radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Hoe Republikeinen stemrecht van Amerikaanse minderheden ontnemen: 'Proces wordt gemanipuleerd voor politieke doeleinden'

Hoe Republikeinen stemrecht van Amerikaanse minderheden ontnemen: 'Proces wordt gemanipuleerd voor politieke doeleinden'
Bron: EenVandaag

In Georgia luiden verkiezingsfunctionarissen de noodklok over een wet die wordt misbruikt om minderheden het stemrecht te ontnemen. Het is een van de manieren waarop de Amerikaanse democratie van binnenuit wordt aangevallen.

In een swing state als Georgia telt elke stem. In 2020 won Joe Biden met nog geen 12.000 stemmen van Donald Trump, uit een totaal van bijna 5 miljoen stemmen. Ook dit jaar kan een klein verschil bepalen of Georgia in Republikeinse of Democratische handen valt.

Bezwaar tegen kiezersregistraties

Daardoor is de strijd dit jaar heviger dan ooit. Vooral de Republikeinen doen er alles aan om het aantal Democratische stemmen naar beneden te krijgen. Ze gebruiken daarvoor een wet die hiervoor amper gebruikt werd.

"In aanloop naar 2020 kwamen bezwaren tegen kiezersregistraties nauwelijks voor", vertelt Colin McRae, lid van de commissie voor kiezersregistratie in Chatham County in de staat Georgia. "Nu kunnen het er 1.000 per maand zijn, en in Atlanta loopt het zelfs op tot tienduizenden per maand."

Bekijk ook

'Schaam me dat ik onderdeel ben van dit systeem'

In verschillende staten, waaronder Georgia, kan een inwoner het stemrecht van een andere inwoner aanvechten. Deze wet was bedoeld om verkiezingsfraude tegen te gaan: bijvoorbeeld om te voorkomen dat iemand een stem uitbrengt in een staat waar diegene niet woont of om te voorkomen dat iemand meerdere stemmen in verschillende staten uitbrengt.

Maar McRae merkt dat het systeem nu gebruikt wordt voor politiek gewin. "Ik doe dit werk al 20 jaar, en ik dacht dat ik alles wel gezien had. Maar in de afgelopen 4 jaar heb ik gezien hoe het stemproces gemanipuleerd wordt voor politieke doeleinden. Ik schaam me eerlijk gezegd dat ik onderdeel ben van dit systeem."

Misbruik van de wet

Volgens McRae richten de aanvallen zich met name op minderheden, die doorgaans de Democraten steunen. Een duidelijk voorbeeld was deze zomer, toen het stemrecht van 600 studenten aan Savannah State University werd aangevochten. Die universiteit heeft een groot aantal zwarte studenten.

"Je hoeft geen Sherlock Holmes te zijn om te snappen dat het enige doel hier is om van studenten af te komen die traditioneel altijd een Democraat kiezen", zegt McRae. Op andere universiteiten met vooral witte studenten werd geen stemrecht aangevochten. Dit is volgens het commissielid misbruik van de wet.

Bekijk ook

Kwetsbare groepen worden aangevallen

Carry Smith is een van de personen van wie het stemrecht in 2020 al werd aangevochten. Ze is van Inheems-Amerikaans komaf en studeert aan een universiteit in Atlanta, waar ze vaak van kamer wisselt. Om te mogen stemmen, moeten Amerikanen kunnen bewijzen dat ze officieel ingeschreven staan op een vast adres.

Als ze haar registratie niet nog een keer had nagekeken, had Smith niet kunnen stemmen. "Ik werd aangevallen omdat ik geen vaste woonplaats heb. Ze richten zich op kwetsbare groepen, zoals jongeren, omdat we vaak verhuizen en omdat ze denken dat we op een bepaalde manier gaan stemmen", zegt ze.

'Zou niet mogen gebeuren'

"Waarom moet ik er zo hard voor vechten om te kunnen stemmen? Denk eens aan de mensen die worden aangevochten en die daadwerkelijk niet meer mogen stemmen", vertelt ze. "Dat zou niet mogen gebeuren."

Smith is zelf politicoloog en volgens haar is het onderdrukken van kiezers erger geworden sinds de verkiezingen in 2020, waarbij Trump verloor van Biden. "Georgia is nu het middelpunt van de Amerikaanse politiek, omdat het een swing state is geworden, een paarse staat", legt ze uit. "Dat betekent dat er allerlei tactieken worden gebruikt om bepaalde groepen het stemmen onmogelijk te maken, in plaats van eerlijk te werk te gaan."

Bekijk ook

Niets nieuws

Het onderdrukken van bepaalde groepen is niet nieuw in de Verenigde Staten. Het gebeurt vooral in staten in het zuiden van het land.

Zo mogen miljoenen mensen die ooit vastzaten in de gevangenis er niet stemmen. Ook zijn er amper stembureaus te vinden in wijken waar veel zwarte Amerikanen wonen, die bij vorige verkiezingen voornamelijk op de Democraten stemden.

Fundamenten van democratie bedreigd

De juridische strijd in Georgia is hevig, mede door de invloed van de Trump-campagne na de verkiezingen in 2020. De uitslag, die Trump en zijn aanhangers nog steeds ontkennen, heeft de betrouwbaarheid van het verkiezingssysteem onder Republikeinse kiezers sterk aangetast. Dit dalende vertrouwen in verkiezingsuitslagen, vergroten het risico op langdurige rechtszaken na verkiezingen.

McRae waarschuwt dat elke aanval op het verkiezingssysteem een bedreiging vormt voor de fundamenten van de democratie. "Ik ben bang dat er opnieuw een lange strijd aankomt, waarbij de verliezende partij alles probeert te doen om de uitkomst aan te vechten, waardoor het land nog meer verdeeld raakt."

Hoe Republikeinen stemrecht van Amerikaanse minderheden ontnemen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Teruggestuurde asielzoekers duiken onder om later alsnog in Nederland asiel aan te vragen: 'Hier heb ik mensen die me kunnen helpen'

Teruggestuurde asielzoekers duiken onder om later alsnog in Nederland asiel aan te vragen: 'Hier heb ik mensen die me kunnen helpen'
Asielzoeker Muhammad is tot zijn opluchting toch nog in de Nederlandse asielprocedure gekomen
Bron: EenVandaag

Asielzoekers die in een ander Europees land zijn aangekomen, mogen hier worden geweigerd door de IND. Als ze na anderhalf jaar niet zijn teruggestuurd, mogen ze blijven. "Er zijn in ons land heel veel mensen die deze mensen helpen onderduiken."

Mohammad uit Iran is opgelucht. Hij heeft van zijn advocaat te horen gekregen dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zijn asielprocedure in behandeling heeft genomen. Hij is een politieke vluchteling en loopt gevaar in zijn geboorteland. Hij moest volgens de Dublinverordening een asielaanvraag eigenlijk in Kroatië afwachten.

'Ik wilde niet terug naar Kroatië'

Daar werd hij, voordat hij bijna twee jaar geleden in Nederland aankwam, door de Kroatische politie opgepakt en voor het eerst geïdentificeerd. Toen hij vervolgens naar Nederland doorreisde en bij de IND asiel aanvroeg, kreeg hij daar te horen dat ze zijn aanvraag niet in behandeling zouden nemen.

"Ik moest terug naar Kroatië", vertelt Mohammad. "Daar zouden ze mijn asielaanvraag in behandeling nemen. Maar ik wilde niet terug naar Kroatië. Ik heb hier in Nederland familie wonen en ben nierpatiënt. Hier heb ik mensen die mij kunnen helpen, in Kroatië niet."

Bekijk ook

Dublinverordening

De Dublinverordening bepaalt dat het land waar een vreemdeling Europa binnenkomt, verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn of haar asielverzoek. Deze regels werden in 2003 ingevoerd om te voorkomen dat asielzoekers Europa rondreizen om in verschillende lidstaten een procedure te beginnen, maar ook om te zorgen dat niet ieder land zijn handen van een zaak af kan trekken.

Zodra iemand in Nederland asiel aanvraagt, wordt in verschillende databases gecontroleerd of diegene eerder in een andere EU-lidstaat is geweest. Als dat zo is gaat de IND niet verder met de asielprocedure. Nederland verzoekt de andere lidstaat dan om de asielzoeker terug te nemen: dat is een Dublinclaim.

Lastig in de praktijk

Vervolgens heeft de andere lidstaat twee maanden om op dat verzoek in te gaan. Is er na die periode nog geen reactie, dan geldt: wie zwijgt, stemt toe. De asielzoeker kan dan worden overgedragen.

Dat is de bedoeling, zegt universitair docent migratierecht Mark Klaassen, maar de praktijk is vaak anders. "De Dublinverordening werkt tussen lidstaten, en de effectiviteit hangt dus af van de bereidwilligheid van de verschillende landen. In de praktijk komt er van de Dublinregels niet veel terecht, omdat het andere land niet meewerkt, of omdat de asielzoeker niet meewerkt."

Bekijk ook

1 op 6 Dublinclaims ingewilligd

Dat blijkt ook uit cijfers die EenVandaag bij de IND heeft opgevraagd. Slechts 1 op de 6 Dublinclaims die Nederland in de afgelopen vijf jaar heeft gedaan, heeft geleid tot overdracht van een asielzoeker naar een ander land.

Het valt op dat er tussen de verschillende lidstaten grote verschillen zijn in bereidwilligheid. Zo neemt Duitsland asielzoekers bij bijna de helft van de claims daadwerkelijk terug, terwijl Italië nauwelijks op dit soort verzoeken reageert. In de afgelopen drie jaar is geen enkele asielzoeker vanuit Nederland teruggestuurd naar Italië, ondanks de ruim 4.000 verzoeken die er zijn gedaan.

Termijn van anderhalf jaar

Daar kunnen asielzoekers gebruik van maken. 'Dublin' houdt een land namelijk niet voor eeuwig verantwoordelijk voor de opvang: als iemand na achttien maanden niet is overgedragen aan de verantwoordelijke lidstaat, verloopt de claim en kan een hij of zij alsnog ergens anders een asielprocedure beginnen.

Klaassen: "Je ziet in de cijfers vaak staan: 'met onbekende bestemming vertrokken.' Dat zijn mensen die uit de asielzoekerscentra zijn vertrokken en uit het zicht van de overheid zijn geraakt. In de Dublinverordening staat dat na 18 maanden de Dublinclaim vervalt. Als iemand dan nog niet naar het land van aankomst is teruggestuurd, kan Nederland niet langer iemand weigeren, en wordt dan alsnog verantwoordelijk voor de asielprocedure."

info

Nieuw Europees migratiepact

Het EU-Asiel en Migratiepact bevat regels voor een nieuw Europees asielsysteem en treedt in 2026 in werking. De nieuwe Verordening over asiel- en migratiebeheer bevat regels over de verantwoordelijkheidstoedeling voor de behandeling van asielverzoeken over de EU-lidstaten en een solidariteitsmechanisme. Een belangrijk doel van deze regels is om de solidariteit tussen lidstaten bij de verdeling van asielverzoeken minder vrijblijvend te maken. De termijn waarmee een Dublinclaim dan zal vervallen wordt drie jaar, in plaats van anderhalf jaar.

Bekijk ook

Asielzoekers duiken onder

Volgens asieladvocaat Sonya Taheri weten veel asielzoekers precies hoe dat werkt, en anticiperen ze er ook op. "Ze hebben een paar maanden om een netwerk op te bouwen. Dan vertel ik ze op een zeker moment: het is nu het moment om uit het centrum te vertrekken. Dan duiken ze onder."

"Er zijn veel mensen in Nederland die deze groep willen helpen, omdat ze begrijpen dat ze hier willen blijven", ziet Taheri. "Omdat ze hier familie hebben, of omdat de landen waar ze naar terug moeten veel slechtere omstandigheden hebben."

Organisaties helpen 'Dubliners'

EenVandaag sprak meerdere kerkelijke organisaties die deze 'Dubliners' helpen. Geen van de organisaties wil hiermee in de publiciteit treden. Ze geven aan kwetsbare asielzoekers te helpen om die achttien maanden door te komen, en zo te voorkomen dat ze op straat moeten zwerven.

Ook de gemeente Amsterdam helpt deze groep in hun opvang voor ongedocumenteerden. "We willen voorkomen dat kwetsbare mensen op straat moeten slapen, want dat is het alternatief", zegt verantwoordelijk wethouder Rutger Groot Wassink. "Dat vinden wij voor die mensen onwenselijk, en het zorgt uiteindelijk voor meer overlast voor de stad."

Bekijk ook

Drie jaar ook overbruggen

Groot Wassink maakt zich zorgen over de nieuwe regels die volgend jaar zomer van kracht gaan. Dan wordt de termijn voordat een Dublinclaim vervalt drie jaar in plaats van achttien maanden. "Dat zal betekenen dat mensen nog langer in de illegaliteit moeten leven, met alle gevolgen van dien. Wij zien als gemeente in de praktijk wat het gevolg is van regels die niet goed werken."

Asieladvocaat Taheri maakt zich er geen zorgen om dat asielzoekers die hier willen blijven met een Dublinclaim die drie jaar niet zullen weten te overbruggen. "Er zijn hele Facebookgroepen waarin mensen in het geheim mensen tijdelijk opvangen. Het zal misschien net wat lastiger worden, maar mensen laten zich niet zo gemakkelijk afschrikken als ze duidelijk hun toekomst in Nederland voor zich zien."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Zorgen om gezondheid in Lochem door plan voor lelieteelt: een van de meest bespoten gewassen

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant