Wat hebben de 'toeslagenaffaire', de 'verkiezingswinst van Forum' en het wetsvoorstel dat 'multinationals binnenkort winstbelasting moeten gaan betalen', met elkaar gemeen? Twee antwoorden.

Het eerste antwoord is eenvoudig: deze drie hele verschillende issues vormen samen de top drie van 'politieke prestaties' van dit jaar: ze werden door 25.000 leden van ons EenVandaag Opiniepanel het meest gekozen. Kamerleden Pieter Omtzigt en Renske Leijten voerden die top drie aan en namen de prijs in ontvangst voor 'De Politieke Prestatie 2019'.

Wantrouwen verbindt

Maar als je verder kijkt is er toch nóg iets wat ze verbindt. Want de 'toeslagenaffaire' werd gekozen omdat deze Kamerleden goed werk hebben verricht, maar óók omdat hij voor veel mensen de houding symboliseert van een overheid die haar burgers wantrouwt, niet naar ze luistert en zelfs belazert.

Bij de winst van FVD bij de Provinciale Statenverkiezingen speelt de klimaatdiscussie een grote rol, maar die partij staat ook voor gebrek aan vertrouwen in belangrijke instituties in Nederland, van 'het partijkartel' tot de, volgens Forum, 'ondermijnende' pers en wetenschap.

Gebrek aan vertrouwen

Ook het wetsvoorstel van Snels, overgenomen door het kabinet, waarbij multinationals als Shell voortaan winstbelasting moeten betalen, past daar bij: waarom zouden grote bedrijven zijn vrijgesteld van belasting die kleine ondernemers wél moeten ophoesten?

In die zin tekent onze top drie een jaar waarin het vertrouwen in instituten, of het gebrek eraan, een belangrijke rol speelde. Ipsos-collega Sjoerd van Heck liet vorige maand al zien dat het vertrouwen in 'de politiek' laag is, net zoals in banken of de media. En kiezers van PVV en FVD hebben zelfs vrijwel geen (7 procent) vertrouwen in de politiek.

Ook coalitie verliest

Maar het zijn niet alleen de oppositiekiezers die het vertrouwen kwijt zijn. De gebeurtenissen van dit jaar, vooral die van de laatste maanden, hebben ook hun weerslag op het kabinet. De laatste maanden van het jaar verliest de VVD in De Peiling enorm. Ook coalitiepartijen D66 en ChristenUnie verliezen. Het vertrouwen van de kiezers van de vier coalitiepartijen, de basis van het kabinet, zakt de laatste maanden van het jaar, bij álle vier de kiezersgroepen, weg.

2020 is geen verkiezingsjaar, maar wel één vol van besluiten op klimaat-, stikstof- en pensioengebied. Beslissingen die de burger gaan raken. Saai gaat het allesbehalve worden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.