Over een half jaar start een nieuw en naar verwachting, allesomvattend onderzoek naar de dekolonisatie van Nederlands-Indië tussen 1945 en 1949. Het onderzoek naar het structurele geweld van Nederlandse militairen tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog gaat vier jaar duren en kost 4,1 miljoen euro. Ook het geweld aan Indonesische kant zal worden onderzocht.

Aanleiding is het werk van historicus Remy Limpach. In zijn boek 'De brandende kampongs van Generaal Spoor' toonde hij aan dat er sprake was van systematisch massageweld en oorlogsmisdaden.

Zwarte bladzijde

"We moeten in de spiegel van ons eigen verleden durven kijken", zei minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken na afloop van de ministerraad begin december vorig jaar, waarin het historische besluit voor het onderzoek werd  genomen. Hij noemt de jaren na de Tweede Wereldoorlog, toen Indonesië onafhankelijk wilde worden, "een zwarte bladzijde in de geschiedenis" en "een voor iedereen heel pijnlijke periode."

Drie Nederlandse onderzoeksinstituten gaan het onderzoek uitvoeren: het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIHM), het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocide-studies.

Rol slachtoffers

Advocaat Liesbeth Zegveld vreest dat de slachtoffers in het onderzoek worden vergeten. Dat zegt ze bij Radio EenVandaag. Welke plek krijgt het leed, vraagt zij zich af. Zegveld begeleidt slachtoffers van Nederlands geweld in Nederlands-Indië . Zij staat weduwen en nabestaanden bij van Nederlandse oorlogsmisdaden tijdens, wat lange tijd de Politionele Acties werden genoemd.

In de uitzending reageert  Fridus Steijlen, één van de coördinatoren van het nieuwe onderzoek dat start op 1 september. Hij is senior-onderzoeker van het het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV).

Moordpartij Rengat

Verslaggever Edwin Mooibroek maakte in Indonesië een reportage over een executie op Sumatra. In het stadje Rengat werd op 5 januari 1949 regent Tulus door Nederlandse militairen doodgeschoten. Zijn dochter Nini zag hoe haar vader met zijn secretaris Simpatupang en nog twee anderen werden afgevoerd. Er klonken schoten. De lichamen van de vier geëxecuteerde mannen werden in de rivier gegooid. Ze eist nu in een brief excuses van Koning Willem Alexander en wil een schadevergoeding. Niet om het geld maar om te investeren in de toekomst van Rengat.

Op de foto dochter en kleindochter van regent Tulus.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.