Jongere en oudere generaties hebben verschillende goede voornemens, blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 20.000 leden van het Opiniepanel. "Toch lijkt er een gemeenschappelijke behoefte achter te liggen."

Jongeren hebben vaker goede voornemens dan ouderen. Van de deelnemers tussen de 18 en 35 jaar heeft 63 procent plannen om dingen aan te pakken. Bij oudere deelnemers ligt dit percentage lager: van de deelnemers tussen 35 en 64 jaar heeft 42 procent goede voornemens, en van de 65-plussers heeft 41 procent ze.

Top 3 goede voornemens

Niet alleen óf je goede voornemens hebt, verschilt tussen jongere en oudere generaties. Maar ook welke goede voornemens dat dan zijn.

De top 3 meest populaire voornemens is hetzelfde als vorig jaar: je minder druk maken om dingen (18 procent), meer sporten en bewegen (18 procent) en afvallen (16 procent). Deze voornemens werden door zowel jongeren als ouderen genoemd, maar niet even vaak. 'Je minder druk maken om dingen' werd relatief vaak aangevinkt door ouderen, mensen boven de 65 jaar, terwijl 'meer sporten en bewegen' vaker werd aangevinkt door jongeren.

'Rust leren nemen'

De goede voornemens van panellid Nienke de Waal (34) komen overeen met degenen die door jongeren in het onderzoek vaker werden aangevinkt dan door oudere generaties. Ze wil in 2025 'meer sporten' en 'meer tijd voor zichzelf nemen'.

"Een van mijn goede voornemens is om meer rust te nemen, want ik wil vaak te veel en ik trek te veel naar me toe", licht ze toe. "Maar soms is het oké om iets los te laten, en om gewoon te zorgen voor jezelf."

Stoppen met nieuwe kleding

Mentaal gezien ging het dit jaar wat minder, vertelt ze. "Ik ben vrij overwerkt nu. Ik moet ook leren dat ik een hoop mensen om me heen heb en dat het niet allemaal op mijn schouders hoeft te rusten."

Daarnaast heeft Nienke ook het voornemen om geen nieuwe kleding meer te kopen. "Tenzij er écht iets kapot gaat. Want ik heb genoeg. Ik vind nieuwe kleding kopen heel verslavend en ik wil dat patroon doorbreken." Om dit vol te houden, heeft ze een mini-kledingbudget ingesteld en een app geïnstalleerd om overzicht te krijgen van wat ze al heeft.

Geen invloed op situatie

Ook het voornemen van panellid Jan Paul (54) staat in de top 3 van populaire voornemens: hij zou zich volgend jaar minder druk willen maken. "Ik denk dat het qua zelfbescherming helpt, als ik me wat zakelijker of afstandelijker opstel. Op die manier raak ik minder betrokken, en word ik minder geraakt."

"Soms kan ik me enorm opwinden over berichtgeving en onrechtvaardigheid in de wereld", vertelt hij. "Vooral bij onderwerpen als klimaat en natuur had ik daar last van. Op zo'n moment baal ik ervan dat ik geen invloed heb op de situatie. Nu denk ik: ik kan me hier wel druk over maken, maar aangezien ik er toch niks aan kan veranderen, heeft het helemaal geen zin."

Verschillen door opvoeding?

Volgens sociaal psycholoog Aart Bontekoning, die is gespecialiseerd in generatie-diversiteit, kunnen de verschillen in voornemens tussen jongere en oudere generaties te maken hebben met de opvoeding.

"De oudere generatie is opgevoed met het idee: luister naar autoriteit en doe wat je wordt gezegd. Daarom tonen zij vaak grote loyaliteit, bijvoorbeeld tegenover werkgevers. Het kan ook verklaren waarom oudere generaties zich minder druk maken willen maken om dingen. Het is gewoon zoals het is."

Meer ruimte voor ontwikkeling

"Jongere generaties daarentegen krijgen in hun opvoeding meer ruimte om zichzelf te ontwikkelen. Ouders fungeren meer als coach. Dit kan verklaren waarom jongeren het belangrijker vinden om genoeg tijd voor zichzelf te nemen", verklaart Bontekoning.

"Ze willen zelf meer invloed hebben op hun ontwikkeling en meer vrijheid in de besteding van hun tijd en energie."

Focus op eigen welzijn

Hoewel jongeren en ouderen andere voornemens hebben, vindt socioloog Beate Volker van de Universiteit Utrecht de verschillen eigenlijk wel meevallen. "Mensen tussen de 40 en 60 richten zich vaak op huiselijke zaken, terwijl jongeren zich meer op uiterlijk en avontuur richten. Maar in beide gevallen gaat het om een terugtrekking naar hun eigen behoeften en welzijn."

Ze ziet achter de verschillende goede voornemens een gemeenschappelijk thema: een focus op zelfzorg en persoonlijke ontwikkeling. "Dit lijkt mij een trend die past bij de tijdsgeest van nu."

