Waarom voelt het alsof geweld en agressie toenemen? 'De criminaliteitscijfers dalen al jaren'

Dinsdag zei FNV vakbondsbestuurder Yntse Koenen in het NOS Radio1 Journaal zich zorgen te maken dat de samenleving verhardt. Meer agressie zou zorgen voor meer geweldsincidenten binnen justitiële inrichtingen. Maar neemt het geweld in Nederland echt toe?

Koenen zal niet de eerste zijn die vindt dat het lijkt alsof het steeds vaker raak is. Onder andere het groeiend aantal stadionverboden, grimmige demonstraties en heel wat bedreigingen aan het adres van politici dragen bij aan het beeld dat er steeds meer geweldsincidenten zijn.

Minder moorden

Alhoewel het dus kan lijken alsof het aantal geweldsincidenten toeneemt, klopt dat beeld volgens hoogleraar Geweld en Interventie Marieke Liem van Universiteit Leiden niet.

Liem benoemt dat het aantal incidenten namelijk juist afneemt: "Zeker wat betreft het aantal moorden, wat toch wel wordt gezien als de ergste vorm van geweldpleging, daalt het cijfer al jaren."

Bekijk ook

• 

  Worden voetbalhooligans steeds brutaler? 'Er wordt altijd gezegd dat de nieuwelingen nóg meedogenlozer zijn'

  • 18-05-2022

Veel aandacht voor geweld

Waarom hebben we dan toch het idee dat het aantal geweldsincidenten alleen maar groeit? Dat heeft volgens Liem te maken met onze waarneming: "We zien vaak dat wanneer het statistisch gezien veiliger wordt door minder geweldplegingen, mensen zich juist onveiliger gaan voelen."

Dat komt volgens de hoogleraar doordat de enkele voorvallen die wél plaatsvinden, veel breder worden uitgemeten in de media. "Dus het idee ontstaat dat geweld overal is, omdat het veel aandacht krijgt. Maar dat betekent niet dat het ook zo is."

Minder incidenten, maar wel grootschaliger

Ook oud-recherchebaas Sander Schaepman ziet dat het aantal incidenten afneemt. "Je ziet al jaren dat de criminaliteitscijfers dalen", vertelt hij. "Maar dat wil niet meteen zeggen dat de impact minder is geworden, want die lijkt juist toe te nemen."

"Je ziet dat de grootschaligheid van incidenten toeneemt", vervolgt hij. "Kijk maar naar het supportersgeweld, de coronademonstraties of de avondklokrellen. Daar zien we een duidelijke verzwaring."

Bekijk ook

• 

  Nieuwe aanpak moet uitval politieagenten met psychische problemen voorkomen, bij Arie met PTSS helpt het

  • 22-03-2022

Onveilig gevoel

Volgens Liem wordt in de huidige maatschappij iets ook veel eerder als geweld bestempeld dan vroeger. Daardoor lijkt het alsof er meer geweld plaatsvindt. "Nu vinden we iets kindermishandeling, maar vroeger was dat nog een corrigerende tik."

"Er zijn daarnaast hele nieuwe vormen van geweld ontstaan, denk maar aan cyberpesten. Daardoor voelen we ons veel eerder onveilig", vertelt de hoogleraar. Maar in 2022 lijken we, ondanks de zorgen, dus veiliger dan ooit.

Neemt het geweld in Nederland toe, of lijkt dat maar zo? Hoogleraar Geweld en Interventie Marieke Liem en oud-recherchebaas Sander Schaepman vertellen in EenVandaag hoe het zit.