Voortdurende oorlogen, een lange formatie en een kabinet dat bestaande problemen niet gaat oplossen: veel mensen verwachten dat 2024 slechter wordt dan het afgelopen jaar. Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 31.000 leden van het Opiniepanel.

Vooral als het gaat over de situatie in de wereld zijn mensen weinig hoopvol: twee op de drie (64 procent) denken dat die verslechtert. Ook over de toekomst van Nederland zijn veel mensen pessimistisch. Ongeveer de helft (46 procent) denkt dat 2024 een minder goed jaar voor het land wordt.

Oorlogen niet opgelost

Als mensen terugblikken op het afgelopen jaar, wordt het woord 'oorlogen' het meest genoemd. Vooral door de voortdurende situatie in Oekraïne en de oorlog tussen Israël en Hamas vinden negen op de tien mensen (88 procent) dat 2023 een slechter jaar was voor de wereld dan het jaar ervoor.

En de meeste mensen denken dat 2024 nog erger wordt. "Die oorlogen zijn echt niet ineens opgelost dit jaar. Of Rusland wint, ook een rampscenario", verwoordt iemand de verwachting van velen. Mensen vrezen bovendien dat de oorlogen komend jaar overslaan naar andere delen van de wereld.

Klimaatprobleem en Trump

Ook over een mogelijke herverkiezing van Donald Trump en de klimaatcrisis maken kiezers zich zorgen. "Het meest zorgelijk, ook voor kinderen en kleinkinderen, vind ik eigenlijk het klimaatprobleem", schrijft een NSC-stemmer. "Dag in dag uit hoor je hoe het steeds extremer wordt en hoe moeizaam het is om tot een wereldwijde samenwerking te komen."

Sommige deelnemers hebben het gevoel dat 'de wereld steeds gekker wordt' of mijden nieuws omdat ze alle ellende niet willen zien. "Vooralsnog hebben we maar geluk dat we hier wonen", schrijft iemand.

Dit verwachten mensen in 2024

Rechts kabinet

Maar ook als het gaat om Nederland zijn de verwachtingen niet hooggespannen. Slechts één op de tien (11 procent) denkt dat 2024 een beter jaar wordt, de grootste groep (46 procent) denkt dat het in Nederland juist slechter zal gaan.

Linkse kiezers zijn het vaakst negatief over 2024. Zij maken zich zorgen over de politieke keuzes die een rechts kabinet maakt en over de toon van grote partijen, de PVV voorop. "Politieke verharding is niet wat we nodig hebben in deze tijd, maar dat is wel de huidige situatie", zegt een deelnemer die op de Partij voor de Dieren stemde.

Zo denken kiezers van de verschillende partijen over wat 2024 Nederland brengt.

'Te veel tegelijk'

Ook weinig rechtse kiezers verwachten dat het beter wordt. Zo vrezen zij dat de formatie lang gaat duren, dat er volgend jaar veel immigranten naar Nederland komen en dat het woningprobleem niet wordt opgelost. "Er is te veel tegelijk. Dat zal gevolgen hebben voor belastingen en veiligheid", zegt een VVD-stemmer.

Andere rechtse kiezers zijn juist hoopvol. "Volgend jaar komt eindelijk de verandering die nodig is met een echt rechts kabinet", volgens een PVV-kiezer.

info

Over het onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd van 8 tot en met 13 december 2023. Aan het onderzoek deden 31.288 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee.

De uitkomsten zijn gewogen en representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023. Het Opiniepanel bestaat uit ruim 80.000 leden.

Kwart vreest slechter jaar voor portemonnee

Als het gaat over de portemonnee, denkt de grootste groep dat er in 2024 weinig gaat veranderen. Een kwart (23 procent) denkt dat hun financiële situatie slechter wordt.

Voor sommigen geldt dat omdat ze bewust minder gaan werken of met pensioen gaan. Maar er zijn ook zorgen over hoge prijzen. "Ik verwacht er financieel op achteruit te gaan. Alles blijft stijgen wat betreft de kosten van levensonderhoud", schrijft een PVV-stemmer. "Er komt de zoveelste verhoging van belastingen en accijnzen. Energie wordt alweer duurder, terwijl het prijsplafond wordt afgeschaft."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.