De oude Grieken draaien zich om in hun graf. Ooit hebben zij de politiek uitgevonden. Bedoeld om de chaos een beetje te reguleren en te voorkomen dat iedereen elkaar elke dag naar het leven staat. Het begrip is af en toe behoorlijk misbruikt of in gunstiger gevallen aangepast. Maar dat er afscheid van zou worden genomen, is nooit zo zichtbaar geweest als nu in de VS.
Ik weet niet of alle Trump-stemmers met een andere politiek bedoelden dat ze er geen politiek, of noem het anti-politiek, voor zouden terugkrijgen. Maar als je alle analyses moet geloven, gaat er voorlopig wel een heel andere wind in de VS waaien.
Ik wil niet overdrijven, maar iedereen is af en toe wel eens klaar met de politiek. Dat eeuwige gemiezemuis over details, elkaars vliegen afvangen, ijdeltuiterij, besluiteloosheid of halfbakken compromissen. Ik leef ervan, dus waarover gezeurd? Maar het is waar, ik heb ook met de discussie over de verbouwing van het Binnenhof weleens stiekem gedacht: waarom de tent niet sluiten en er een mooi appartementencomplex van maken? Prachtig wonen daar aan de Hofvijver. Ik bedenk nu trouwens dat Donald Trump, als hij een keer in Den Haag langskomt - als ex-vastgoedspecialist - het een briljant idee vindt en hij, als hij de mogelijkheid krijgt, er wel in wil stappen.
Terzake. Het gezegde is dat de kiezer altijd gelijk heeft. Maar ik sluit niet uit dat deze keer een hoop kiezers in de VS zich straks afvragen of ze met een ‘andere’ politiek de anti-politiek van Trump bedoelen. Een land zien als samenleving of een land beschouwen als een hele grote winkel, een bedrijf, dat moet renderen? Ik krijg de indruk dat Trump met ‘Make America Great Again’ vooral bedoelt dat het weer een winstgevende onderneming wordt, verlost van alle bestuurlijke rimram en de door de politiek bedachte overdreven regeldruk. Ik lees dat Trump vele door zijn voorganger bedachte ‘Red Tape’ - regels en wetten - wil terugdraaien. En dat terugdraaien doe je niet met halfzachte politici, maar met mensen met een ondernemershart, die durven en lef hebben.
Nu worden de 4000 beschikbare functies als Trump in het Witte Huis zit heus niet allemaal door ondernemende ijzervreters bezet, maar de politieke top doet op z’n minst wenkbrauwen fronsen. De beoogde minister van Buitenlandse Zaken is een goed verdienende benzinepomphouder bij Exxon geweest en moet nu de belangrijkste diplomatiek onderhandelaar worden in een instabiele wereld. Hij schijnt ooit goeie deals met Putin te hebben gesloten en stelt misschien wel voor dat je een probleem ook kunt oplossen door het gewoon te verkopen.
Trump heeft mannen van Goldman Sachs en enkele wolven van Wall Street binnengehaald. Sinds de bankencrisis weten we wat toppers uit dit milieu kunnen aanrichten. “It’s fun to shoot some people,” is een memorabele quote van de nieuwe minister van Defensie, lees ik op de site van CNN. En de Nationale Veiligheidsadviseur schijnt de islam te zien als een kankergezwel dat “uit het lichaam van moslims moet worden gesneden.”
Het is te simpel Trump alleen te zien als de CEO van de VS, ook al ziet hij het zelf waarschijnlijk wel zo ongeveer. Kan best zijn dat hij graag wil dat alle Amerikanen binnen vier jaar fluitend naar hun werk gaan en zonder schroom de Miljonairs Fair kunnen bezoeken. Maar zo functioneert de economie van de vrije markt nu eenmaal niet.
Desondanks veroorzaakt Donald Trump mogelijk ook iets positiefs. Hij dwingt de nu verliezende politieke klasse in de spiegel te kijken. Trump is immers in het gat gesprongen dat de bestaande partijen en politici hebben laten ontstaan: niet durven kiezen en ergens voor willen staan; gebrek aan leiderschap. Trump zou straks weleens een ‘blessing in disguise’ kunnen zijn. Doen beseffen dat kleur bekennen en duidelijk zijn zin heeft en winst oplevert. En misschien dat het op het buitenlandse politieke vlak kan betekenen dat Europa niet zomaar als een mak schaap achter de VS aanloopt en zelf iets gaat vinden, en vooral ook zelf iets gaat doen. Het kan misschien zomaar politiek een leuke tijd worden.
Kees Boonman, politiek commentator
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.