Boerenzoon Wiekert kent de impact van onteigening die nu voor veel boeren dreigt vanwege stikstof

Ze laten Wiekert Dam niet koud; de berichten over mogelijke onteigening van honderden boerenbedrijven. Zijn vader maakte dit 56 jaar geleden mee en tot op de dag van vandaag speelt de gebeurtenis door Wiekerts hoofd. "Het was verschrikkelijk om te zien."

De boerderij van de familie Dam uit Ridderkerk staat er nog, maar de schuur en weilanden maakten plaats voor een woonwijk. "Rook, mijn vader, werd gedwongen om zijn boerderij en grond, waar hij de zesde generatie was, te verkopen. Hij had weinig keuze."

'Alle boerderijen verdwenen'

De familie Dam verhuisde naar Groningen. "Onteigenen is onteigenen. Mijn vader had kunnen procederen, maar dat deed je toen niet. Je was plichtsgetrouw, als je weg moest ging je weg."

Rook Dam was niet de enige die met onteigening te maken kreeg; alle boerenbedrijven verdwenen uit het gebied. "Stuk voor stuk waren het prachtige historische boerderijen. Het doet pijn, generaties lang op een plek wonen en dan weg moeten omdat de grond nodig is voor woningen."

Bron: Wiekert Dam

Onbegrip en zorgen

Ruim een halve eeuw later is het voortbestaan van honderden boeren opnieuw onzeker. Boerenbedrijven stoten te veel stikstof uit, waardoor de bodem verzuurt. Planten die van stikstof houden, zoals grassen en brandnetels, verdringen kwetsbare soorten en de biodiversiteit in de natuur neemt af.

De rechter oordeelde de afgelopen jaren verschillende keren dat de overheid de stikstofuitstoot moet terugdringen. Met het plan om boeren te dwingen te stoppen met hun bedrijf wil het demissionaire kabinet de emissie fors terugdringen. Dan ontstaat er ook ruimte om nieuwe woningen te bouwen, is het idee. Onder boeren leven veel onbegrip en zorgen.

Bron: Wiekert Dam

'Nooit meer gelukkig'

"Ik begrijp wel dat woningbouw in de Randstad belangrijker is dan landbouw, maar het doet wel pijn." Het nieuws over de aanstaande onteigeningen raakt Wiekert. De impact die het op zijn ouders had was groot, vertelt hij.

Zijn vader werd stil, praten deed hij niet. "Ik denk dat het hem heeft aangegrepen. In Groningen werd hij bedrijfsleider van een groot veeteeltbedrijf, maar ik geloof dat hij daar nooit gelukkig is geweest. Hij was niet meer verbonden met de grond. In principe werd hij ambtenaar."

Verbonden met grond

Ook Wiekert kon de boerderij waar hij opgroeide niet loslaten. "Ik voelde altijd de binding. We hebben veel meubels bewust bewaard. Ik vond het als kind al zonde om die weg te gooien."

Sinds de puberteit had hij in zijn hoofd dat hij op een dag terug wilde verhuizen naar de boerderij in Ridderkerk. "Het is de verbondenheid met de grond, met je ouders en voorouders."

Bron: Wiekert Dam

Terug op het oude nest

De droom om terug te gaan heeft Wiekert inmiddels in de praktijk gebracht. Toen de mogelijkheid zich voordeed verkocht hij zijn huis in Leiden om antikraak te wonen in de oude boerderij van zijn ouders. "Die stond al een tijd leeg en ik wilde het verder verpauperen voorkomen."

De oude meubels staan na ruim 50 jaar weer op hun oude plekken in de boerderij. Alles is in oude stijl hersteld. Wiekert is de zevende generatie van zijn familie op de boerderij. "Ik denk dat mijn vader, die inmiddels niet meer leeft, supertrots zou zijn dat ik er weer woon."

Bron: Wiekert Dam

Boerderijmuseum

Wiekert wil van de woning een soort boerderijmuseum maken, waarin hij ook woont. "Om zo de cultuurhistorie terug te brengen, juist omdat die op veel plekken verdwijnt."

"Mijn hele familie komt van de Zuid-Hollandse eilanden en daar zijn boerenbedrijven grotendeels verdwenen. Dat vind ik beklemmend. Je moet de geschiedenis koesteren."