Al maanden wordt in Servië gedemonstreerd tegen de regering van president Vučić. Ook vandaag gingen tienduizenden mensen de straat op in hoofdstad Belgrado. Intussen houdt Europa zich op de vlakte.

De betogers, onder wie studenten, boeren, veteranen en werknemers, vinden dat de rechts-populistische president Aleksandar Vučić moet aftreden vanwege corruptie en zijn innige band met Rusland.

Treinstation ingestort

De demonstraties begonnen afgelopen november, toen de net verbouwde overkapping van een treinstation in de stad Novi Sad instortte. Daarbij vielen vijftien doden. De overheid moet daar verantwoordelijkheid voor nemen, zeggen de demonstranten.

Toch denkt de autoritaire Vučić er niet over om op te stappen. Hij doet er juist alles aan om zijn positie te behouden. Terwijl de demonstranten vreedzaam protesteren, probeert de regering ze te provoceren en zo geweld uit te lokken, vertelt Balkan-historicus Geert Luteijn.

'Corruptie gaat ver'

"De corruptie van Vučićs regering gaat echt heel ver", zegt Luteijn. "Mensen die bij de overheid werkten toen er in 2023 verkiezingen waren, kregen bijvoorbeeld te horen dat ze ontslagen zouden worden als ze niet op Vučić zouden stemmen." Hij heeft de verkiezingen vervalst, vertelt de historicus.

"En als je wil werken bij een overheidsorganisatie, wordt van je verwacht dat je iets doet voor de partij van de president, de conservatieve SNS." Het overheidsapparaat in Servië is niet onafhankelijk, maar wordt gedomineerd door Vučić en zijn partij, vertelt Luteijn.

'Protesten ongekend'

De huidige protesten zijn ongekend groot, zegt de historicus. "Er wordt geschat dat sinds november zo'n 2 miljoen Serviërs hebben deelgenomen aan een protest."

Hoewel er al eerder flink gedemonstreerd werd in het land, zoals in 2.000 toen protesten tot het aftreden van de voormalig president Slobodan Milošević leidden, gingen nooit zoveel mensen tegelijk de straat op. De kans dat er uiteindelijk iets verandert is dan ook groot, denkt Luteijn.

Afzetten niet makkelijk

"De vraag is alleen wanneer en hoe." Vučić afzetten zal nog niet zo makkelijk zijn. "Hij zou nieuwe verkiezingen kunnen uitschrijven en die opnieuw kunnen manipuleren, waardoor de oppositie weer geen kans krijgt." Een goed georganiseerde oppositie is er ook niet, volgens Luteijn.

"Daarnaast krijgt Vučić nog altijd veel steun vanuit het buitenland, ook van de Europese Unie. Servië zit in een vergevorderde toetredingsprocedure tot de EU. Die had allang stilgelegd moeten worden, gezien de ondemocratische manier waarop de regering te werk gaat."

Steun van de EU

Vučić voelt zich gesteund door de EU, die geen afstand neemt. Terwijl de Unie juist meer steun zou moeten uitspreken voor de demonstranten, vindt Luteijn. "Het is overigens niet zo dat dat helemaal niet gebeurt, maar de EU heeft het probleem dat ze niet met één mond spreekt als het om dit soort thema's gaat."

"Er zijn wel Europarlementariërs die kritische vragen hebben gesteld over de huidige situatie in Servië. Tegelijk oefent de Europese Commissie geen druk uit op de regering van het land om te veranderen."

Economische belangen

Dit heeft te maken met economische belangen, vermoedt Luteijn. Hij wijst op een lithiumdeal die recent werd gesloten toen de Duitse bondskanselier Olaf Scholz op bezoek was in Belgrado. "Die deal werd bekrachtigd door een vertegenwoordiger van de Europese Commissie. Die lijkt dus graag zaken te doen met Vučić."

Servië is niet het enige land in de Balkan waar het onrustig is, zegt de historicus. "Veel van deze landen hebben autocratische leiders en die kijken met argusogen naar de huidige protesten. Denk aan Viktor Orbán, de minister-president van Hongarije. Hij is een bondgenoot van Vučić."

Tussenkop

De huidige protestbeweging in Servië komt op voor een democratische rechtsstaat, benadrukt Luteijn. "Dus als wij in Europa een functionerende rechtsstaat willen, dan moeten we ook zorgen dat in landen waar die onder druk staat, dat daar daadwerkelijk actie wordt ondernomen wanneer daar protest tegen is."

"We moeten naar die protesten luisteren. En als we dat nalaten, moeten we er rekening mee houden dat die rechtsstaat verder afbrokkelt in de komende jaren."

Astma en allergieën komen de laatste jaren steeds meer voor bij kinderen. Onderzoek uit Finland toont aan dat kinderen die regelmatig in de natuur zijn daar veel minder last hebben. Scholen en kinderdagverblijven kunnen daar een rol in spelen.