Het zijn middelen die ons moeten beschermen tegen corona-besmetting: mondkapjes, plastic handschoenen en sanitaire doekjes. Maar na gebruik belandt dat materiaal steeds vaker in het milieu, of het wordt niet op de juiste manier ingezameld.

Franse milieu-activisten trokken afgelopen week zelfs aan de bel bij president Macron, nu blijkt dat een groot deel van het COVID-19-afval in zee terechtkomt. In een brief waarschuwden ze voor een 'ecologische tijdbom', veroorzaakt door gezichtsmaskers die pas na 450 jaar volledig zijn afgebroken. Ook de Plastic Soup Foundation en Nederland Schoon willen mensen in Nederland bewuster maken van de potentieel schadelijke gevolgen van beschermingsmateriaal dat niet op de juiste manier wordt opgeruimd.

Sanitair afval

Eigenlijk stond het al voor de coronacrisis op de agenda, vertelt projectleider Schone Rivieren Hannah van de Kerkhof van de Plastic Soup Foundation, een organisatie die zich inzet voor het plasticvrij maken van rivieren en oceanen. "We waren vlak voor de pandemie begonnen met een campagne over sanitair afval dat via rioleringen en riool-overstorten in de rivieren terecht komt."

En dat lijkt alleen maar erger geworden. Door de crisis zijn we geneigd alles weg te gooien, in plaats van het te recyclen. "Omdat iedereen nu dingen maar één keer wil gebruiken en er het liefst zo snel mogelijk vanaf wil, omdat het besmet kan zijn", legt Hannah uit.

Van alles door de wc

Het probleem is daarmee alleen maar groter geworden, ziet ze. "Sinds de lockdown spoelen we van alles door de wc, zoals mondkapjes, handschoenen en vochtige doekjes."

De campagne waar ze over spreekt stamt uit de pre-coronatijd en ging met name om bewustwording rond het gebruik van sanitaire 'vochtige' doekjes. "Mensen weten niet dat die van plastic zijn."

Beschermingsmiddelen bij restafval

En dan is er bij veel mensen ook nog onduidelijkheid over het scheiden van afval, reden voor de Plastic Soup Foundation en Nederland Schoon om een campagne te beginnen. Mondkapjes, bijvoorbeeld, belanden vaak bij het plastic afval, maar horen daar niet thuis. "Dat hoort bij het restafval."

En hygiënische doekjes horen dus bij het plastic en zijn beslist niet van papier, legt Hannah uit. Toch moeten die doekjes ook worden weggegooid bij het restafval. "Je kan het niet recyclen met de rest van het plastic."

Pictogrammen
Bron: Nederland Schoon
Met deze pictogrammen willen de Plastic Soup Foundation en Nederland Schoon mensen erop wijzen dat ze hun persoonlijke beschermingsmiddelen na gebruik in de (juiste) afvalbak moeten gooien

Meer 'gewoon' afval in de natuur

Volgens Hannah is de vervuiling door beschermingsmiddelen overigens 'maar een deel van het probleem'. "We horen van gemeenten dat sinds de lockdown meer plastic afval in de natuur komt, omdat mensen meer naar buiten gaan, meer buiten recreëren en met mensen afspreken."

"Mijn indruk is dan ook dat het niet alleen gaat om afval van handschoentjes of hygiëne-middelen, maar ook om recreatie-afval."

Lees ook

Bewustwording

Uiteindelijk komt een groot deel van het afval dat we niet juist inzamelen in zee terecht, legt Hannah uit. "Dat gebeurt via verschillende routes. Zwerfafval kan door wegwaaien in rivieren terechtkomen en dat komt uiteindelijk in zee. Rivieren zijn de grootste toevoeren van afval in zee. De andere route is via riolen en riool-overstorten."

Bewustwording hiervan is wat Hannah betreft daarom van het grootste belang. Door materiaal sowieso niet op straat te gooien, het op de juiste manier in te zamelen en wellicht door gebruik van biologisch afbreekbare materialen, zoals in de brief aan Macron wordt voorgesteld, kunnen we voorkomen dat het beschermingsmateriaal terecht komt waar het niet thuishoort: in de natuur.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.