radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Als politiek statement of welkomstgebaar: deze mensen hangen de Oekraïense vlag uit

Als politiek statement of welkomstgebaar: deze mensen hangen de Oekraïense vlag uit
In Utrecht hangt een Oekraïense 'vlag' gemaakt van mandjes
Bron: EenVandaag

Is het je al opgevallen: er hangen steeds meer Oekraïense vlaggen in de Nederlandse straten. Dit is waarom een advocatenkantoor in Amsterdam, een boerderij in Arkel en een studentenhuis in Utrecht alle drie de blauw-gele vlag laten wapperen.

De een wil er een statement mee maken, de ander hoopt vooral z'n gastvrijheid te tonen. Hun verhalen.

Vlag van gastvrijheid

In de achtertuin van boerderij De Herbergh in Arkel, in de Betuwe, wappert de blauw-gele vlag van Oekraïne. "Dit is een vlag om mensen welkom te heten, het heeft met politiek niets te maken", zegt Peer de Jong die met zijn vrouw Evelyne koffie drinkt in de tuin. Sinds enkele weken verblijven een Oekraïense moeder en haar kind bij het stel in huis.

"Voor mijn werk kwam ik veel in Polen en Oekraïne. Toen het schieten begon, kreeg ik contact met een Oekraïense collega die op de vlucht sloeg. Zij bewoont nu het achterhuis, wij het voorhuis. Het is groot genoeg." De vlag hangt er nu al 3 weken. "Normaal gesproken strijk je een vlag voor zonsondergang, maar deze laten we maar even hangen."

Peer en Evelyne de Jong bij hun vlag
Bron: EenVandaag
Peer en Evelyne de Jong bij hun vlag

'Na 80 jaar opnieuw onderduikadres'

Boerderij De Herbergh is al drie generaties in bezit van de familie van Evelyne. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het een doorgangshuis voor onderduikers. "Na 80 jaar heeft het die functie terug", zegt Peer. Al beseft hij dat destijds de welkomstvlag niet uitgehangen kon worden.

Met een familie van toen, is er nu nog intensief contact: de opa van Evelyne hielp ooit een neergestorte Amerikaanse piloot. Een kleinzoon van hem ging op zoek naar zijn geschiedenis. "Uit die contacten is een hechte vriendschap ontstaan. We bezoeken elkaar over en weer, zijn al drie keer in Florida geweest." De situatie nu is heel anders. "We willen niet elke vluchteling zomaar opnemen, maar toen we een oud-collega konden helpen hebben we niet getwijfeld. De persoonlijke band gaf de doorslag."

info

Een van de oudste vlaggen van Europa

De Oekraïense vlag heeft een lange geschiedenis. De blauw-gele kleurencombinatie is een van de oudste in Europa. Ooit had het land een vlag met een blauwe ondergrond en een gele leeuw. Lange tijd behoorde het land tot de Sovjet-Unie en viel het onder de rode vlag.

In 1991 werd het land zelfstandig en kwamen de blauw-gele kleuren terug, waarbij het blauw voor de lucht staat en het geel voor het graan op de velden.

Huize Mandje

"In het begin van de oorlog in Oekraïne was er geen vlag te krijgen. Toen ik deze zag zette ik het meteen op Twitter, wat een creatieve oplossing!" Job van den Broek wijst naar een appartement in een flat van studentencomplex IBB Utrecht. De foto maakte indruk, vertelt hij: "De NOS en het Algemeen Dagblad plaatsen 'm."

In de woonkamer van de studenten, die is volgepropt met bierkratten en kringloopmeubelen, kantelt het verhaal. "De vlag heeft eigenlijk niets met de oorlog te maken, hij hing er al eerder", vertelt Dirk van Oostveen, die de 'vlag' bedacht. Met zijn medebewoners zocht hij een nieuwe huisnaam. "Er slingerden hier overal mandjes, sommige waren kapot, dus toen bedachten we: Huize Mandje."

De vlag van Huize Mandje
Bron: EenVandaag
De vlag van Huize Mandje

Verwarming dicht

Veel blauwe en gele mandjes gingen terug naar de supermarkten waar ze vandaan kwamen, maar van één werd een lamp gemaakt en van twee andere dus een vlag. De oorlog gaat overigens niet aan de bewoners van Huize Mandje voorbij.

"We hebben een discussie gehad en concludeerden dat de foto van onze vlag in de media Poetin niet zal raken. Daarom hebben we besloten om op twee studentenkamers de verwarming dicht te draaien. Minder gasverkoop voelt hij wel."

Bekijk ook

Naast de Russische ambassade

En dan nog een Oekraïense vlag op een opvallende plek: bij advocatenkantoor Resor, naast de Russische handelsdelegatie in Amsterdam. "Kort na de inval in Oekraïne stelde een collega voor die op te hangen. Iedereen was direct voor", zegt een van de advocaten. "Wij kunnen een uniek statement maken, hier naast de ambassade." Na de inval van Rusland in Oekraïne en de economische sancties waren er advocatenkantoren die het moeilijk leken te vinden om hun Russische klanten vaarwel te zeggen, vervolgt hij.

Een van de advocaten hangt de vlag uit
Bron: EenVandaag
Een van de advocaten hangt de vlag uit

"Dat heeft mij enorm verbaasd. Al vóór de inval in Oekraïne waren er voldoende redenen om geen zaken te doen met Russische partijen. Als je dan nu trots zegt: 'We stoppen', dan denk ik: dat had je ook eerder kunnen doen." De buren van de ambassade hebben nog niet gereageerd op de blauw-gele vlag, maar voorbijgangers wel. "We hadden eerst een kleine vlag, totdat er een fietser stopte en ons deze grote aanbood."

De Oekraïense vlag van advocatenkantoor Resor naast de Russische ambassade
Bron: EenVandaag
De Oekraïense vlag van advocatenkantoor Resor naast de Russische ambassade

'Ze stellen het op prijs'

Tot wanneer ze de vlag laten hangen, weten de medewerkers van Resor nog niet. "Tot Poetin deze waanzin stopt. Of nee, streep dat maar door: de vlag gaat weg als Oekraïne meent dat er geen oorlog meer is."

De 'vlag' van Huize Mandje in Utrecht blijft sowieso hangen, ook als de oorlog stopt. Het is een symbool voor hun huis geworden. En de Oekraïense gasten in boerderij De Herbergh in Arkel blijken de vlag op prijs stellen. Evelyne de Jong: "We wilden hem eigenlijk al weghalen, maar zij vinden het juist fijn. Voorlopig blijft hij."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant