radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Zo transformeerde het Zeeuwse Cadzand langzaam tot Airbnb-dorp aan zee

Zo transformeerde het Zeeuwse Cadzand langzaam tot Airbnb-dorp aan zee
Nathalie Elfrink ziet de Zeeuwse badplaats Cadzand in een rap tempo veranderen
Bron: EenVandaag

Met de komst van Airbnb is Cadzand de laatste 10 jaar in rap tempo veranderd. Woningen worden uit de markt onttrokken voor vakantieverhuur en de luxe vakantiewoningen schieten als paddestoelen uit de grond. Tot groot ongenoegen van de bewoners.

Al 22 jaar verhuurt Nathalie Elfrink vakantiehuisjes in Cadzand. Met pijn in het hart zag ze de badplaats de afgelopen 10 jaar in sneltreinvaart veranderen. Cadzand moest vernieuwen en projectontwikkelaars sloegen hun slag.

Niks meer over van het oude Cadzand

Waar Elfrink vroeger vooral schattige strandhuisjes verhuurde aan gezinnen, zijn het nu steeds vaker luxe appartementen. Cadzand werd gezien als vergane glorie en daar moest iets aan gebeuren. "Het is compleet veranderd. Van het oude Cadzand is eigenlijk bijna niets meer terug te vinden."

De vraag is of het karakter van Cadzand niet verloren gaat als huizen en restaurants moeten wijken voor appartementen die er allemaal hetzelfde uitzien. Elfrink denkt van wel: "Wat vroeger een beetje het oude, het kneuterige was, gaat weg. Het worden allemaal nieuwe appartementen."

Lees ook

Te druk en te duur

Veel dorpsbewoners zijn niet blij met wat er met 'hun' Cadzand gebeurt. Toon woonde er 25 jaar lang, maar vertrok door de toename van het toerisme met pijn in het hart naar het nabijgelegen Terneuzen. "Op óns strand gingen ze overal strandhuisjes neerzetten. Ons eigen strand was opeens weg."

Een andere gefrustreerde dorpsbewoonster stoort zich vooral aan de 'enorme hoogbouw' op het duin en de hoge prijzen van de nieuwe vakantiewoningen. "Het is niet meer voor de gewone man. Er wordt gemikt op de hogere sector." Elfrink ziet dat vaste vakantiegangers, die jaren achtereen naar Cadzand kwamen, nu wegblijven.

'In het dorp merk je er niks van'

Toch wordt er niet alleen maar negatief gesproken over de ontwikkelingen in het Zeeuwse kustplaatsje, dat uit twee delen bestaat: Cadzand-Bad en Cadzand-dorp. Veel bewoners van Dorp zeggen nog altijd van hun rust te kunnen genieten.

Joy viert al jaren vakantie met haar gezin in Cadzand en ziet de nieuwbouw als iets positiefs. "Wij vinden het juist heerlijk om te zien hoeveel bedrijvigheid er is. Er worden ook allerlei winkeltjes bijgebouwd waar je bijvoorbeeld een lekker kaasje of vleesje kunt kopen."

Moderne vakantiewoningen schieten als paddestoelen uit de grond in Cadzand
Bron: EenVandaag
Moderne vakantiewoningen schieten als paddestoelen uit de grond in Cadzand

Airbnb zorgt voor problemen

Maar de praktijk laat zien dat de grens tussen Cadzand-Bad en Cadzand-Dorp aan het vervagen is, en dit zorgt voor problemen. De afgelopen 10 jaar kreeg Cadzand er meer dan 1000 vakantiewoningen bij. Alleen al vorig jaar verstrekte de gemeente 265 bouwvergunningen voor recreatiewoningen tegenover 32 voor koop- en 19 voor huurwoningen.

Woonhuizen in Dorp worden opgekocht om te verhuren als Airbnb of vakantiehuis. Hierdoor wordt het beperkt aantal starterswoningen dat overblijft onbetaalbaar.

De 10-jarige Finn ziet de toekomst ondanks deze gewaarwording rooskleurig in: "Mijn opa en oma wonen in een huis, mijn vader woont in een huis en mijn moeder woont in een huis. Dan zal ik toch zeker ook wel een huis krijgen? En anders mag ik wel bij papa blijven wonen."

De 10-jarige Finn heeft er vertrouwen in dat hij over een aantal jaar een huisje gaat vinden in Cadzand.
Bron: EenVandaag
De 10-jarige Finn heeft er vertrouwen in dat hij over een aantal jaar een huisje gaat vinden in Cadzand.

Zorgen over de toekomst van Cadzand

Nathalie Elfrink denkt dat er uiteindelijk geen verschil meer zal zijn tussen Cadzand-Bad en Cadzand-Dorp. Ze maakt zich zorgen over de toekomst van het dorpje. "Toen dit 7 jaar geleden allemaal begon zei een wethouder: 'Cadzand lijkt vanuit de lucht op een vlinder', die heeft zich inmiddels ontpopt. De vraag is alleen, waar gaat de vlinder heen en kan de vlinder straks nog vliegen?"

'Ik ben met pijn in mijn hart vertrokken' Hoe een klein Zeeuws dorpje langzaam verandert in een chique badplaats

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe de nieuwe stikstofaanpak van kabinet boeren klem zet: 'Venijn zit in de details'

Hoe de nieuwe stikstofaanpak van kabinet boeren klem zet: 'Venijn zit in de details'
Melkveehouder Chantal Farjon is een zogenoemde 'PAS-melder'
Bron: EenVandaag

6 jaar na de geruchtmakende 'stikstofuitspraak' van de Raad van State ligt er sinds een kleine week eindelijk een pakket aan plannen op tafel. Maar onder juristen, milieuactivisten én boeren zijn er twijfels. "Nederland komende 5 jaar nog niet van slot."

"Het is een enorme draai en een mooie stap", zegt boerin Chantal Farjon. Haar melkveebedrijf met 160 koeien in het Overijsselse Bruchterveld zou gered zijn als de stikstofregels worden opgerekt zoals landbouwminister Femke Wiersma nu voorstelt. "Maar ik denk dat het venijn in de details zit."

'Rechtszaken beangstigend'

Chantal is een van de 2.500 zogeheten PAS-melders. Dat zijn boeren die onder het oude Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen natuurvergunning hoefden aan te vragen voor activiteiten met een beperkte stikstofuitsoot. Chantal breidde haar boerderij in 2015 uit, maar na de stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019 werd haar bedrijf in één klap illegaal.

De overheid zoekt al jaren naar een manier om de PAS-melders te 'legaliseren', omdat het buiten hun schuld gebeurde. Maar milieuorganisaties als Mobilisation for the Environment (MOB) denken daar anders over en proberen via de rechter boeren als Chantal te laten stoppen. "Beangstigend", noemt ze de dreiging die nog altijd boven haar hoofd hangt.

Bekijk ook

Minister wil regels oprekken

Minister Wiersma presenteerde eind vorige maand haar langverwachte stikstofbeleid. In 2035 moet de hoeveelheid stikstof die boeren, bedrijven en het verkeer uitstoten zijn gehalveerd ten opzichte van 2019. Er komen vrijwillige regelingen voor boeren, een nieuw vergunningstelsel en verduurzaming in de industrie en het verkeer.

Ook wil ze de stikstofregels oprekken, de zogeheten rekenkundige ondergrens. Daarmee zijn veel PAS-melders in één keer geholpen. Strenger wordt Wiersma bij kwetsbare natuurgebieden zoals de Veluwe en De Peel. Daar komt een regionale aanpak, met onder meer een regeling voor boeren om vrijwillig te stoppen en 'extensivering', oftewel minder dieren per hectare.

Stikstofexpert is kritisch

Ralph Frins is universitair hoofddocent omgevingsrecht aan Tilburg University en een van de stikstofexperts in Nederland. Hij is kritisch: "De recente uitspraken van de Raad van State en de rechtbank in de Greenpeace-zaak maken duidelijk dat er nu stappen gezet moeten worden. We weten al decennia dat er maatregelen nodig zijn, maar de stappen tot nu toe zijn veel te klein."

Volgens hem lijkt het erop dat Wiersma het laat aankomen op nieuwe rechtszaken. En dan moet je, zo zegt Frins, kunnen aantonen dat je als overheid voldoende stappen zet. "De landsadvocaat zegt zelf dat dit pakket hooguit in een paar gebieden kan werken. Nota bene de landsadvocaat, die de overheid ook heeft verdedigd in de recente Greenpeace-zaak, waartegen het kabinet in beroep gaat."

Bekijk ook

'Dit is nieuw kleuterplan'

Milieuactivist Johan Vollenbroek oordeelt vernietigend over de plannen. Het was zijn organisatie MOB die de zaak aanspande tegen het PAS-systeem, waarin de Raad van State de ingrijpende 'stikstofuitspraak' deed. "Ook dit nieuwe kleuterplan is in strijd met de habitatrichtlijn. De eerstkomende 5 jaar gaat Nederland niet van het slot, omdat er gewoon geen stikstofruimte is om vergunningen te verstrekken."

Hij noemt het 'bizar' dat het kabinet de eisen van de rechter negeert. De rechtbank heeft volgens hem duidelijk gemaakt dat Nederland in 2030 de helft minder stikstof moet uitstoten, en niet pas in 2035. Minister Wiersma laat hem geen andere keuze dan een juridische weg te bewandelen, vindt Vollenbroek. "Onze intentie is simpel: we willen de natuur redden."

'Chantage door MOB'

Maar volgens melkveehouder Chantal gaat de wens om de natuur te redden ten koste van bedrijven zoals die van haar. "We hebben het idee dat wij heel goed bezig zijn. We hebben extra land per koe en we doen aan natuurbeheer, met drones vliegen we over het land om nesten te beschermen."

De boerin vindt het daarom onbegrijpelijk dat Vollenbroek en zijn milieuorganisatie via de rechter probeert af te dwingen dat zij moet stoppen haar bedrijf. "Ze zijn niet tevreden over het pakket van de minister. En dan chanteren ze de minister door boeren aan te pakken. En de natuur is er nog steeds helemaal niks mee opgeschoten."

Bekijk ook

Bij kabinet aankloppen?

"Zij moet met haar zorgen bij zowel de provincie als het kabinet aankloppen", reageert Vollenbroek. "Ik hoop dat zij gaat inspreken in de Tweede Kamer, laat weten dat dit plan het niet gaat redden. Ik hoop dat ze dat gaan doen, want dat betekent dat als er echt een goede oplossing komt, wij kunnen stoppen met al onze procedures."

Hij zegt dat MOB jaren geleden al een plan heeft ingediend voor 'een complete herstructurering van de landbouw, waarbij de stikstofuitstoot fors omlaag gaat'. Dat zou volgens hem 24 tot 30 miljard euro kosten. "Economisch gezien levert het winst op. Nederland zou volgens een economische studie welvarender zijn met een veel kleinere veestapel. Je moet eventjes flink investeren, maar dan hebben we ook wat. En dan komen we van het stikstofslot."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe deze dorpen in Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog een 'veilige haven' werden voor Amsterdamse Joden

Friese verzetstrijders brachten tijdens de Tweede Wereldoorlog talloze, vaak Amsterdamse, Joden naar de dorpen Bontebok en De Knipe. 80 jaar later leeft de geschiedenis daar nog enorm, vooral bij mensen die de oorlog zelf hebben meegemaakt.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant