radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Promotiemeisjes Heineken nog steeds slachtoffer seksuele intimidatie

Luisteren

Promotiemedewerksters voor Heineken in Kenia hebben nog steeds te maken met seksuele intimidatie. Na onthullingen van journalist Olivier van Beemen beloofde het biermerk te stoppen met het inzetten van zogenoemde promotiemeisjes, als het de misstanden niet uit de wereld zou kunnen helpen. Tot nu toe merken de vrouwen in Kenia niet dat Heineken iets aan het beleid veranderd heeft. Ook blijkt dat de misstanden in Afrika in 2004 al bekend waren binnen het bedrijf.

Heineken-promotiemeisjes zijn jonge vrouwen die in korte jurken met daarop het Heineken- of Amstellogo (Amstel is een merk van Heineken), naar bars en clubs gaan. Daar is het hun taak om het biermerk bekend te maken bij de klanten en ervoor te zorgen dat er zo veel mogelijk van verkocht wordt. Het is een marketingtechniek die in Nederland in onbruik is geraakt, maar in Afrika nog veelvuldig wordt ingezet.

'Ze zitten aan je borsten en je billen'

Malani (24) is één van de vrouwen die dit werk doet. In bars en clubs in de Keniaanse hoofdstad Nairobi wordt ze soms aangezien voor prostituee. “Ze zeggen weleens: hoeveel moet ik je betalen zodat je met me meegaat?” Volgens Malani komt dat door de korte jurkjes die ze moet dragen. Ook haar collega Grace denkt dat de jurken uitnodigend zijn. “Zo’n korte jurk zou ik normaal nooit dragen”, zegt ze. Elke werkdag zijn er wel klanten die ongegeneerd aan de ‘promotiemeisjes’ zitten. “Ze raken je borsten aan, en je billen”, zegt Mercy. “Als je het lang genoeg doet dan heb je het nauwelijks meer door", aldus Grace.

De verhalen van de vrouwen komen overeen met de bevindingen die Olivier van Beemen al eerder deed in Nigeria. Van Beemen publiceerde in maart zijn tweede boek over Heineken waarin hij beschreef dat promotiemedewerksters in Nigeria ongewenste aanrakingen als onderdeel van het dagelijks werk beschouwen. Ook schreef van Beemen, onder meer in NRC, dat veel vrouwen bijverdienen door tegen betaling met klanten naar bed te gaan.

Twee vrouwen die promotiewerk doen voor Heineken.

Onderzoek

Heineken gaf in reactie op het boek van Van Beemen aan de kwestie serieus te nemen. Het biermerk huurde de ngo Partner Africa in om onderzoek te doen naar de misstanden, en kondigde aan: "Als we eind juni 2018 niet kunnen instaan voor de werkomstandigheden van onze bierpromotors in een bepaalde markt, dan stoppen we met het inzetten van deze marketingtechniek.”

Van Beemen ging in juli naar Kenia om te onderzoeken of de werkomstandigheden daar veranderd zijn. Dat bleek niet het geval. Hij sprak met zes vrouwen, maar geen van hen heeft er iets van gemerkt dat Heineken zijn beleid aangepast zou hebben.

Op 4 juli publiceerde Heineken de uitkomsten van het onderzoek dat Partner Africa in 17 landen deed. De onderzoekers schrijven dat er geen beschuldigingen van gedwongen prostitutie zijn geuit, maar dat er wel in verschillende landen melding is gemaakt van seksuele of verbale intimidatie. Meestal waren klanten de daders, in sommige gevallen ook een bareigenaar of manager. Heineken heeft besloten om in Mozambique te stoppen met de inzet van bierpromotors.

'Heineken is daar niet, dus Heineken kan niets doen'

Naast het onderzoek heeft het biermerk een nieuw beleid ingesteld. Dat zou de vrouwen in staat moeten stellen om het altijd te kunnen melden als er iets vervelends gebeurt. Uit de verhalen van de vrouwen blijkt echter dat melden niet veel zin heeft. “Heineken is daar niet op het moment dat het gebeurt, dus er is weinig dat Heineken kan doen", aldus Grace.

Volgens Malani gebeurt juist het tegenovergestelde: “Ik heb meegemaakt dat ik de volgende dag niet meer terug hoefde te komen in een bar omdat ik een klant verteld had dat hij van mij af moest blijven”, vertelt ze. “Soms moet je er aan toegeven, anders belt de manager met je baas en zegt hij dat je alleen maar op je telefoon zit.”

“Al twintig jaar bekend”

Heineken zegt nu dus vastberaden te zijn om deze misstanden de wereld uit te helpen. Maar het biermerk had niet verbaasd hoeven te zijn over de onthullingen van Olivier van Beemen. Rond de eeuwwisseling bleek namelijk al dat bierpromotors in Cambodja op grote schaal blootgesteld werden aan seksuele intimidatie. Volgens Hans Wesseling, in die tijd HR-manager voor Heineken, was destijds in de wandelgangen al bekend dat dit soort zaken ook in Afrika speelden. Wesseling heeft in 2004 meegeschreven aan een beleidsnotitie om het misbruik aan te pakken. “Die notitie is goedgekeurd en ik ben bang dat het daarbij is gebleven. Het was een bewijs dat Heineken er iets aan deed. Maar in de praktijk was dat niet zo.”

Wesseling noemt het triest dat er nu onderzoek wordt gedaan naar iets dat al twintig jaar bekend is. “Het is dezelfde problematiek die elke keer weer wegzakt.” Volgens journalist Olivier van Beemen is de reactie van Heineken: “Er is ophef, dan doe je iets voor de bühne en dan hoop je dat het weer weggaat.” Oud-Heineken medewerker Wesseling heeft er niet echt vertrouwen in dat de Heinekenmeisjes straks wel veilig kunnen werken. “Als PR-probleem nemen ze het serieus. Ze zijn niet serieus in het aanpakken van het probleem zelf. Maar als je centen int, dan ben je verantwoordelijk,” aldus Wesseling. “De enige manier waarop je deze misstanden uit de wereld kunt helpen, is door met deze manier van marketing te stoppen,” denkt Van Beemen.

reactie

Reactie Heineken

Heineken neemt de werkomstandigheden van de bier promoters zeer serieus. We zullen ons blijven inzetten voor een veilige werkomgeving voor de promoters - als bedrijf, maar ook als onderdeel van de alcoholbranche waarbinnen we op dit gebied een voortrekkersrol willen vervullen. Dit voorjaar hebben we not-for-profit organisatie Partner Africa in de arm genomen om in 17 Afrikaanse landen onderzoek te doen naar de werkomstandigheden van bier promoters.

 

Als direct gevolg van dit onderzoek en de aandacht hiervoor binnen het bedrijf zijn we in vijf landen voorlopig gestopt met het inzetten van bier promoters. Op 4 juli, slechts acht weken geleden dus, hebben we ons nieuwe bier promoters beleid geïntroduceerd en we zijn momenteel druk bezig dit beleid wereldwijd te implementeren.

 

We begrijpen dat de vraag opkomt: waarom stopt Heineken niet gewoon met bier promoters? Dat is een vraag die we onszelf natuurlijk ook hebben gesteld. Het antwoord hierop is dat je daarmee de problemen voor de vrouwen niet oplost, maar verschuift. Bier promoters verliezen dan hun inkomsten of gaan voor andere merken en bedrijven werken. In plaats van onze handen van de problematiek af te trekken, kiezen we ervoor om samen met andere belanghebbenden de werkomstandigheden van de bier promoters te verbeteren. 

 

Ook in Kenia zijn we momenteel ons nieuwe bier promoters beleid aan het implementeren. Zo werken we daar samen met promotie bureaus aan voorlichting en training en is er gekeken naar het salaris en andere arbeidsvoorwaarden van de bier promoters. Vervoer naar huis na het werk is geregeld en de promotiekleding waar men niet altijd comfortabel mee was is inmiddels vervangen, de vrouwen dragen nu een zwarte lange broek en t-shirt. Daarnaast wordt er een telefonisch meldpunt ingevoerd waar vrouwen anoniem hun klachten en zorgen kunnen uiten zodat deze meteen opgepakt kunnen worden.

