Niki Terpstra parafraseerde na zijn overwinning in de Ronde van Vlaanderen een bekend nummer van Raymond van het Groenewoud: 'Ik bouwde op, ik bouwde op, ik bouwde op. Heel het bloed stond naar mijn kop. Het was de liefde, de liefde voor de koers.' Ook na eerdere zeges citeerde Terpstra songteksten en dat is niet ongewoon: ook Muhammad Ali stond bekend om zijn 'artistiek commentaar' na afloop.

Na zijn vorige zeges in Dwars door Vlaanderen in 2014, de Eneco Tour in 2016 en kortgeleden nog bij de E3 in Harelbeke citeerde Niki Terpstra in interviews een songtekst, zoals het nummer 'Banaan' van Jebroer. Andere nummers waren hits uit de jaren tachtig en negentig: 'Als je wint heb je vrienden', van Henny Vrienten en Herman Brood en 'Maximum Overdrive' van 2 Unlimited.

De poëzie van Muhammad Ali

Terpstra heeft illustere voorgangers. De beste bokser aller tijden, Muhammed Ali, gaf zijn tegenstanders vaak al voor het gevecht een eerste, poëtische klap. Ex-bokser en Ali-bewonderaar Arnold Vanderlyde vertelt erover: "Door de poezie intimideerde hij zijn tegenstander voor de wedstrijd, maar daarnaast gaf hij zichzelf kracht. Door jezelf met 'affirmaties' de hemel in te prijzen, verklein je je angsten en vergroot je je zelfvertrouwen."

Niet alleen rondom wedstrijden was Ali met poëzie bezig. Hij is ook schrijver en bedenker van het kortste gedicht ter wereld: 'Me, We.' Andere bekende dichterlijke parels van Ali zijn: 'Flow like a butterfly, sting like a bee' en 'I’m so bad I make medicine sick'. Volgens Vanderlyde had de legendarische bokser een duidelijk doel met wat hij deed: "Ali dichtte en bokste vooral om zijn belangrijkste boodschap, gelijkheid tussen blank en zwart, te promoten." 

Arnold Vanderlyde: 'Door Ali ben ik gaan schrijven'

Ook oud-bokser Arnold Vanderlyde pepte zichzelf op met door hemzelf geschreven poëzie: "Door Ali ben ik gaan schrijven. Het heeft me enorm geholpen. Door de juiste woorden te kiezen, kan je jezelf motiveren." Het dichten helpt Vanderlyde te reflecteren, en om elke keer opnieuw in beweging te komen. Hij hoopt ooit nog eens een dichtbundel uit te brengen. Bij deze een voorproefje:

Voor iedere Fight moet je je vuisten ballen / Om met de juiste Spirit vooruit te knallen / Een Fighter houdt zich er meestal aan / Om zelf niet tegen het canvas te gaan

6 jaar na de geruchtmakende 'stikstofuitspraak' van de Raad van State ligt er sinds een kleine week eindelijk een pakket aan plannen op tafel. Maar onder juristen, milieuactivisten én boeren zijn er twijfels. "Nederland komende 5 jaar nog niet van slot."

"Het is een enorme draai en een mooie stap", zegt boerin Chantal Farjon. Haar melkveebedrijf met 160 koeien in het Overijsselse Bruchterveld zou gered zijn als de stikstofregels worden opgerekt zoals landbouwminister Femke Wiersma nu voorstelt. "Maar ik denk dat het venijn in de details zit."

'Rechtszaken beangstigend'

Chantal is een van de 2.500 zogeheten PAS-melders. Dat zijn boeren die onder het oude Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen natuurvergunning hoefden aan te vragen voor activiteiten met een beperkte stikstofuitsoot. Chantal breidde haar boerderij in 2015 uit, maar na de stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019 werd haar bedrijf in één klap illegaal.

De overheid zoekt al jaren naar een manier om de PAS-melders te 'legaliseren', omdat het buiten hun schuld gebeurde. Maar milieuorganisaties als Mobilisation for the Environment (MOB) denken daar anders over en proberen via de rechter boeren als Chantal te laten stoppen. "Beangstigend", noemt ze de dreiging die nog altijd boven haar hoofd hangt.

Minister wil regels oprekken

Minister Wiersma presenteerde eind vorige maand haar langverwachte stikstofbeleid. In 2035 moet de hoeveelheid stikstof die boeren, bedrijven en het verkeer uitstoten zijn gehalveerd ten opzichte van 2019. Er komen vrijwillige regelingen voor boeren, een nieuw vergunningstelsel en verduurzaming in de industrie en het verkeer.

Ook wil ze de stikstofregels oprekken, de zogeheten rekenkundige ondergrens. Daarmee zijn veel PAS-melders in één keer geholpen. Strenger wordt Wiersma bij kwetsbare natuurgebieden zoals de Veluwe en De Peel. Daar komt een regionale aanpak, met onder meer een regeling voor boeren om vrijwillig te stoppen en 'extensivering', oftewel minder dieren per hectare.

Stikstofexpert is kritisch

Ralph Frins is universitair hoofddocent omgevingsrecht aan Tilburg University en een van de stikstofexperts in Nederland. Hij is kritisch: "De recente uitspraken van de Raad van State en de rechtbank in de Greenpeace-zaak maken duidelijk dat er nu stappen gezet moeten worden. We weten al decennia dat er maatregelen nodig zijn, maar de stappen tot nu toe zijn veel te klein."

Volgens hem lijkt het erop dat Wiersma het laat aankomen op nieuwe rechtszaken. En dan moet je, zo zegt Frins, kunnen aantonen dat je als overheid voldoende stappen zet. "De landsadvocaat zegt zelf dat dit pakket hooguit in een paar gebieden kan werken. Nota bene de landsadvocaat, die de overheid ook heeft verdedigd in de recente Greenpeace-zaak, waartegen het kabinet in beroep gaat."

'Dit is nieuw kleuterplan'

Milieuactivist Johan Vollenbroek oordeelt vernietigend over de plannen. Het was zijn organisatie MOB die de zaak aanspande tegen het PAS-systeem, waarin de Raad van State de ingrijpende 'stikstofuitspraak' deed. "Ook dit nieuwe kleuterplan is in strijd met de habitatrichtlijn. De eerstkomende 5 jaar gaat Nederland niet van het slot, omdat er gewoon geen stikstofruimte is om vergunningen te verstrekken."

Hij noemt het 'bizar' dat het kabinet de eisen van de rechter negeert. De rechtbank heeft volgens hem duidelijk gemaakt dat Nederland in 2030 de helft minder stikstof moet uitstoten, en niet pas in 2035. Minister Wiersma laat hem geen andere keuze dan een juridische weg te bewandelen, vindt Vollenbroek. "Onze intentie is simpel: we willen de natuur redden."

'Chantage door MOB'

Maar volgens melkveehouder Chantal gaat de wens om de natuur te redden ten koste van bedrijven zoals die van haar. "We hebben het idee dat wij heel goed bezig zijn. We hebben extra land per koe en we doen aan natuurbeheer, met drones vliegen we over het land om nesten te beschermen."

De boerin vindt het daarom onbegrijpelijk dat Vollenbroek en zijn milieuorganisatie via de rechter probeert af te dwingen dat zij moet stoppen haar bedrijf. "Ze zijn niet tevreden over het pakket van de minister. En dan chanteren ze de minister door boeren aan te pakken. En de natuur is er nog steeds helemaal niks mee opgeschoten."

Bij kabinet aankloppen?

"Zij moet met haar zorgen bij zowel de provincie als het kabinet aankloppen", reageert Vollenbroek. "Ik hoop dat zij gaat inspreken in de Tweede Kamer, laat weten dat dit plan het niet gaat redden. Ik hoop dat ze dat gaan doen, want dat betekent dat als er echt een goede oplossing komt, wij kunnen stoppen met al onze procedures."

Hij zegt dat MOB jaren geleden al een plan heeft ingediend voor 'een complete herstructurering van de landbouw, waarbij de stikstofuitstoot fors omlaag gaat'. Dat zou volgens hem 24 tot 30 miljard euro kosten. "Economisch gezien levert het winst op. Nederland zou volgens een economische studie welvarender zijn met een veel kleinere veestapel. Je moet eventjes flink investeren, maar dan hebben we ook wat. En dan komen we van het stikstofslot."

Friese verzetstrijders brachten tijdens de Tweede Wereldoorlog talloze, vaak Amsterdamse, Joden naar de dorpen Bontebok en De Knipe. 80 jaar later leeft de geschiedenis daar nog enorm, vooral bij mensen die de oorlog zelf hebben meegemaakt.