Maandagnacht viel het Israëlische leger het zuiden van Libanon binnen. Aanvallen in de nacht komen vaker voor vanwege het verrassingseffect. Maar zitten er dan alleen maar voordelen aan als oorlogen in de nacht beginnen? Daarover zijn experts verdeeld.

Het is een strategie die vaker wordt toegepast, ziet brigadegeneraal Han Bouwmeesr, hoogleraar militair operationele wetenschappen aan de Nederlandse Defensie Academie. "De vijand is dan minder alert."

Minder alert

Bouwmeester legt uit dat offensieven vaak 's nachts beginnen. Hij is dan ook niet verrast dat Israëlische troepen afgelopen nacht Libanon zijn binnengevallen. "Aan het einde van de nacht, tegen de ochtend aan, zijn mensen erg vermoeid." Dit is dus volgens de hoogleraar het moment om toe te slaan.

Hij vervolgt: "Bij dit soort aanvallen zie je vaak dat het vooraf gaat door allerlei beschietingen, bombardementen vanuit de lucht en beschietingen met de artillerie. Dat kan soms uren duren. En dan vaak bij het einde van de nacht, dus als het zo ongeveer licht gaat worden, dan vallen de grondtroepen aan."

Meeste aanvallen in de nacht

Ook Mart de Kruif, voormalig commandant Landstrijdkrachten herkent dat beeld. Zo ziet hij dat tegen het aanbreken van de dag mensen het meest vermoeid zijn. "Dus als je mensen wilt aanvallen en verrassen, is het het beste om het net te doen voordat het licht wordt."

Ook defensiespecialist Peter Wijninga zegt dat als je kijkt naar het verleden de meeste aanvallen s'nachts beginnen. "Kijk naar de Golfoorlog. Daar begonnen ze in de nachtelijke uren met beschietingen en bombardementsvluchten, gevolgd door de grondoperatie."

Verrassingselement

Tegelijkertijd hoeft dat volgens beide experts niet te betekenen dat een aanval altijd in de nacht begint. Zo gebeurt een aanval ook op basis van inlichtingen, legt Bouwmeester uit. "Er zijn zoveel conflicten waarbij er op een ander tijdstip is aangevallen." Zo vond de aanval van 7 oktober van Hamas vorig jaar ook bij daglicht plaats.

Hoewel het tijdstip dus wisselt per aanval, benadrukken beide deskundigen dat het belangrijk is dat er in de aanvallen een verrassingselement zit. "Eigenlijk is het zo dat het niet meer uitmaakt of je overdag of 's nacht gaat aanvallen", zegt de voormalig commandant Landstrijdkrachten De Kruif.

In het donker zien

Alle deskundigen zijn het er wel over eens dat technologie een belangrijke rol heeft gespeeld in het verrassingseffect. "Technologie helpt daar heel erg bij", zegt De Kruif. "Sensoren, radars, bewegingsmelders, nachtzichtapparatuur", noemt hij op. Volgens hem zijn dit allemaal voorbeelden die helpen om te kunnen zien wat er in de nacht gebeurt.

Defensiespecialist Wijninga ziet daardoor ook dat grondtroepen steeds meer uitgerust zijn met nachtzichtapparatuur. "Ze zijn steeds meer in staat om in het donker heel goed te zien en hun doelen te onderkennen."

24 uur vechten

Maar juist door al die technologische snufjes neemt dat het verrassingselement ook weer weg, ziet De Kruif. "De verrassing is hierdoor gewoon een beetje weg."

Bovendien ziet hij ook dat militairen zich voorbereiden op een aanval in de nacht door tussendoor te slapen. "In de nacht zijn dan ook een groot aantal mensen gewoon wakker. Dus militairen zijn eigenlijk helemaal ingesteld qua leiderschap en organisatie om 24 uur te kunnen vechten. Dan valt dat verschil tussen dag en nacht eigenlijk weg", sluit De Kruif af.