Elektrische auto's, zonnepanelen en koken op inductie. Ons stroomgebruik is flink toegenomen door gebruik van nieuwe technologieën. Moeten onze meterkasten daardoor nu massaal worden vervangen? "Het kan wel degelijk misgaan."

''Binnen 10 jaar zijn alle meterkasten versleten.'' Dat zei Allart de Jong, ceo van Omega Energietechniek, bij BNR, waarmee hij wilde benadrukken dat huidige meterkasten niet kunnen opboksen tegen de nieuwste, vaak stroomslurpende technologieën. Volgens experts valt dat wel mee, zolang de aansluiting maar in orde is. Daar ontbreekt het nog wel eens aan. Ook zijn sommige meterkasten wél aan vervanging toe.

Oude en nieuwe meterkasten

De kans dat de meterkast er zomaar ermee ophoudt, is erg klein. "Er zijn heel veel meterkasten best wel geschikt voor nieuwe technologieën'', zegt elektrotechnisch specialist John van Vugt van brancheorganisatie Techniek Nederland.

"Je hebt natuurlijk meterkasten die ooit gemaakt zijn op basis van de behoeften van toen. De traditionele stoppenkast waar slechts een paar apparaten op draaien. Het kan zijn dat die niet geschikt zijn voor de nieuwe technieken." Van Vugt is het daarom met Allart de Jong eens dat er goed gekeken moet worden of meterkasten nog wel geschikt zijn. ''Maar de uitspraak dat ze over tien jaar allemaal versleten zijn, klopt niet.''

Gevaarlijk?

Ook Han Slootweg, deeltijdhoogleraar elektrische energietechniek aan de TU Eindhoven, ziet niet direct reden tot paniek. "Overal neemt het stroomgebruik toe. Maar er zijn al heel lang individuele huishoudens die warmtepompen hebben, elektrisch koken of een elektrische auto hebben."

''Daar vliegt de meterkast ook niet voortdurend in brand. Als dat zo zou zijn, dan had dat natuurlijk al lang de aandacht getrokken en waren de regels al wel aangescherpt.''

Schakel een expert in

''Toch kan het wel degelijk misgaan, zelfs met moderne meterkasten'', vertelt Marcel Wennekes, voorzitter van de NEN-commissie voor Meterrruimten. ''Zelf is het ontzettend lastig om te beoordelen of je zomaar extra apparaten kunt aansluiten op de meterkast. Als het goed is, zet de installateur die informatie op de groepenkast. Helaas gebeurt dat vaak niet.''

Dat levert gevaarlijke situaties op. ''Het gevolg is dat mensen extra apparaten laten aansluiten, zonder te weten of dat veilig is. Die hogere stroom in de meterkast levert niet direct gevaar op, maar zorgt er op langere termijn voor dat onderdelen verouderen en op den duur zelf kunnen smelten.''

Brand voorkomen

De kans op brand is beperkt. ''Uiteindelijk, als er een fout optreedt, schakelt de beveiliging uit en dan slaan de stoppen eruit. Er moet wel een héél grote warmteontwikkeling zijn wil materiaal gaan smelten'', zegt Van Vugt.

Wel raadt hij aan om de meterkast nooit als opbergruimte te gebruiken om brandgevaar te voorkomen. "De meterkast geeft warmte af en moet die warmte ergens kwijt. Als je er allerlei spullen instopt, dan heb je geen goede ventilatie waardoor de kast te warm wordt. Zeker als er veel extra energie doorheen loopt vanwege zonnepanelen, elektrische auto's en dergelijke."

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."