Nederlandse ondernemers zijn de dupe van de nieuwe economische sancties tegen Iran. Het besluit van Trump de sancties weer in te voeren heeft voor sommige ondernemers zelfs tot gevolg dat ze misschien de deuren moeten gaan sluiten. “Er is nog maar tien procent over van de vrachten die we normaal vervoeren.”

Cor van Roosmalen draait al jaren mee in de vervoersindustrie. In een ver verleden was hij zelf vrachtwagenchauffeur in Iran, waar hij tot de jaren zeventig met zijn Iraanse vrouw woonde. Tegenwoordig runt hij een vervoersbedrijf in Eindhoven, waarbij hij vrachten regelt voor Iraanse chauffeurs. “Maar", vertelt Van Roosmalen, “er zijn geen ladingen. Er zijn chauffeurs die al vier, vijf weken stilstaan.”

Chauffeurs vast langs de snelweg

Deze maand werd duidelijk werd dat de VS weer sancties tegen Iran zal invoeren, wat een zorgt voor een grote dip in de handel met Iran. Omdat niet duidelijk is hoe de VS landen die toch handel drijven met Iran gaat aanpakken, wagen veel bedrijven de gok niet. De Iraanse chauffeurs die naar Europa zijn gereden met hun lading, moeten hier weer nieuwe lading oppikken. Ze hebben vaak weinig geld op zak en zijn afhankelijk van nieuwe vracht voor hun betalingen. Maar omdat er geen opdrachten zijn, staan ze ook in Nederland vast op parkeerplaatsen langs de snelweg.

“We krijgen nu gemiddeld twintig tot dertig telefoontjes per dag van chauffeurs met de vraag of er alweer iets binnen is”, vertelt Van Roosmalen. Velen chauffeurs trekken naar Duitsland in de hoop op nieuwe lading. Ook Van Roosmalen komt door het opblazen van de Iran-deal in de problemen: de zaken gaan zo slecht, dat hij verwacht zijn bedrijf binnen afzienbare tijd te moeten opdoeken als er niets verandert. “Normaal krijg ik tot vijftig vrachten binnen in deze periode. Daar blijft de laatste tijd maar tien procent van over. Voor volgende week is er nog niets bekend over nieuwe ladingen.”

info

Hoe zit het met de Iran-deal?

In 2015 sloten de Verenigde Staten en Europa een deal met Iran. In ruil voor het opheffen van handelssancties beloofde Iran haar kernwapenprogramma stop te zetten en controleurs van het Internationaal Atoom Agentschap (IAEA) toe te laten. Hierdoor is het sinds 2016 mogelijk voor EU-landen en de VS handel te drijven met Iran. De Huidige Amerikaanse president Trump maakte deze deal weer ongedaan. Landen die nog wel handel drijven met Iran kunnen ook sancties van de verwachten.

1 miljard handel met Iran

Doordat er zoveel onduidelijk is, zetten veel bedrijven hun handelsactiviteit met Iran op pauze. In 2017 verscheepten Nederlandse bedrijven volgens CBS voor ruim een miljard dollar handel naar Iran; vier keer zoveel als in 2013. Die bedrijven worden nu met grote onduidelijkheid geconfronteerd: van Nederland mogen ze (beperkt) handel drijven met Iran, maar van Amerika mag het niet. Als bedrijven dus zaken wil doen met de Verenigde Staten, moeten ze goed opletten.

Rene van der Haring, directeur van HeliHolland, heeft een Amerikaans juristenkantoor in de arm genomen om te kijken wat de mogelijkheden voor zijn bedrijf zijn. Hij verhuurt helikopters over de hele wereld en deed ook zaken met Iran. Zou hij daar nu mee doorgaan, dan loopt hij het risico dat hij niets meer kan verhandelen met Amerika. Bepaalde onderdelen van zijn helikopters komen uit Amerika. “Dan sluiten ze alle afvoerwegen af”, vertelt Van der Haring, “ook via andere bedrijven kunnen we dan geen Amerikaanse onderdelen meer krijgen”.

Zonder die onderdelen kunnen bepaalde helikopters niet meer gebouwd worden en dat zou een grote impact kunnen hebben op het bedrijf. “Je moet heel sterk de afweging maken of handel met Iran het risico waard is”, zegt Van der Haring. Hij wacht daarom vooral rustig af tot er meer duidelijk is. Of tot een nieuwe Amerikaanse regering de sancties weer opheft.

reactie

Reactie Ministerie van Buitenlandse Zaken

In een schriftelijke reactie laat het Ministerie van Buitenlandse zaken weten op verschillende niveaus bezig te zijn met het Amerikaanse besluit zich terug te trekken uit de Irandeal. "Nederland vindt het niet goed dat Amerikaanse autoriteiten kunnen optreden tegen buitenlandse bedrijven en personen die in strijd met Amerikaanse wetgeving handelen. Het gaat immers om bedrijven die zich aan de Europese en Nederlandse regels houden en die binnen Europese jurisdictie vallen.” Daarom wordt in EU-verband naar oplossingen gezocht. 

Het ministerie geeft aan nauw samen te werken met zowel de Verenigde Staten als Iran: "De VS is immers een onmisbare partner voor onze vrede, veiligheid en welvaart. De economische sancties waren onderwerp van gesprek tijdens de ontmoeting tussen Blok en zijn ambtsgenoot Pompeo afgelopen vrijdag. Tevens zijn wij bilateraal in gesprek met Iran.” 

Daarnaast vinden er gesprekken plaats met vertegenwoordigers van het Nederlandse bedrijfsleven.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.