolgen. Het ziekenhuis ging toen nagenoeg op slot. En we merkten ook dat de toestroom naar het ziekenhuis minder werd, de reguliere zorg werd afgeschaald. De mensen die kwamen waren heel begripvol. Het applaus dat gegeven werd voor de zorg is daar wel een heel mooi voorbeeld van, dat waren hele mooie gebaren. We zien dat naarmate de tijd vordert, dat mensen het beu raken."

"De regels zijn aangescherpt. We vragen mensen een mondkapje te dragen en vragen naar handhygiëne. Mensen zijn het zat. Vragen of iemand een mondkapje wil dragen, kan al genoeg zijn voor iemand die het daar niet mee eens is. Mensen ontploffen nagenoeg. Hoe je het in je hoofd haalt om het te vragen. 'Jij moet straks ook nog wel een keer naar huis', zeggen ze dan. Ik vind dat niet gepast. We proberen zorg te leveren en corona buiten de deur te houden. Dat kan alleen als we dat met z'n allen doen."

Lees ook

Tramchauffeur Moes Ahaddouch

Moes
Bron: EenVandaag

"We proberen voor iedereen de veiligheid te waarborgen, door erop toe te zien dat iedereen een mondkapje gebruikt in de tram. We hebben dagelijks te maken met heel veel reizigers. Dan heb je het niet over tien of twintig reizigers, maar over honderden reizigers waar we dagelijks mee in contact zijn. En als je dan zo'n pandemie eroverheen krijgt, maakt dat je nerveus. Je maakt je zorgen over je eigen gezondheid, over de gezondheid van je eigen gezin en om de familieleden waarmee je in contact bent."

"Je kwam heel vaak mensen tegen die er niet zo in geloofden. Ik kan niet in de hoofden kijken van de mensen, maar je kwam ze wel vaak tegen. En als je er wat van zei, zorgde dat voor wrijving en spanning voor mij als bestuurder. Aan de hand van hoe iemand binnenkomt en z'n houding kijk ik eerst of hij het mondkapje vergeten is en dan waag ik een gok. En op het moment dat ze door willen lopen, dan grijp ik in. Dan zeg ik: 'Meneer waar is uw mondkapje'."

'Ik mijd de discussie zoveel mogelijk'

"Ze beginnen eerst heel rustig. Ze proberen jou te overtuigen dat ze toch mee mogen. Maar wij hebben strikte orders: mensen zonder mondkapje mogen niet mee. En dan ben je daar heel duidelijk in en dan voelen mensen zich op hun teentjes getrapt. En dan gaan ze hun stem verheffen en beginnen ze te schelden. En voor je het weet, als je je dan niet inhoudt, dan escaleert het."

"Uit de aanvaringen die ik heb gehad, heb ik geleerd om discussies zoveel mogelijk te vermijden. Je krijgt van alles naar je hoofd geslingerd. 'Wie denk je wel dat je bent, je probeert me de les te lezen'. Daar zijn wij niet voor opgeleid, daar heb je boa's voor. Maar voordat zij er zijn, ben je zo 10 minuten verder. Gelukkig kunnen we onszelf beschermen door de deur dicht te doen, waardoor echt gewelddadige personen geen toegang hebben tot ons. Als het nog langer gaat duren, gaan er nog meer mensen gefrustreerd rondlopen omdat hun dagelijkse bezigheden niet doorgaan. Bij sommige mensen worden de lontjes nog korter."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe besmettelijk is tuberculose? En andere vragen over tbc beantwoord

Hoe besmettelijk is tuberculose? En andere vragen over tbc beantwoord
Een dokter in Lima (Peru) bekijkt een röntgenfoto van iemand met tuberculose
Bron: AFP

Tuberculose was ooit een dodelijke ziekte in Nederland. Het is tegenwoordig beter behandelbaar en komt hier minder vaak voor. Laatst was er een uitbraak bij een maaltijdleverancier, met tachtig besmette medewerkers. We vroegen wat jullie wilden weten.

Hoogleraar Immunodiagnostiek van mycobacteriële infectieziekten van het Leids Universitair Medisch Centrum Annemieke Geluk geeft antwoord op jullie vragen.

1. Wat is tuberculose en hoe raak je besmet?

"Tuberculose (tbc) wordt veroorzaakt door een speciale mycobacterie", begint Geluk. "Het is een bacterie die wordt overgedragen via de luchtwegen van iemand die de besmettelijke vorm (longtuberculose, red.) van de ziekte heeft. Door te hoesten kan de bacterie worden overgedragen." Maar niet iedereen die besmet raakt, wordt ook ziek. "Het grootste deel van de mensen doodt de bacterie met hun immuunsysteem en ontwikkelt geen tuberculose."

Volgens het RIVM krijgt slecht 1 op de 10 mensen die besmet zijn uiteindelijk tuberculose. Dit kan na een paar maanden gebeuren, maar soms pas jaren later. De kans om ziek te worden is het grootst in de eerste 2 jaar na besmetting. Wanneer iemand de bacterie bij zich draagt zonder ziek te worden, heet dat een tuberculose-infectie. In dat geval is die persoon niet besmettelijk voor anderen.

Daarom is het volgens Geluk belangrijk om het onderscheid te maken tussen latente en actieve tuberculose. "Bij latente tuberculose draagt iemand de bacterie bij zich, maar is niet ziek en heeft geen symptomen. Het immuunsysteem houdt de bacterie onder controle. Bij actieve tuberculose is iemand wél ziek en heeft de bacterie zich vermenigvuldigd in het lichaam. Deze mensen kunnen ook besmettelijk zijn."

Annemieke Geluk
Bron: Eigen beeld
Annemieke Geluk

2. Hoe kan het dat tachtig medewerkers van een bedrijf ineens besmet zijn geraakt? Kan dat door één besmettelijke bron?

"Ja, dat kan", zegt Geluk. De hoogleraar is niet voldoende op de hoogte van dit specifieke geval om te zeggen wie 'patiënt één' is, maar tuberculose wordt via de luchtwegen overgedragen. Mensen die nauw contact hebben met een besmettelijk persoon lopen risico om besmet te raken. "Dat kunnen huisgenoten zijn, maar ook collega's met wie je intensief samenwerkt in dezelfde ruimte. Dat verklaart waarom het zich binnen een bedrijf heeft kunnen verspreiden."

"Daarnaast speelt het mee dat je na besmetting niet gelijk ziek hoeft te worden. We leven tegenwoordig in een samenleving waarin veel mensen reizen." Zo kan iemand besmet raken en jarenlang zonder klachten rondlopen. Maar door veranderende omstandigheden, zoals een verzwakt immuunsysteem, kan die persoon alsnog actieve tuberculose ontwikkelen en besmettelijk worden. "Patiënt één van deze uitbraak hoeft dus niet in Nederland geïnfecteerd te zijn."

info

Wat zijn de klachten/symptomen bij tuberculose?

  • lange tijd hoesten (bij tuberculose in de longen) en slijm bij het hoesten*
  • 's nachts erg zweten
  • afvallen
  • geen zin in eten
  • moe
  • koorts
  • moeilijker ademhalen

*Iemand die langere tijd tuberculose heeft, kan bloed ophoesten

Bron: RIVM

3. Bij welke groepen komt tuberculose vaker voor?

"Tbc komt vaker voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem", zegt Geluk. "Bij het grootste deel van de mensen schakelt het lichaam de bacterie zelf uit, zonder ziek te worden. Maar als je afweersysteem minder goed werkt, kan de kans op tuberculose groter zijn." Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen met een HIV-infectie, waarbij bepaalde immuuncellen ontbreken in het lichaam. Net als mensen die medicijnen gebruiken die het immuunsysteem onderdrukken, zoals bij een orgaantransplantatie.

"Mensen met een chronische aandoening hebben, zoals diabetes, en wonen in een gebied waar tuberculose veel voorkomt lijken een iets verhoogd risico te hebben om de ziekte te ontwikkelen. Hoe dat precies werkt, wordt nog onderzocht", voegt Geluk toe.

Tuberculose is een met armoede geassocieerde ziekte "De ziekte komt vooral voor in landen zoals India, Indonesië, gebieden in Zuid-Amerika en Afrika", zegt Geluk. Zo kunnen mensen die jarenlang ondervoed zijn een verzwakte afweer hebben en een grotere kans lopen om ziek te worden.

4. Wordt er in Nederland nog steeds getest op tuberculose, zoals vroeger op scholen?

"Nee, dat gebeurt niet meer", antwoordt Geluk. "Vroeger werd er veel meer getest omdat tuberculose toen vaker voorkwam." Op de website van het Tuberculosefonds staat dat er toen grootschalige röntgenscreenings werden ingevoerd bij onder andere studenten, leerkrachten en zorgpersoneel om de ziekte vroegtijdig op te sporen.

Na de Tweede Wereldoorlog werd antibiotica beschikbaar waarmee de infectie behandeld kon worden, en dankzij betere gezondheidszorg is tuberculose steeds zeldzamer geworden in Nederland. "Daarom wordt er niet meer standaard getest, behalve bij specifieke uitbraken, zoals nu in bij de maaltijdleverancier", zegt Geluk.

Bekijk ook

5. Is tuberculose te genezen?

"Ja, tuberculose is te genezen", zegt Geluk. "Met antibiotica kan de actieve vorm van tuberculose behandeld worden." Maar ze benadrukt dat dit wel tijd kost. De behandeling duurt een aantal maanden en het is heel belangrijk dat mensen de antibiotica consequent blijven innemen.

"Helaas zien we ook resistente bacteriestammen", legt Geluk uit. "Sommige bacteriën zijn ongevoelig voor één antibioticum, maar er zijn ook multiresistente vormen die tegen meerdere antibiotica bestand zijn." Dit maakt de behandeling lastiger en voor de patiënt zwaarder.

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

6. Wordt er in Nederland nog standaard gevaccineerd tegen tuberculose?

"In landen waar tuberculose veel voorkomt, zoals India, Indonesië en delen van Afrika, krijgen pasgeboren baby's de BCG-vaccinatie (het vaccin tegen tuberculose, red.). Vroeger werd men in Nederland ook gevaccineerd tegen tuberculose. Maar nu is dat niet meer standaard."

Het BCG-vaccin biedt vooral bescherming aan jonge kinderen tegen ernstige vormen van tuberculose. Maar als je ouder wordt, neemt de effectiviteit van het vaccin af. Daarom wordt wereldwijd gezocht naar betere alternatieven. "Er lopen al jarenlang onderzoeken naar nieuwe vaccins tegen tuberculose, maar tot nu toe is er geen alternatief dat beter werkt dan BCG. Het vaccin is meer dan 100 jaar oud en biedt onvoldoende bescherming aan volwassenen."

Toch wordt het BCG-vaccin in Nederland nog wel aangeboden aan specifieke groepen. Volgens de GGD krijgen baby's en kinderen jonger dan 12 jaar een gratis vaccinatie als een van hun ouders uit een land komt waar veel tuberculose voorkomt. Ook mensen die voor langere tijd in een risicovol land werken, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, kunnen zich laten vaccineren.

De bescherming van het BCG-vaccin houdt ongeveer 10 tot 15 jaar aan en neemt daarna geleidelijk af, volgens het RIVM.

Bekijk ook

7. Hoe wordt tuberculose vastgesteld?

Om te testen of iemand tuberculose heeft, wordt vaak eerst een zogenaamde Mantoux-test gedaan. "Dit is een diagnostische test in de huid die aangeeft of je besmet bent met de bacterie", zegt Geluk. "Een positieve Mantoux-test betekent niet dat iemand de ziekte tuberculose heeft, maar dat die persoon ooit besmet is geweest met de bacterie. Het immuunsysteem kan de bacterie onder controle houden of opruimen waardoor diegene nooit ziek wordt."

Sterker nog, de Mantoux-test is niet altijd even betrouwbaar. "Mensen die ooit een BCG-vaccinatie hebben gehad, kunnen ook positief testen", zegt Geluk. "Dat noemen we een vals-positieve reactie." Daarom wordt er vaak een aanvullende bloedtest gedaan, die wel specifiek is voor infectie met de tuberculose bacterie.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant