meer NPO start

Zorgen nemen toe: schrijnende situaties van energiearmoede steeds duidelijker

Zorgen nemen toe: schrijnende situaties van energiearmoede steeds duidelijker
Een 'winkel' met gratis producten voor mensen in armoede
Bron: EenVandaag

Stroom, gas en voedsel: allemaal wordt het flink duurder. En dat leidt tot meer schulden, zien ze ook bij de helpdesk van de Nederlandse Schuldhulproute. Daar krijgen ze dubbel zoveel telefoontjes. "Er komt een golf van problemen op ons af."

Ongeveer twee derde van alle telefoontjes gaat over de stroom- en gasrekening, weet Marcel Schutte van Geldfit, de helpdesk van de Nederlandse Schuldhulproute (NSR).

Letterlijk in de kou

Bij Geldfit komen schrijnende verhalen binnen, vertelt Schutte. "Een steeds groter wordende groep mensen ziet aankomen dat ze de komende maanden over het randje worden geduwd. Zo bellen er mensen bij wie afsluiting van het stroomnet dreigt. Mensen die letterlijk in de kou komen te zitten en niets meer te besteden hebben."

Schutte ziet ook dat mensen met betalingsproblemen de maandlasten bij hun energieleverancier verlagen. "Dat raden wij ten zeerste af. Dan verschuif je het probleem, want aan het einde van het jaar komt de jaarafrekening. Helaas zien we dat veel mensen dit doen. Ze wachten vaak te lang met naar een oplossing zoeken. Maar hoe langer ze wachten, hoe groter de problemen en hoe lastiger de oplossing wordt."

Marcel Schutte van de Nederlandse Schuldhulproute
Bron: EenVandaag
Marcel Schutte van de Nederlandse Schuldhulproute

Energiecoach

"We proberen eerst te helpen met tips om de energierekening omlaag te krijgen", legt Schutte uit. De NSR verwijst iemand bijvoorbeeld door naar een energiecoach, die onderzoekt hoe het huis energiezuiniger gemaakt kan worden.

"Maar als je al in de schulden zit en de energierekening wordt bijna dubbel zo hoog, dan heeft het natuurlijk niet meer zoveel zin om de thermostaat een graadje lager te zetten of tochtstrips onder de deur te plakken." Daarom worden mensen met hulpvragen ook doorverwezen naar de juiste instanties binnen hun eigen gemeente.

Bekijk ook

'Niet met een pinapparaat aan de deur'

Maar de NSR werkt ook samen met energiebedrijven, zoals Greenchoice. Samen ontwikkelen ze een 'actieplan' tegen energiearmoede, als onderdeel van de campagne Grip op je Geld.

"We zien helaas dat steeds meer mensen grip op hun geld verliezen", zegt Wouter Joosten van Greenchoice. Hij heeft dagelijks contact met mensen die een betalingsachterstand hebben. "Ik probeer er echt alles aan te doen om deze klanten te bereiken en te zorgen dat de problemen niet onnodig groot worden. We proberen er samen uit te komen, met een haalbaar plan. We komen nooit zomaar met een pinapparaat aan de deur."

Wouter Joosten van Greenchoice
Bron: EenVandaag
Wouter Joosten van Greenchoice
info

Energiearmoede

Stroom en gas zijn flink duurder geworden. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat vorig jaar de gemiddelde stroomrekening nog 865 euro per jaar was. Dit jaar is dat 1327 euro: een stijging van 51,5 procent. Gas is 93,8 procent in prijs gestegen, van 1.173 euro naar 2.298 euro per jaar.

Mensen die eerst al moeite hadden met rondkomen, kunnen de hogere energierekeningen niet meer betalen. En ook mensen die eerst prima rond konden komen, komen vanwege de stijgingen van energieprijzen in de knoei met hun financiën. Onderzoeksbureau TNO noemt dit 'energiearmoede'.

Supermarkt met gratis spullen

Energiearmoede is iets wat Patricia Klaus uit Kampen bij steeds meer mensen om haar heen ziet voorkomen. Daarom begon zij deze maand met een aantal anderen Deel Ze, een sociale 'supermarkt' waar mensen gratis spullen kunnen ophalen, gedoneerd door particulieren en bedrijven.

In haar Facebookgroep Rondkomen in Kampen, met zo'n 860 leden, deelt ze daarnaast bespaartips. "Zo kun je pasta ook gaar krijgen door het 5 minuten te laten koken en vervolgens 5 minuten in het hete water te laten staan", vertelt ze. De laatste weken neemt de paniek in de groep toe. "Ik krijg berichtjes met screenshots van bedragen van dik 400 euro. En dan weet ik van die mevrouw dat ze een uitkering heeft en al bij de voedselbank loopt. Dat hogere bedrag kan ze dus sowieso niet betalen."

Bekijk ook

'Niet genoeg'

Omdat ze een tijd geleden zelf ook in geldnood zat, weet Patricia hoe zwaar dat is. "Je krijgt er enorm veel stress van. Het enige waar je nog mee bezig bent is of je nog genoeg geld hebt voor de volgende dag."

Positief is Patricia absoluut over initiatieven als die van de NSR en de 800 euro energietoeslag die het kabinet heeft aangekondigd, maar het is volgens haar lang niet genoeg. Ze vindt dat het tijd is voor een uitgebreide bewustwordingscampagne vanuit de overheid. Daarnaast moeten mensen tot 130 procent aan energietoeslag kunnen aanvragen, volgens haar.

Patricia Klaus
Bron: EenVandaag
Patricia Klaus weet hoe het is om in armoede te leven

'Help elkaar'

Ook moeten mensen elkaar meer helpen, vindt Patricia. Ze maakt zich ernstig zorgen over mensen die 'hun kop in het zand steken.' Mensen die bijvoorbeeld hun maandbedrag bij de energieleverancier naar beneden bijstellen. "Ik zou willen dat deze mensen om hulp durven te vragen. Schaamte rondom geldproblemen is niet nodig, solidariteit wel."

Durf het gesprek met elkaar aan te gaan, is haar boodschap. "Het probleem gaat vaak verder dan het niet kunnen betalen van de energierekening. Want als dat al niet lukt, dan kan je ook de fietsenmaker niet betalen." Ze merkt dat er in haar Facebookgroep steeds meer gesprekken ontstaan, bijvoorbeeld over hulp bij de reparatie van een fiets. "Zo helpen we elkaar."

Bekijk ook

reportage

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant