Sporten is gezond, maar niet per se voor zeer actieve sporters

Sporten is gezond, maar kan soms voor zeer actieve sporters ongezond uitpakken. Ze hebben namelijk vaker last van kransslagaderverkalking dan mensen die minder sporten, zo blijkt uit onderzoek. Een nieuwe studie moet nu de vraag beantwoorden hoe dat kan.

Voor de 69-jarige Piet Jolle was het in 2013 schrikken geblazen: "In die tijd trainde ik veel, liep halve en hele marathons. Ik was echt heel fit. Toen ik me opgaf voor het onderzoek naar de gezondheid van sporters van 50 jaar en ouder ging ik er van uit dat ik in prima conditie verkeerde. En dat wás ook wel zo, alleen mijn hart verkeerde in minder goede staat dan ik had verwacht. Maar liefst 75 procent van mijn leeftijdsgenoten, sporters of niet, had minder kransslagaderverkalking dan ik. Dit bleek uit een CT-scan van mijn hart. En kransslagaderverkalking kan tot een hartinfarct leiden, dat is uiteraard geen goed nieuws."

Hoe gezond is sporten?

Regelmatig bewegen is gezond en verlaagt het risico op hart- en vaatziektes, dat is algemeen bekend. Tot voor kort werd er daarom van uitgegaan dat sporten automatisch ook een positief effect heeft op de kransslagaderen.

Maar dat klopt dus niet helemaal: mensen die veel sporten blijken juist vaker kransslagaderverkalking te hebben dan hun luiere leeftijdsgenoten. Dit liet het onderzoek zien waar Piet Jolle aan mee deed.

Onverwachte resultaten

Kransslagaderverkalking neemt toe naarmate je ouder wordt en zorgt voor vernauwingen in de bloedvaten, dat is normaal. Maar uit het onderzoek uit 2013 bleek dat sporters die gedurende hun hele leven meer dan vier uur per week intensief trainden, vaker verkalkte kransslagaders kregen dan sporters die minder intensief trainden.

Dat zijn opmerkelijke resultaten, vindt onderzoeker Vincent Aengevaeren van het Radboudumc: "Verkalking van de kransslagaderen is sterk gekoppeld aan een hoger risico op hart- en vaatziekten, maar sporters hebben over het algemeen juist een langere levensverwachting. Daarom hadden we niet verwacht dat meer sporten samenhangt met meer kransslagaderverkalking." Maar hoe kan dat en hoe gezond is het dan eigenlijk om veel te sporten?

Verder onderzoek

Om deze vraag te beantwoorden scannen onderzoekers van het Radboudumc en het UMC Utrecht nu opnieuw het hart van de driehonderd amateursporters die al in 2013 deelnamen aan het onderzoek.

Naast de CT-scan vullen alle deelnemers vragenlijsten in over de sport die ze beoefenen en over het aantal uren per week dat ze ermee bezig zijn. Ook wordt hun bloed onderzocht en bloeddruk en gewicht gemeten.

'Wielrenners minder last'

Met het nieuwe onderzoek wil men te weten komen hoe sporters last kunnen krijgen van verkalking in hun kransslagaderen en voor welke sporten dat geldt.

"Het lijkt er op dat mensen die wielrennen minder last hebben van kransslagaderverkalking dan mensen die bijvoorbeeld hardlopen", vertelt Aengevaeren. "Maar we tasten nog in het duister over de redenen hiervoor. Ligt het eraan dat er tijdens het rennen een bepaalde stress op het hart komt met een nadelig effect op de kransslagaderen? En zo ja, wanneer en bij wie gebeurt dat?"

Kransslagaderverkalking opnieuw toegenomen

Ook bij hardloper Piet Jolle blijkt uit de CT-scan die in het kader van het nieuwe onderzoek is gemaakt dat zijn kransslagaderverkalking verder is toegenomen.

Toch mag hij blijven rennen tenzij er een ernstige vernauwing in zijn aderen gevonden wordt. "Ik zal misschien medicijnen zoals cholesterolverlagers moeten gebruiken. Maar vooralsnog blijf ik gewoon trainen en voel ik me er goed bij."

'Mensen die sporten leven drie tot zes jaar langer'

Over een ding is onderzoeker Vincent Aengevaeren duidelijk: "Regelmatig bewegen is ontzettend gezond en mensen moeten er vooral ook niet mee stoppen. We weten dat mensen die een sport beoefenen drie tot zes jaar langer leven. Maar ook sporters kunnen dus kransslagaderverkalking krijgen, en wellicht zelfs eerder dan anderen. Als je veel sport blijft het daarom belangrijk om goed te letten op je dieet, je bloeddruk, je suikergehalte, je cholesterol en om niet te roken."

Eind volgend jaar zijn de data van alle 300 deelnemers verwerkt en dan worden de definitieve resultaten van het onderzoek bekend gemaakt.