Vier op de tien mensen (42 procent) zijn bezorgd over een mogelijke aanslag op een Nederlandse politicus. Meerdere mensen brengen de moord op Pim Fortuyn in herinnering en ook zijn er zorgen over polarisatie in de samenleving.

Dat blijkt uit onderzoek onder 13.000 leden van het Opiniepanel dat is gehouden na de aanslag op de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump. Dit weekend probeerde iemand hem neer te schieten tijdens een campagnebijeenkomst. Hij raakte daarbij gewond aan zijn oor.

Pim Fortuyn en Els Borst

Veel mensen zeggen dat de situatie in Nederland niet te vergelijken is met die in de Verenigde Staten, bijvoorbeeld omdat wapens hier niet vrij verkrijgbaar zijn. Ook denken mensen dat politici in Nederland beter beveiligd worden dan in Amerika, of dat de beveiliging na de moordpoging op Donald Trump in elk geval zal worden aangescherpt.

Volgens anderen is een politieke aanslag in Nederland niet ondenkbaar. Zij wijzen erop dat nog niet zo lang geleden Els Borst en Pim Fortuyn zijn vermoord en dat meerdere politici, bijvoorbeeld Sigrid Kaag en Geert Wilders, worden bedreigd. "Er zijn de laatste jaren zoveel dreigementen en onverwachte bezoekjes aan de woningen van politici", licht iemand zijn zorgen toe. "In sommige gevallen is de stap naar daadwerkelijk geweld niet zo groot meer."

Zorgen over een aanslag op een politicus in Nederland.
info

Over het onderzoek

Het onderzoek is gehouden op 15 juli 2024. Er deden 12.994 mensen mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Polarisatie

Ook denken mensen dat de in hun ogen toenemende polarisatie in de samenleving de kans op een aanslag vergroot. Hoewel sommigen denken dat de tegenstellingen tussen groepen in de Verenigde Staten groter zijn dan hier, zijn er ook in Nederland flinke zorgen over.

Acht op de tien (83 procent) zijn ongerust over groepen die in Nederland tegenover elkaar staan. Veel mensen hebben het gevoel dat dit de afgelopen jaren erger is geworden. "De toon en het gedrag van de samenleving wordt steeds harder en er zijn steeds meer korte lontjes", deelt een deelnemer zijn bezorgdheid.

Bekijk ook

'Onbeschoft'

Deelnemers hebben het gevoel dat een harde toon in politiek Den Haag de weg vrij maakt voor verharding in de samenleving. "Het probleem is dat het vaak om de persoon gaat en niet over de inhoud", zegt iemand. "Dit maakt de politiek asociaal en dat slaat over op de bevolking."

De politiek zou in hun ogen een beter voorbeeld moeten geven. De helft (52 procent) vindt de toon en het taalgebruik van politici nu te hard. Het wordt beschreven als 'onbeschoft', 'te veel op de persoon gericht' en 'ordinair schelden'. "De huidige situatie kan pas veranderen als politici zich aan bepaalde omgangsvormen houden en als mensen leren de dialoog met elkaar te voeren", zegt iemand. Maar, voegt diegene toe: "Het is wel belangrijk dat het ook niet te ingewikkeld wordt om je uit te spreken."

Zo denken kiezersgroepen over de toon van het politieke debat.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.