Wat was de grootste politieke prestatie van 2019? Dit zijn de 5 kanshebbers: Het Pensioenakkoord, de verkiezingswinst van FVD, het eerder sluiten van de gaskraan in Groningen, winstbelasting voor multinationals en het blootleggen van de toeslagenaffaire.

Dit jaar kiezen de leden van het EenVandaag Opiniepanel niet de Politicus van het Jaar, maar de Politieke Prestatie van het Jaar. Dit zijn, in willekeurige volgorde, de zaken waarop het meest is gestemd en die daarmee kans maken op de titel.

Het Pensioenakkoord wordt gesloten

Na negen jaar onderhandelen sluit minister Wouter Koolmees namens het kabinet het Pensioenakkoord met sociale partners. Er komt onder andere een regeling voor zware beroepen, zzp'ers kunnen makkelijker pensioen sparen en de AOW-leeftijd stijgt langzamer.

De meeste panelleden die vinden dat het sluiten van het Pensioenakkoord de grootste politieke prestatie van 2019 is, wijzen er vooral op dat het sluiten van het akkoord na zoveel jaren tóch nog is gelukt. "Als het bijna tien jaar niet lukt, is het met recht een prestatie te noemen als het er dan wel ligt", schrijft iemand. Andere deelnemers hebben er vooral waardering voor dat het kabinet en de sociale partners er ondanks de meningsverschillen zijn uitgekomen.
Veel mensen zijn bovendien opgelucht dat er überhaupt een akkoord is, omdat ze vrezen dat ze slechter af zijn zonder.

Bron: ANP

De gaskraan gaat eerder dicht

Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat maakt in september bekend dat er acht jaar eerder dan gepland een einde komt aan de gaswinning in Groningen. Al in 2022 gaat de gaskraan dicht, eerder ging het kabinet uit van 2030. Komend jaar wordt de gaswinning al verlaagd.

Deelnemers die vinden dat deze actie de titel 'Politieke Prestatie van het jaar' verdient, schrijven dat het dichtdraaien van de gaskraan lef vergt. "Het is een goede beslissing maar ik snap ook dat het een moeilijke is, omdat de gevolgen hiervan veel geld kosten", zegt iemand. Ook vinden mensen het te prijzen dat minister Wiebes dit binnen het kabinet voor elkaar heeft gekregen, terwijl het niet in het regeerakkoord stond.

Bron: ANP

Grote bedrijven moeten meer winstbelasting betalen

Het kabinet neemt in september een initiatiefwet van GroenLinks-kamerlid Bart Snels over. Multinationals die in Nederland nauwelijks of geen winstbelasting betalen, moeten dat vanaf 2021 wel gaan doen. Dat deze initiatiefwet van een oppositie-Kamerlid wordt overgenomen door het kabinet, verdient volgens veel mensen de titel 'Politieke Prestatie van het jaar'.

Panelleden vinden het 'bijzonder' of 'knap' dat het kabinet een plan van de linkse oppositie gaat uitvoeren. Iemand schrijft: "Na de dividendbelasting worden de grote bedrijven nog verder aangepakt. Dat je dat voor elkaar krijgt bij een kabinet onder leiding van de VVD is wel bijzonder."

Bron: ANP

Forum voor Democratie wordt de grootste partij bij de Provinciale Statenverkiezingen

Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten in maart wordt nieuwkomer Forum voor Democratie in één klap de grootste. Met Thierry Baudet als bekend gezicht en Henk Otten als lijsttrekker voor de Eerste Kamer wint de partij de meeste stemmen. De partij evenaart de VVD met 12 zetels in de Eerste Kamer.

Deelnemers vinden het een enorme prestatie dat Forum in een keer de grootste wordt bij de verkiezingen: "Wat je ook van de partij vindt, dat ze zomaar zoveel stemmen kunnen winnen, is ongekend."
Sinds de afsplitsing van Henk Otten en twee anderen zijn er nog negen zetels over in de Senaat. Het interne geruzie doet volgens panelleden niks af aan de prestatie: "Een paar weglopers meer of minder, feit blijft dat die partij in één keer een factor is in Den Haag. En daar gaat het allemaal om."

Bron: ANP

Het op de kaart zetten van de toeslagenaffaire

Al jaren bijt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt zich vast in de fouten die zijn gemaakt met kinderopvangtoeslag. Nadat RTL en Trouw een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur doet, blijkt dat de Belastingdienst onterecht kinderopvangtoeslag heeft stopgezet bij duizenden ouders. Pieter Omtzigt heeft dan al herhaaldelijk om die stukken gevraagd. SP-Kamerlid Renske Leijten komt met een zwartboek met daarin de verhalen van gedupeerde ouders.

De woorden 'doorzettingsvermogen' en 'volharding' worden meermaals gebruikt door mensen die hebben gestemd op het op de kaart zetten van de toeslagenaffaire. Veel mensen zijn boos dat burgers door de overheid als fraudeurs zijn bestempeld, en zijn 'opgelucht' dat er politici zijn die daartegen blijven strijden: "Dit debacle is niet goed voor het vertrouwen in de politiek, maar sommige Kamerleden bewijzen dat er ook politici zijn die heus wél voor de gewone man opkomen."

Bron: EenVandaag

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."