Een gloednieuw Cartier horloge, een auto met daarin 15.000 euro, een kilo speed… Veel strafrechtadvocaten hebben te maken het verdwijnen van geld en waardevolle goederen van hun cliënten bij inbeslagname door politie en Justitie. Dit blijkt uit een rondgang van EenVandaag langs tientallen (N=80) strafrechtadvocaten in Nederland. Vrijwel allemaal (94%, N=75) hebben ze dit zelf in de afgelopen jaren meegemaakt, en dan vooral bij de politie.

De ondervraagde advocaten melden negatieve ervaringen met politie, Justitie en Domeinen. Maar de politie scoort het hoogst: zij hebben bijna allemaal (91%) ervaring met spullen die daar verdwijnen. Volgens veel advocaten gaat het fout aan het begin van het traject. Veel goederen worden bij een doorzoeking of aanhouding wel in beslag genomen, maar niet of onvolledig geregistreerd door de politie. Als deze vervolgens verdwijnen is het voor een cliënt niet meer te bewijzen dat het zijn eigendom is. Het is een belangrijke reden waarom ze geen klacht indienen of geen aangifte doen.

'In de eerste schakel kunnen zaken worden weggenomen zonder dat überhaupt uit het dossier blijkt dat ze in beslag genomen zijn. Zo verdween bij mijn cliënte een gouden ketting die ze om had tijdens haar aanhouding. Het was het enige dat zij nog had van haar overleden moeder', aldus een advocaat.

Merkkleding verandert in H&M

De waarde van de verdwenen goederen varieert volgens de deelnemers meestal van enkele honderden tot 5000 euro, en soms nog meer. Geld komt volgens hen het meest voor. Bedragen van duizenden euro's zijn geen uitzondering: sieraden en dure horloges blijken gemakkelijk mee te nemen zonder een spoor achter te laten. Ook mobiele telefoons en laptops, merkkleding en merktassen worden veel genoemd. Auto's met alles wat er in zit worden regelmatig in beslag genomen, en blijken vervolgens verkocht zonder dat de eigenaar dat weet.

'Bij mijn cliënt ging het om een tas dure merkkleding waar we foto’s en bonnen van hadden. Na driekwart jaar bellen werd de tas gevonden op een politiebureau waar mijn cliënt nooit was geweest. Daar bleek het een tas met verwassen H&M kleding. In een maat die mijn cliënt nooit zou passen, dus iemand moet de tas hebben verwisseld', aldus een advocaat.

Wapens en drugs

Een aparte categorie vormen wapens en drugs. Verschillende advocaten melden dat er minder drugs genoteerd worden dan er zijn aangetroffen. De rest verdwijnt bij politie en Justitie. Het is dan niet in het belang van de strafzaak van de eigenaar om daar navraag naar te doen. Dit geldt ook voor wapens en munitie. Een strafrechtadvocaat zegt hierover: 'Van een pistool werd niet opgeschreven dat het in beslag was genomen, het verdween gewoon. Maar mijn cliënt gaat natuurlijk niet roepen dat hij ook nog een pistool had liggen'.

Procedure en aanpak onvoldoende

De huidige procedure bij inbeslagname wordt door de meeste strafrechtadvocaten die hun verhaal aan EenVandaag vertellen als onvoldoende beoordeeld (91%). Ook vinden zij dat zowel politie (83%) als Justitie (77%) onvoldoende doen om misstanden aan te pakken. Een aantal advocaten merkt op dat ze geloven dat de mensen bij politie en Justitie over het algemeen wel te goeder trouw zijn, maar dat de rotte appels het verprutsen. Veel problemen ontstaan omdat de registratie- en volgsystemen niet deugen. Graag zien zij hierin op korte termijn een verbetering, zoals het standaard laten registreren door twee agenten die elkaar controleren en het maken van foto's van de goederen zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan.

Vandaag besteedt EenVandaag op radio en televisie aandacht aan de ervaringen van de strafrechtadvocaten. In mei 2016 luidden topadvocaten al de noodklok in de uitzending. Ook de Nationale Ombudsman deed onderzoek naar aanleiding van veel klachten over inbeslagname. Zijn rapport wordt vanavond gepresenteerd in de televisie-uitzending van EenVandaag. Zie hier een uitgebreid artikel met daarin antwoorden die advocaten hebben gegeven.

Verantwoording

In de uitzending van EenVandaag van 28 mei 2016 vertelden verschillende topadvocaten uit het hele land dat zij regelmatig te maken hebben met spullen die verdwijnen bij inbeslagname. Na deze uitzending wilde de redactie inventariseren of ook andere strafrechtadvocaten hiermee te maken hebben.

Hiertoe is een online vragenlijst opgesteld die is verspreid onder onder de leden van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA, N= 494) en de Nederlandse Vereniging van Jonge Strafrechtadvocaten (NVJSA, N=225). Tachtig strafrechtadvocaten reageerden en vertelden over hun ervaringen. Vrijwel allemaal (N =75) hadden ze met verdwijning van goederen te maken bij politie en Justitie.

Het onderzoek vond plaats tussen 4 juli en 22 augustus 2016 en werd uitgevoerd door onderzoekers van het EenVandaag Opiniepanel. Het bestond uit een kwantitatief en een kwalitatief deel.

Het kwalitatieve deel bestond uit open vragen en persoonlijke gesprekken met 20 advocaten. Hierop is een discours analyse uitgevoerd waarbij gezocht werd naar centrale thema’s (patronen).

Kijk hier onze eerdere uitzendingen terug met onder meer criminelen, advocaten èn agenten die hun verhaal doen over wat er mis gaat bij inbeslagname.

Advocaten: goederen verdwijnen bij inbeslagname

Lees hier het hele artikel

“Politie onderzoekt misstanden inbeslagnames"

Lees hier het hele artikel

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."