De digitale erfenis, hoe regel je dat en wie mag wat bekijken?

Als iemand plotseling overlijdt, blijven nabestaanden vaak met heel veel vragen achter. Het overkomt Janneke en Bert van Noorloos. Hun 17-jarige zoon Leon beëindigt september vorig jaar zijn leven. Naast het spoor ligt zijn portemonnee met daar keurig bovenop zijn mobiele telefoon. Voor Bert en Janneke is Leons telefoon hun enige hoop meer te weten te komen over het waarom van zijn dood, waar hij het laatste uur is geweest en of hij nog contact heeft gehad met anderen.

Maar de telefoon is beveiligd, met een persoonlijke code en een vingerafdruk. "Wij hopen antwoorden over het waarom van zijn dood te vinden in zijn foto’s, WhatsApp-berichten en telefoongesprekken", zeggen Janneke en Bert. Ze deden pogingen om het wachtwoord van hun zoons telefoon te achterhalen, maar dat is tot nu toe niet gelukt. Ook hun pogingen om hulp te krijgen van WhatsApp en Motorola leverden niets op.

Wat Janneke en Bert overkomt, maken duizenden nabestaanden jaarlijks mee. Wanneer iemand overlijdt, blijven niet alleen tastbare zaken als een huis, kleding en boeken achter voor de nabestaanden. Er is namelijk ook een digitale erfenis. Bijna iedereen heeft wel accounts op social media als Facebook, Snapchat en Instagram. Ook mails, foto’s, sms-jes en video’s op je telefoon behoren tot je digitale nalatenschap. Vrijwel alles is beveiligd met wachtwoorden of codes. Aanbieders van digitale diensten willen meestal niet meewerken om informatie te achterhalen waarmee nabestaanden antwoord kunnen krijgen op hun vragen. Daarnaast kunnen foto’s, filmpjes, berichtjes ook heel veel vragen oproepen. Daarvoor waarschuwt Lucienne van der Geld, expert digitaal Erfrecht:  "Je kunt nooit meer vragen naar de context of betekenis van een foto. Dat is lastig. Vroeger had je dagboeken en brieven van een overledene, maar nu is er veel meer beschikbaar op een telefoon of laptop."

Het is moeilijk om toegang te krijgen tot digitale informatie

Voor nabestaanden is het lastig toegang te krijgen tot digitale informatie van je dierbare. Je hebt maar een paar pogingen om de juiste toegangscode in te vullen op een telefoon, voordat deze volledig blokkeert. Wachtwoorden zijn bijna niet te raden en voor je het weet kan niemand meer bij de informatie. Wie hier op inspeelt, is Sander van der Meer. Hij richtte vijf jaar geleden het bedrijf Digitale Nazorg op. Hij werkt bij de forensische dienst van de politie en krijgt op zijn werk te maken met nabestaanden die graag toegang willen tot telefoons en laptops van overledenen.  De politie kan daar niet bij helpen. Van der Meer: "De politie doet alleen onderzoek bij een vermoeden van een strafbaar feit. Zelfdoding is bijvoorbeeld niet strafbaar. Toch staat er vaak informatie op telefoons die nabestaanden graag willen zien. Dan kunnen ze bij ons terecht."

Van der Meer gebruikt dezelfde technieken als de politie. Met speciale software kan zijn team, ook zonder het wachtwoord, de meeste gegevens uit laptops, mobieltjes en iPads  halen. Nabestaanden moeten het overlijden aantonen met een akte van overlijden en zij moeten bewijzen dat ze de rechtmatige erfgenaam zijn. Het bedrijf van Van der Meer maakt geen selectie van de informatie die ze weten te achterhalen: “Het kan dus zijn dat je informatie, of foto’s tegenkomt die je liever niet had gezien of geweten, daar waarschuwen we ook voor.”  

Volgens digitaal erfrechtexpert Van der Geld is er een wirwar van lastige procedures en regels die elkaar tegenspreken wanneer je als nabestaande bijvoorbeeld een social media account van een overledene wilt verwijderen: "Nationale en internationale regels spreken elkaar tegen. Er is geen wetgeving of beleid op gemaakt. Het is zo complex dat ik ook niet verwacht dat het snel gaat gebeuren. Mensen moeten dit echt voor zichzelf regelen." Wanneer je weet dat de dood eraan komt, kun je voor je nabestaanden een overzicht maken van je leven online, maar wanneer iemand plotseling overlijdt is de digitale erfenis een groter probleem.  Een van de partijen die hier over nagedacht heeft is Facebook. Je kan aangeven wie jouw account mag beheren als jij er niet meer bent.

Wat kun je zelf doen om je digitale erfenis goed achter te laten?

Bijna iedereen heeft tegenwoordig een leven online. Van digitale foto’s, berichtjes, Bitcoins, andere tegoeden tot accounts bij een datingsite, op een forum, digitale abonnementsdiensten als Spotify en Netflix en sociale media profielen als Instagram en Facebook tot bitcoins en online schulden. Wanneer je offline overleden bent, leef je online nog steeds voort. Hoe kan je je digitale erfenis goed regelen voor je nabestaanden? Per profiel staat hieronder beschreven hoe je dat doet. Bron: Nuvema uitvaartverzekeringen.

Facebook verwijderen na overlijden

De vraag “hoe kan ik Facebook verwijderen na overlijden” wordt vandaag de dag steeds vaker gesteld. Als een Facebook-gebruiker is overleden, zijn er drie mogelijkheden met het Facebook-profiel:

• Verwijderen
• Herdenkingsstatus geven
• Gewoon laten bestaan

Wil je het profiel na overlijden verwijderen of aanpassen? Dan moet je altijd een verzoek doen bij Facebook. Facebook geeft nooit inloggegevens of wachtwoorden aan nabestaanden om het account aan te passen of te deleten.

Facebook-account van overledene opheffen

Als een Facebook gebruiker is overleden kunnen de nabestaanden ervoor kiezen om het account te verwijderen. Dit verzoek moet bij Facebook worden ingediend. Het account wordt dan volledig verwijderd. Alle informatie, foto’s, status-updates en vriendschappen worden verwijderd en zijn daardoor voor niemand meer te bekijken. Het Facebook-account van de overleden persoon is dan volledig gewist.
Deze opdracht kan alleen worden ingediend door naaste familieleden. Op deze pagina staat het formulier, waarmee je opdracht kan geven om een account te verwijderen. Er moet tevens een officieel document worden meegestuurd, waaruit kan worden opgemaakt dat je daadwerkelijk een direct familielid bent.

Om een Facebook profiel van een overleden vriend of familielid te verwijderen of aan te passen moet je de volgende informatie via het betreffende formulier aan Facebook doorgeven;

• Je eigen naam
• Naam van overleden vriend of vriendin
• Emailadres van overleden persoon waarmee deze bij Facebook geregistreerd staat
• URL van het Facebook-profiel. Bijvoorbeeld; facebook.com/voornaamachternaam62
• Je relatie met de overledene
• Gezinsleden (man, vrouw, ouder, kind, broer of zus)
• Overige familie (grootouders, oom, tante, neef of nicht)
• Geen familie (vriend, collega, klasgenoot)
• Gewenste oplossing
• Herdenkingsstatus
• Facebookprofiel verwijderen
• Ik heb een speciaal verzoek
• Ik heb een vraag
• Datum van overlijden
• Bijlage toevoegen
• Overlijdensakte
• Geboorteakte van overledene
• Juridisch bewijs van bevoegdheid
• Eventuele overige opmerkingen

Als het formulier is ingevuld krijg je een bericht van Facebook ter bevestiging en als vervolg een bericht over de procedure en voor meer informatie. Een medewerker van Facebook zal je verzoek om het account te stoppen of het profiel te veranderen oppakken en zover mogelijk regelen. Als er verdere informatie nodig is neemt Facebook contact op.

Twitter-account afmelden en verwijderen

Een familielid of ander bevoegd persoon kan een overleden Twitter-gebruiker afmelden zodat het account dan wordt gedeactiveerd. Hiervoor moet je via een Engels formulier de onderstaande informatie sturen naar Twitter;

• De gebruikersnaam van de overleden twitteraar (bijvoorbeeld @gebruiker of twitter.com/gebruiker)
• De voor- en achternaam van overleden persoon
• Eventuele overige informatie (optioneel)
• Jouw relatie met de overleden Twitter-gebruiker
• Jouw volledige naam
• Jouw emailadres
   

Na het invullen van het formulier ontvang je een email met verdere instructies. In een vervolgformulier moet je extra documentatie aanleveren om het Twitter account te kunnen opzeggen. Je moet de onderstaande 2 documenten uploaden;

• Kopie van de overlijdensakte
• Kopie van jouw identiteitsbewijs (bijvoorbeeld paspoort, rijbewijs, etc)

LinkedIn-account verwijderen en opzeggen

Om een LinkedIn-account van bijvoorbeeld een overleden collega, medewerker, zakenrelatie of (oud) studiegenoot te verwijderen, moet je een formulier invullen. In dit online proces moet je informatie aanleveren aan LinkedIn, dit gebeurd allemaal via een digitaal formulier.

