Ook in Vlaanderen is stikstof een hoofdpijndossier. De regering wil het probleem voortvarend aanpakken: veertig boeren in de buurt van kwetsbare natuur moeten hun bedrijf verplicht sluiten, er komt een uitrijverbod voor mest en de veestapel moet kleiner.
Ook pluimveehouder Hendrik van Immerseel uit Turnhout ontving een brief van het Vlaamse ministerie van Omgeving. Zijn bedrijf zou heel veel stikstof uitoten en moet daarom in 2025 sluiten.
Rood bedrijf
Het bedrijf van Immerseel ligt aan de rand van kwetsbare natuur en is aangemerkt als rood bedrijf. In 2014 kreeg hij al te horen dat hij mogelijk zou moeten sluiten, maar er gebeurde niets. Intussen boerde hij verder en deed allerlei investeringen in zijn bedrijf.
Vorig jaar nog liet hij voor tienduizenden euro's de asbestdakplaten vervangen. "Ik had ergens nog de hoop dat de overheid verkeerd bezig was, of dat ze zouden inzien dat de landbouw niet zo verantwoordelijk is voor die stikstofuitstoot."
'Natuur staat er slecht bij'
Maar 2 jaar geleden kwam het stikstofdossier in Vlaanderen op het bordje van Omgevingsminister Zuhal Demir. Zij is niet van pappen en nathouden en pakt nu door.
"Dat hebben we te lang gedaan in Vlaanderen. Misschien hebben we te veel rekening gehouden met specifieke belangen. Maar er is ook het algemeen belang van alle Vlamingen en van de natuur. En die natuur staat er slecht bij."
Vergelijkbaar met Nederland
Het stikstofprobleem in Vlaanderen is vergelijkbaar met Nederland. Net als hier is een groot deel afkomstig van de landbouw. Vorig jaar dwong de rechter de Vlaamse regering het stikstofprobleem aan te pakken.
"Die zei dat het stikstofbad vol zit: er kan niks meer bij. En om te vermijden dat we Nederlandse toestanden krijgen, waar geen vergunningen meer worden afgegeven en niet meer gebouwd kan worden, hebben wij onmiddellijk actie ondernomen", zegt minister Demir. Boeren worden nu verplicht uitgekocht en ook de veestapel wordt ingekrompen.
Schril contrast met Nederland
De Vlaamse maatregelen staan in schril contrast met wat Nederland aan stikstofreductie doet. Hier veegde de Raad van State het stikstofbeleid in 2019 van tafel, 3 jaar geleden dus. Het kabinet wil, net als in Vlaanderen, de uitstoot halveren in 2030, maar hoe dat moet gebeuren is in Nederland nog grotendeels onduidelijk. Het is vooral de bedoeling dat veehouders vrijwillig stoppen. Vlaanderen lijkt de stikstofcrisis veel daadkrachtiger aan te pakken.
"Ik lees in de Nederlandse pers dat ze in Den Haag naar ons kijken: moeten we ook niet wat dwingender worden? Vrijwilligheid is niet altijd de weg om tot concrete resultaten te komen. Ik denk dat als wij alles hier op vrijwillige basis zouden doen, geen enkele veehouder gaat zeggen: ik ga nu sluiten, want het is toch wel erg, stikstof en natuur", zegt minister Demir.
Bekijk ook
Vlaanderen doet het met veel minder geld
In Nederland staat al wel vast dat er 25 miljard euro beschikbaar komt voor natuurherstel en het uitkopen van veehouders. In Vlaanderen, met een derde van het aantal dieren, doen ze het met 3,6 miljard. Is dat genoeg?
"Ik weet dat het Nederlandse budget gigantisch is, ik sta daar ook van te kijken", zegt minister Demir. "Wij hebben berekend hoeveel het allemaal kost en 3,6 miljard is ook een gigantisch bedrag, maar ik denk dat Nederland dat geld ook nodig heeft omdat veehouders vrijwillig worden uitgekocht. Dan moet je daar als overheid een heel aantrekkelijk, overgesubsidieerd bedrag tegenover zetten, anders laten ze zich niet verleiden."
Boerenverzet
Net als in Nederland is er in Vlaanderen veel verzet van veehouders tegen de stikstofplannen, al lijkt het er qua trekkerdemonstraties rustiger aan toe te gaan dan hier. Pluimveehouder Van Immerseel zegt niet van plan te zijn zijn bedrijf "zomaar af te geven".
Hij heeft nog geen idee wat de uitkoop voor hem gaat betekenen, hoeveel geld hij gaat krijgen en of hij daarvan kan leven. Ook vertrouwt hij de stikstofcijfers niet. "Er schijnen drie rapporten over de stikstofuitstoot op kwetsbare natuurgebieden gemaakt te zijn, maar die krijgen wij niet te zien. Er is hier bij mij nog nooit gemeten."
Bekijk ook
Contractbreuk
Van Immerseel beschuldigt de overheid van contractbreuk. Hij kreeg in 2010 nog een vergunning tot 2029. Nu moet hij zijn bedrijf 4 jaar eerder sluiten. En hoe eerder hij ermee stopt, hoe meer geld hij krijgt.
"Die onzekerheid knaagt aan me, dat is zo frustrerend. Het is een stille doder. Ik hoop dat de Vlaamse overheid tot een ander inzicht komt, dat is mijn diepste hoop. Laat ons samenwerken, de technologie staat niet stil. Ik ben me er al langer van bewust de natuur zo min mogelijk te schaden. Maar je kunt geen brood bakken zonder de oven vuil te maken, begrijpt u?"
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.