 

We danken de bier promoters die in het artikel aan het woord komen voor hun openheid, dat stimuleert ons alleen maar nog harder aan het verbeteren van de werkomstandigheden te werken.Hoe graag we echter ook zouden willen, deze verbeteringen zijn helaas niet van de een op andere dag te realiseren. Ongewenst gedrag ten opzichte van vrouwelijke barbezoekers in het algemeen en bier promoters in het bijzonder is een hardnekkig probleem. We zullen er echter alles aan blijven doen om een veilige werkomgeving voor de bier promoters te creëren.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'
Het datacenter van Microsoft in het Noord-Hollandse Middenmeer
Bron: ANP

Nu de verhoudingen met de Verenigde Staten in rap tempo verslechteren, maken experts en politici zich steeds grotere zorgen over de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse technologie: van e-mail tot data-opslag zijn we vólledig afhankelijk.

"Het is echt vijf over twaalf", zegt Bert Hubert, technologie-expert en voormalig toezichthouder van inlichtingendienst AIVD. "Wij zitten nu al in een situatie dat als men in Amerika met het verkeerde been uit bed stapt, organisaties in Nederland in z'n geheel kunnen worden stilgelegd, zoals recent is aangekondigd voor het Internationaal Strafhof - waar Trump niet blij mee is en hij sancties voor heeft uitgeschreven."

Alle gemeenten

Hubert en andere deskundigen schetsten onlangs aan Kamerleden in het parlement de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse clouddiensten, zoals die van Microsoft, Amazon en Google. "Honderd procent van de Nederlandse gemeenten is al afhankelijk van Microsoft", aldus Hubert.

"Zodra data over jou per e-mail wordt verstuurd, staat het in de Amerikaanse cloud en valt het onder het bereik van de Amerikaanse overheid." Daar zit de zorg, nu de Verenigde Staten een radicaal andere afslag hebben genomen. In de Tweede Kamer waarschuwden verschillende experts dat onze afhankelijkheid van de Amerikaanse techreuzen tegen ons gebruikt kan worden.

Bekijk ook

Ondoordacht gebruik

Nog voor de inauguratie van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten concludeerde de Algemene Rekenkamer bovendien al dat Nederland clouddiensten ondoordacht is gaan gebruiken en nauwelijks stil staat bij de risico's.

"Laat ik het onomwonden zeggen: het risico bestaat dat buitenlandse regeringen, met name de VS, informatie van de Nederlandse rijksoverheid of van burgers kunnen inzien en wellicht zelfs aanpassen", zei Ewout Irrgang van de Algemene Rekenkamer. Risico's zijn er volgens hem voor de overheid, bedrijven én Nederlandse burgers.

Diensten uitschakelen

"Ik maak me heel erg zorgen", zegt Europarlementariër voor GroenLinks-PvdA Kim van Sparrentak. In het zwartste scenario zou Trump volgens haar Europa kunnen chanteren door diensten uit te zetten. "Dat zou in de praktijk betekenen dat overheden niet meer bij hun data kunnen. Mensen krijgen hun toeslagen niet meer uitgekeerd. Al dat soort zaken lopen dan direct vast."

In de hele Europese Unie zijn er volgens Van Sparrentak maar enkele gemeenten die niet afhankelijk zijn van de Amerikaanse cloud. Hetzelfde speelt volgens haar bij ziekenhuizen. Inmiddels is zeventig procent van de Europese cloudmarkt in handen van grote Amerikaanse spelers.

Bekijk ook

Stresstest

Met veertig collega's heeft Van Sparrentak de Europese Commissie daarom verzocht in kaart te brengen wat er gebeurt als die diensten daadwerkelijk uitvallen. "We hebben te lang gedacht: Amerika is onze vriend."

VVD-Europarlementariër Bart Groothuis deelt de zorgen en vreest ook dat Trump bepaalde diensten domweg uit laat zetten als wij niet naar hem luisteren. "Bijvoorbeeld met de sancties tegen het Internationaal Strafhof in Den Haag, die totaal afhankelijk is van Amerikaanse technologie", zegt hij.

Eigen boontjes doppen

"Het gaat gewoon op zwart als Trump dat wil. We zullen onze eigen boontjes moeten doppen. Dat hadden we zelf niet zo voorspeld, dat de Amerikanen zo ver van ons af zouden kunnen drijven. En dat betekent voor ons dat er niks anders op zit dan onze technologische industrie in eigen hand nemen", aldus Groothuis.

"Er zijn Europese alternatieven, maar nog niet op de schaal die we nodig hebben. Die zul je langzaam moeten gaan creëren." Die investeringen kunnen volgens beide Europarlementariërs in de honderden miljarden euro's lopen. De EU zou daarbij vooral regels moeten opstellen om ervoor te zorgen dat data van Europese burgers ook altijd in Europa blijft.

Bekijk ook

Cloud Kootwijk

Maar volgens de Europarlementariërs staat vast dat Europa op eigen digitale benen moet komen te staan. Techexpert Hubert vindt ondertussen dat Nederland het heft in eigen handen moet nemen: Cloud Kootwijk, een Nederlandse, veilige cloud voor overheid en zorg - voor e-mail, chat, videobellen en bestandsdeling - zou digitale soevereiniteit moeten garanderen.

De naam is een verwijzing naar Radio Kootwijk, waarmee de Nederlandse staat zichzelf een eeuw geleden onafhankelijk maakte van buitenlandse communicatienetwerken. Staatssecretaris Zsolt Szabó van Digitalisering komt nog voor de zomer met een nieuwe Nederlandse cloudstrategie.

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'
Het nieuwe beleid van Donald Trump is geen goed nieuws voor klimaatwetenschap
Bron: NASA / EenVandaag

De nieuwe regering van president Donald Trump in de Verenigde Staten zet het mes in klimaatonderzoek en klimaatbeleid. "Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Meer dan 30 jaar werkte Dan Costa bij de Environmental Protection Agency (EPA), het Amerikaans milieuagentschap. Als National Director was hij onder meer verantwoordelijk voor onderzoek naar luchtvervuiling en klimaatverandering, en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid.

'Volksgezondheid kon hen niets schelen'

Costa werkte onder zes verschillende presidenten. "Er was altijd wel verschil te merken tussen Republikeinse en Democratische regeringen", vertelt hij.

"Maar toen de eerste Trump-regering aantrad kregen we voor het eerst het gevoel dat volksgezondheid hen eigenlijk niets kon schelen. We merkten snel dat alles wat werd gedaan op het gebied van milieu en volksgezondheid door die regering werd geïsoleerd en gemarginaliseerd."

Frontale aanvallen

Wat nu gebeurt gaat volgens Costa nog een stap verder: "De toekomst van veel wetenschappelijk onderzoek is opeens onzeker, mensen beginnen het gevoel te krijgen dat ze aan de rand van een afgrond staan. Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Costa doelt op het rappe tempo waarmee wetenschap onder de regering-Trump onder druk komt te staan. Vooral de takken die niet in de politieke ambities van de regering passen, zoals onderzoek naar klimaatverandering en klimaatadaptatie, krijgen met frontale aanvallen te maken.

Bekijk ook

'Geweldige denkers'

"Wat mij verbijstert, is de snelheid waarmee wetenschap wordt afgebroken. Ik ben echt sprakeloos", reageert de Nederlandse klimaatwetenschapper Heleen de Coninck.

"En dat terwijl de Amerikaanse klimaatwetenschap zo belangrijk is voor verdere kennisopbouw op de hele wereld. Er zitten daar geweldige denkers."

Samenwerking van 'levensbelang'

De Coninck is verbonden aan de TU Eindhoven en de Radboud Universiteit in Nijmegen en schreef mee aan verschillende VN-klimaatrapporten. Regelmatig werkt ze samen met collega's in de Verenigde Staten. "Er zit daar enorm veel wetenschappelijke kracht, met veel relevante data."

"Klimaatverandering is echt een mondiaal probleem. Als we resultaten met z'n allen blijven delen kunnen bijvoorbeeld ook ontwikkelingslanden zich beter voorbereiden op klimaatverandering en extreem weer. Goede internationale samenwerking is van levensbelang, letterlijk."

Bekijk ook

Helft van personeel moet weg

Of deze internationale samenwerking blijft bestaan, is de vraag: onlangs liepen medewerkers van miljardair Elon Musk, die de overheid efficiënter en goedkoper wil maken, het hoofdkantoor binnen van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Dit onderzoeksinstituut is vergelijkbaar met het Nederlandse KNMI.

NOAA speelt in de VS een cruciale rol bij het voorspellen van gevaarlijke weersomstandigheden, het beschermen van de oceanen en het verzamelen van wetenschappelijke gegevens over klimaatveranderingen. Desondanks kregen medewerkers te horen dat de helft van het personeel op termijn moet vertrekken en dat het budget met zo'n 30 procent wordt gekort.

'Trump-loyalist zonder inhoudelijke kennis'

"We verwachten dat ook binnen de Environmental Protection Agency zoiets zal gebeuren", zegt Dan Costa. "Maar het is onduidelijk hoe drastisch de gevolgen zullen zijn."

Gerust is hij er in ieder geval niet op: "De nieuwe EPA-baas is een Trump-loyalist en hij heeft geen enkele kennis van milieuwetenschappen."

Bekijk ook

Klimaatdata veilig stellen

Ook de NASA ligt onder vuur. Met behulp van satellieten, onderzoeksvliegtuigen en grondstations wordt daar een breed scala aan klimaatdata verzameld. Gegevens zoals temperatuurveranderingen in de atmosfeer, hittegolven en afwijkingen in klimaattrends, maar ook smeltende ijskappen, zeespiegelstijging, extreme regenval en meer.

"NASA doet veel moeite om ervoor te zorgen dat de datasets beschikbaar blijven, bijvoorbeeld op veilige parallelle servers en websites", vertelt Costa. "Zelfs als de oorspronkelijke websites offline worden gehaald."

Data beschermen

Al In 2016 werd daarvoor de Environmental Data Governance Initiative opgericht. "Betrokken wetenschappers ontwikkelden een strategie om gegevens te bewaren", legt Costa uit. "Ze proberen data te beschermen, toegankelijk en up-to-date te houden. Dat is nu cruciaal, de situatie is erg onzeker."

De ontgoocheling onder wetenschappers is groot. "Waarheid en feiten lijken er niet meer toe te doen", stelt De Coninck vast. "De redelijkheid is echt zoek. Tegenwoordig ontkent men wetenschappelijke bevindingen vaak glashard, en dat is op lange termijn zeer zorgelijk. Dat zeg ik niet alleen als wetenschapper, maar ook als burger."

Bekijk ook

Duur onderzoek

De Coninck stoort zich ook aan de beeldvorming rondom zogenaamd duur en log onderzoek, zoals nu in de VS. "Bedrijven zoals die van Musk bouwen voort op onderzoek en innovatie die ook door de Amerikaanse overheid zijn betaald", legt ze uit.

"De talenten, zoals ingenieurs die er werken, zijn opgeleid dankzij de overheid", benadrukt de wetenschapper. "Dus het saneren van overheden op deze manier zorgt eerder voor een innovatie-armer land dan een innovatievere economie."

'We leven in cruciale periode'

Haar Amerikaanse collega Dan Costa hoopt dat de wetenschap niet verder wordt ondermijnd. "We leven in zo'n cruciale periode. Als we klimaatverandering willen aanpakken, kunnen we niet verder met een, of zelfs twee handen op onze rug gebonden."

"Ik kijk vaak naar mijn kleinkinderen en vraag me af: wat is de erfenis die mijn generatie aan deze jonge mensen zal nalaten?", sluit hij af.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant