Wie maakt er kans (en waarom)?

Wie wordt de Politicus van het Jaar 2017? Het Opiniepanel selecteerde een shortlist van vijf kandidaten. Hoe gebeurde dat, hoe verloopt de stemming nu en waarom kiest EenVandaag, via de 50.000 leden van het Opiniepanel, jaarlijks een beste politicus van het jaar? Gijs Rademaker zal vanavond de winnaar bekend maken in onze uitzending.

De ‘Politicus van het Jaar’ is niet nieuw: hij bestaat al tientallen jaren. Dagblad De Tijd begon in 1973 al met een verkiezing waarin de parlementaire pers oordeelde over de nationale politici. Sinds 2004 plaatsen wij van EenVandaag daar de publieksverkiezing van politicus van het jaar naast. Sinds de parlementaire persvereniging vorig jaar besloot te stoppen zijn we de enige verkiezing. We houden die verkiezing vooral omdat we het belangrijk vinden een verbindende rol te spelen tussen politici in Den Haag en de mensen in het land die ze vertegenwoordigen. Aan het eind van ieder jaar vertellen tienduizenden mensen ons welke politicus het volgens hen het beste gedaan heeft, en waarom. 

Hoe word je ‘Politicus van het Jaar’?

De politicus die mensen aanwijzen is lang niet altijd degene waar ze zelf op zouden stemmen. Het is ook lang niet altijd de politicus die de meeste wetsvoorstellen heeft doorgevoerd of kamervragen gesteld. En ook niet degene die het meest in het nieuws was. Mensen hanteren heel andere criteria. Ze kiezen vaak voor de politicus die ze hard vinden werken, die ze eerlijk en betrouwbaar vinden, of die het beste verwoordde wat dat jaar hun problemen waren. In het jaar dat de vluchtelingencrisis voor veel onzekerheid zorgde, won Geert Wilders de prijs omdat hij die zorgen goed verwoordde. Toen in 2014 vlucht MH17 werd neergehaald raakte het verbindende pleidooi van minister Frans Timmermans bij de VN zoveel mensen, dat hij dat jaar de titel won. Ook leiderschap is een belangrijke eigenschap: Wouter Bos greep als minister hard in tijdens de bankencrisis in 2008, en won. 

De top-5 van 2017

Het mooie van de Politicus van het Jaar vind ik, dat hij of zij vaak een belangrijke ontwikkeling belichaamt die dat jaar plaatsvond. Dat geldt ook voor de kandidaten van dit jaar. De top-5 van 2017 bevat drie kopmannen van de nieuwe generatie. Thierry Baudet haalde twee zetels in deze Kamer, en zijn partij groeide dit jaar naar 17.000 leden. Een opmerkelijke prestatie. Ook Jesse Klaver deed iets bijzonders: hij zette GroenLinks dit jaar terug op de kaart: van 4 naar 14 Kamerzetels. Klaas Dijkhoff spreekt met zijn no-nonsense houding en gewone taal veel mensen aan. En dan Khadija Arib, de herkozen voorzitter van de Tweede Kamer. Ze houdt orde in een woelig politiek landschap en dwingt respect af - ook dus van veel mensen in het land. En Jeroen Dijsselbloem completeert het gezelschap genomineerden. Hij neemt afscheid dit jaar en wordt geroemd vanwege zijn harde werk en successen als minister van Financiën en in Europa. Als hij wint is dat bijna een oeuvreprijs.

Van longlist naar shortlist

Hoe kwamen we tot deze top-5? Vorige week vroegen we de leden van het EenVandaag Opiniepanel om (maximaal) vijf politici te kiezen waarvan zij vonden dat ze in aanmerking mochten komen voor de titel. Dat is anders dan vorige jaren, toen we in één ronde kozen. De reden daarvoor is tweeledig: we willen graag dat een winnaar relatief brede steun heeft bij mensen in het land, en zo’n eerste vraagronde peilt letterlijk dat draagvlak. De tweede reden is dat we in de uitzending van aanstaande maandag dieper willen ingaan op de redenen waarom mensen op deze politici stemmen. In ronde twee vragen we de deelnemers daarom om de top-5 te beoordelen op zaken als betrouwbaarheid, visie, en wat ze bereikt hebben dit jaar. Zulke vragen kunnen we niet over alle 25 kandidaten op de longlist stellen, dan zou ons onderzoek te zwaar worden. 

De tweede ronde is donderdagochtend 14 december begonnen en loopt tot maandagochtend 18 december 10.00 uur. Alle leden van het Opiniepanel worden uitgenodigd én iedereen die zich opgeeft krijgt daarna meteen een uitnodiging gemaild om te stemmen. 

Wie het wordt? Dat maakt me eigenlijk niet uit. Niet omdat ik het niet belangrijk vindt, maar omdat ieder van deze 5 kandidaten, op zijn of haar eigen manier, dit jaar goed reflecteert.