meer NPO start

Willen de 160.000 Syriërs in Nederland terug nu Assad weg is? 'Heb hier mijn toekomst opgebouwd'

Willen de 160.000 Syriërs in Nederland terug nu Assad weg is? 'Heb hier mijn toekomst opgebouwd'
De Syrische Raghad Al Kamel kwam in 2015 naar Nederland.
Bron: ANP en Eigen beeld

De val van de Syrische dictator Assad roept veel vragen op voor de ruim 160.000 Syriërs in Nederland. De dictator waarvoor de meeste mensen zijn gevlucht, is weg. Gaan zij terug naar hun geboorteland, of blijven ze hier? "Ik kan niet alles achterlaten."

Uit eerder onderzoek onder een groep Syriërs die in 2014 naar Nederland kwamen, bleek dat 69 procent van hen niet terug naar Syrië zou willen als de situatie daar verbetert. Raghad Al Kamel was 17 toen ze in 2015 naar Nederland kwam. Ze is blij dat haar land bevrijd is, maar blijft in Nederland. "Ik moet in Syrië weer opnieuw mijn leven opbouwen, dat wil ik niet."

Grootste groep asielzoekers

Syriërs vormen de grootste groep asielzoekers en statushouders in ons land. In 2023 gaf Nederland ruim 27.000 tijdelijke verblijfsvergunningen, waarvan 55 procent aan Syriërs. Ook het merendeel van de mensen die naar Nederland vluchten en asiel aanvragen, komen nog steeds uit Syrië.

Vanwege de onzekere situatie in Syrië geeft Nederland het komende half jaar geen verblijfsvergunningen meer aan asielzoekers uit Syrië. Minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie stelt een zogenoemde beslisstop in. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) neemt geen besluiten meer over asielaanvragen. Dat betekent dat 15.000 asielaanvragen die zijn ingediend door Syriërs 'on hold' staan.

Ontheemd door burgeroorlog

Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) deed een langlopend onderzoek naar Syriërs in Nederland. Dit gaat om Syriërs die tussen 2014 en 2016 een verblijfsvergunning kregen.

Tussen 2014 en 2016 vluchtten veel Syriërs naar Nederland door de escalatie van de burgeroorlog. Het conflict bereikte een hoogtepunt: steden werden gebombardeerd, IS zaaide terreur, en basisvoorzieningen stortten in. Miljoenen Syriërs raakten daardoor ontheemd. Via routes door Turkije en Europa zochten velen veiligheid in Nederland.

Bekijk ook

Meerderheid wil niet terug naar Syrië

Er was toen een piek in het aantal aanvragen. Dus de grootste groep Syriërs die nu in Nederland zijn, heeft in die periode asiel aangevraagd. Voor het onderzoek werd een groep van 3.000 Syriërs die in die periode asiel aanvroegen van 2017 tot 2022 gevolgd.

Er is aan hen gevraagd in hoeverre ze terug naar Syrië zouden willen als de situatie verbetert. In 2022 gaf 69 procent aan niet terug te willen naar Syrië. 26 procent zou misschien terug willen en 5 procent wil zeker teruggaan. Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat zeker 40 procent van de Syrische Nederlanders zich Nederlander voelt.

In Syrië leven opnieuw opbouwen

De Syrische Raghad Al Kamel kwam in 2015 naar Nederland en is nu net klaar met haar apothekersopleiding. Ze werkt nu zes dagen in de week in een apotheek in Capelle aan den IJssel. Het nieuws dat het regime van Assad vertrokken is, raakte haar afgelopen zondag. "Ik heb de hele ochtend gehuild. Mijn land is eindelijk vrij", zegt ze.

Ze hoopt haar thuisland snel te kunnen bezoeken, maar voor langere tijd terug wil ze niet. Ze heeft veel moeite gedaan om haar leven in Nederland op te bouwen, zoals de taal leren en een opleiding volgen. Ze vreest dat ze in Syrië haar leven weer opnieuw moet opbouwen, terwijl ze dat hier net heeft gedaan. "Ik heb nu eindelijk een contract en een opleiding afgerond. Ik ga niet nog een keer vanaf 0 beginnen. Ik voel mij hier thuis", zegt ze.

Bekijk ook

Integratie en werk

De meerderheid van Syrische statushouders die tussen 2014 en 2016 een verblijfsvergunning kregen, hebben in 2022 een betaalde baan. Gemiddeld werkt ongeveer 50 procent van de statushouders na 5 jaar in Nederland te zijn. Zo blijkt uit onderzoek van het WODC. Syrische Nederlanders zijn voornamelijk werkzaam in sectoren zoals het vervoer, de handel en de horeca.

In 2022 maakten 38 procent van de Syrische Nederlanders gebruik van een uitkering. Hoewel dit percentage hoger ligt vergeleken met de algemene bevolking, is het wel afgenomen. Onder Syriërs ouder dan 50 jaar ontvangt 78 procent van hen een bijstandsuitkering.

Zorgen over overgangsperiode

Hoewel Syrische Nederlanders vaker werk hebben, geven zij aan dat ze aan het eind van de maand geld tekort komen. 57 procent geeft in het onderzoek van het WODC aan dat ze aan het eind van de maand geld tekort komen. Bij huishoudens met kinderen was dit iets meer: 62 procent.

Raghad Al Kamel is blij dat haar land vrij is, maar ook bezorgd over de toekomst. "Ik maak mij natuurlijk wel zorgen over de overgangsperiode. Ik hoop dat het allemaal goed gaat. Ik hoop dat de nieuwe overheid mensen begrijpt en meer democratisch zal zijn", zegt ze.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant