Het klinkt veel werknemers als muziek in de oren: een verhoging van de reisvergoeding. Die staat al jaren op 19 cent per kilometer. Maar het kabinet denkt dat een verhoging ten koste gaat van het salaris, zegt financieel journalist Martin Visser.

Het gaat de laatste weken vaak over een verhoging van de kilometervergoeding. Door de stijgende benzineprijzen komen steeds meer werknemers niet uit met de 19 cent die ze per kilometer vergoed krijgen. Maar verhogen doen werkgevers niet zomaar, want over elke cent boven dat bedrag moet belasting worden betaald. Dus is het wachten op een verhoging door het kabinet, maar dat pakt voor zowel werknemers als de schatkist niet per se positief uit.

Uit eigen zak

Hoe kan het dat een verhoging van de reiskostenvergoeding niet direct winst voor werknemers betekent? Financieel journalist Martin Visser legt uit: "Het ministerie van Financiën gaat er vanuit dat als werkgevers meer kilometervergoeding gaan betalen, dat ze dat ergens vandaan halen, namelijk uit de loonruimte."

Dat geld komt dan bijvoorbeeld uit het salaris, toekomstige loonsverhogingen of uit de aanvullende arbeidsvoorwaarden, zegt Visser. Of werkgevers een toekomstige verhoging van de kilometervergoeding ook echt zo gaan financieren moet nog blijken, maar het ministerie houdt er in haar plannen wel rekening mee.

130 miljoen per cent verhoging

De verhoging van de reiskostenvergoeding staat bij het kabinet al even op de planning. Het zou stapsgewijs ingevoerd moeten worden vanaf 2024, maar staatssecretaris Van Rij (Financiën) kijkt nu of dat niet sneller kan. Al zorgt dat wel voor minder geld in de schatkist.

"Als de kilometervergoeding door werkgevers uit de jaarruimte gehaald wordt, dan gaat dat ten koste van de inkomstenbelasting die daarover moet worden betaald", vertelt Martin Visser. En dat kost het kabinet naar schatting zo'n 130 miljoen euro per cent verhoging, per jaar.

Niet ten koste van salaris

Vakbond FNV is voor een verhoging van de kilometervergoeding. "Het gaat om kosten die je maakt om naar je werk te gaan, dus vinden wij het redelijk dat de werkgever dat compenseert. Op het moment dat die 19 cent niet meer toereikend is, dient dat bedrag ook bijgesteld te worden naar boven", zegt arbeidsvoorwaardencoördinator Zakaria Boufangacha.

Belangrijk is daarbij volgens hem wel dat de verhoging niet ten koste mag gaan van het salaris en dat liefst ook wettelijk wordt vastgelegd wat de minimale reiskostenvergoeding is. "Ik zie nu nog teveel cao's waar mensen onvoldoende worden gecompenseerd."

Vergoeding verschilt

Een minimum reiskostenvergoeding voor iedereen is er niet, dat is per sector vastgelegd in de cao. Toch krijgen de meeste mensen wel 19 cent per kilometer vergoed, zegt Jannes van der Velde van werkgeversvereniging AWVN. "Dat bedrag is de norm maar soms wordt een lager bedrag afgesproken, zoals in de schoonmaak of de gehandicaptenzorg." In die laatste sector is 8 cent per kilometer de norm.

Van der Velde denkt dat werkgevers meer vergoeding gaan betalen als het kabinet besluit het onbelaste bedrag te verhogen. "Wij hebben een enquete gedaan en daaruit blijkt dat tweederde van de werkgevers dat gaat doen."

Geen vertrouwen

Zakaria Boufangacha van FNV heeft er geen vertrouwen in dat werkgevers de vergoeding gaan verhogen, als dat onbelast zou kunnen: "Nee, echt totaal niet zelfs. Er wordt nu al te vaak onvoldoende betaald."

Of de kilometervergoeding daadwerkelijk omhoog gaat hangt af van de beslissing van het kabinet en de keuzes van werkgevers. Maar alleen als zij de verhoging niet compenseren in de loonruimte ga je er als werknemer ook echt op voorruit. Dat is dus nog even afwachten.