LinkedIn heeft in dit proces onder andere de volgende informatie nodig;

• Jouw eigen naam
• Jouw eigen emailadres
• De naam van de overledene
• De url van het LinkedIn-profiel van de overledene
• Jouw relatie met de overleden LinkedIn'er
• Het emailadres van de overleden persoon
• Datum van overlijden
• Overige informatie en relevante bestanden uploaden
   

Als het formulier volledig is ingevuld zie je een bevestigingspagina en ontvang je van LinkedIn een email ter bevestiging van de ontvangen gegevens en het verzoek tot verwijdering. Na goedkeuring wordt het account afgesloten en het profiel verwijderd. Hierdoor komen alle gegevens te vervallen. Ook in dit geval ontvang je weer een email ter bevestiging van LinkedIn.

Google (Google+, Gmail en Youtube) verwijderen of aanpassen

Om gebruik te maken van de verschillende Google diensten moeten gebruikers ook een account aanmaken. Met één account kan ingelogd worden bij Google+, Youtube, Gmail en bijvoorbeeld Analytics. Meestal wordt hiervoor gebruik gemaakt van een Gmail-gebruikersnaam; de e-mail dienst van Google.

Als je broer, zus, vader, moeder, zoon of dochter dood gaat wil je waarschijnlijk de accounts stopzetten.Maar er zijn ook andere mogelijkheden. Je kunt het account sluiten, de eventuele tegoeden van het account overdragen, gegevens ophalen uit het account of gewoon een melding van overlijden bij Google doen.

Om een Google account van een overledene op te heffen, hanteert Google een zeer zorgvuldige procedure waarin je eerst een formulier moet invullen met onder andere;

• De naam van de overledene
• Het emailadres van de overleden persoon
• Jouw eigen voor- en achternaam
• Jouw eigen emailadres
• Land
• Sterfdatum
• Jouw relatie met de overledene
• Over welke Google producten gaat het? (Alle, Blogger, Google+, Anders)
• Kopie van je eigen identiteitsbewijs (in het Engels vertaald)
• Kopie van de overlijdensakte (in het Engels vertaald)
• Overige relevante documenten (optioneel) (in het Engels vertaald)
• Datum van overlijden
• Overige informatie en relevante bestanden uploaden

Ter bevestiging stuurt Google een email. Wanneer Google deze gegevens in goede orde ontvangen heeft zal een medewerker het verzoek behandelen. De afmeldverzoeken die als eerste binnenkomen worden ook als eerste opgepakt. Vervolgens ontvang je bericht met de nieuwe instructies. In deze fase moet je een aantal juridische stappen ondernemen, zoals het aanvragen van een rechterlijk bevel bij een Amerikaanse rechtbank. Omdat Google erg veel belang hecht aan de privacy van de gebruiker, geeft men op voorhand geen garantie dat een account ook daadwerkelijk wordt opgeheven. Google kan geen wachtwoorden geven waarmee iemand anders kan inloggen op het account van een gebruiker.

Instagram-account veranderen of opzeggen

Het account van een overleden Instagram-gebruiker kan worden verwijderd of een herdenkingsstatus krijgen als de nabestaanden melding doen van het overlijden. Dit gebeurt met een vergelijkbaar formulier als bij Facebook.

De informatie die Instagram nodig heeft om het account en het profiel van een overleden persoon aan te passen is;

• Jouw volledige naam
• Jouw eigen emailadres
• Volledige naam van de overledene
• De Instagram gebruikersnaam van de overledene
• De url van het Instagram profiel van de overledene
• Overlijdensakte of ander bewijs van overlijden
• Datum van overlijden

Lees meer over hoe je de Instagram-account van een dode vriend kan aanpassen of verwijderen. Instagram kan je alleen toegang verlenen tot een account als ze kunnen verifiëren dat je de accounthouder bent. Familie of vrienden krijgen dus geen wachtwoorden of andere gegevens om zelf in te loggen op het account. Ben je niet dood maar heeft je profiel wel een herdenkingsstatus? Dan kan Instagram dat gelukkig ongedaan maken.

Flickr annuleren

Indien je als nabestaande het Flickr account en de bijbehorende foto’s wilt verwijderen dan moet je dat bij Yahoo! melden. Zij zijn de eigenaar van de fotowebsite Flickr. Yahoo! kan je geen toegang geven tot het profiel vanwege privacyregels maar kan het account wel verwijderen, inclusief alle foto’s. Als de overledene een betaald account had worden het abonnement en de betalingen uiteraard ook gestopt.
 

Om het overlijden te melden moet je onderstaande informatie bij Yahoo aanleveren;

• Een brief met het verzoek om het account te verwijderen. Je dient de gebruikersnaam expliciet te vermelden.
• Een bewijsstuk waaruit blijkt dat je een gevolmachtigd persoon bent die de zaken van de overledene behartigd en afwikkelt.
• Een overlijdensakte van de overleden vriend of familielid.