De horeca merkt het al langer: de fooien lopen terug. Maar die trend is met het toenemende personeelstekort in stroomversnelling geraakt. Onder meer doordat bestellingen tegenwoordig vaak wat langer op zich laten wachten.

Minder mankracht, maar toch open. Het is vanuit de restaurants te begrijpen, al moeten gasten het daardoor doen met een mindere service. En dat heeft invloed op de fooien, zegt sectorbestuurder Edwin Vlek van FNV Horeca. "Omdat de prijzen zijn gestegen, houdt de gast die service kritischer tegen het licht."

Fooien lopen terug

Dat de fooien teruglopen, is al jarenlang aan de hand en een doorn in het oog van horecapersoneel. Nederlanders pinnen steeds vaker en zijn daardoor minder geneigd om horecapersoneel te 'tippen', legt Vlek uit.

Zo is er de angst dat het gepinde geld niet terechtkomt bij het personeel. "En je rondt net wat royaler af met contant geld." Maar daar is nu nog een factor bijgekomen.

Meer service verwacht

Omdat veel zaken hun prijzen verhogen, is de prijs-kwaliteitsverhouding veranderd. "Gasten verwachten meer service naar mate ze meer betalen. Maar hoe realistisch is dat in de huidige situatie?" vraagt Vlek zich af.

De verwachte service wordt juist minder vaak geleverd, omdat hetzelfde werk met minder mensen gedaan wordt, zegt Vlek. "De totaalsom klopt dan niet meer. Omdat we door inflatie ook nog eens zuiniger omgaan met ons geld, werkt dat door in de fooi." Terwijl horecapersoneel juist nog harder moet werken.

Bekijk ook

Scorekaart

Consumentenpsycholoog Patrick Wessels zegt dat fooi in eerste instantie een beloning is voor goede service. "Je hebt genoten en om dat te uiten, voelt het prettig om iets terug te geven."

Toch is er geen scorekaart waarop gasten bijhouden hoe goed de service is. "We maken onszelf wijs dat we op basis daarvan de hoogte van de fooi bepalen", zegt de psycholoog. Maar fooi geven is aangeleerd. "We voelen door ongeschreven regels de druk om fooi te geven."

Redenen om minder fooi te geven

Maar Wessels ziet daarin een kentering. "De normen zijn aan het verschuiven. We zoeken naar redenen om minder fooi te geven, om zo de prijsstijgingen te compenseren. Daarom zeggen we sneller tegen elkaar dat de service minder is. Dat vinden we een gegronde reden."

Terwijl fooi juist een "mooi extraatje is in een sector waar de beloning voor werknemers niet al te hoog ligt", zegt Vlek. "Er wordt in vacatures nog altijd mee geadverteerd. Maar de fooien zijn niet meer wat ze zijn geweest."

Bekijk ook

Massa is kassa

Teruglopende fooien helpen niet om de sector aantrekkelijk te maken voor werkzoekenden. "Integendeel, er is wéér een reden minder om in de horeca te werken", verzucht Vlek. "Zo wordt de spoeling steeds dunner." En dat zal de druk op de horeca alleen maar verhogen.

Hij vindt dat er een belangrijke rol is weggelegd voor werkgevers. "Ga je voor massa is kassa, met als gevolg een afbreukrisico? Of kies je ervoor om dezelfde service te verlenen en dan maar niet de hele tent vol te doen met gasten? Daarin moeten keuzes gemaakt worden."

Juist steun nodig

Anne-Marie van Leggelo is als etiquette-expert de specialist op het gebied van normen en waarden. Zij vindt dat er bij het geven van fooien ook naar de rol van horecabezoekers gekeken moet worden. "De klant is koning, maar de klant kan zich nu wel koninklijker gedragen."

Ze pleit ervoor juist fooi te geven, ondanks dat je misschien langer wacht op een bestelling. "Ik denk dat de horeca juist steun nodig heeft. Ze hebben een lastige tijd achter de rug. Daar moeten we ons bewust van zijn."

Bekijk ook

Heb geduld en stel vragen

Chagrijnig doen omdat je personeel ziet stuntelen of niet tevreden bent over de service? Er zijn ook andere manieren om dat duidelijk te maken, zegt Van Leggelo.

"Heb geduld. En vraag ernaar. 'Goh, werk je hier al lang?' of 'Gaat het een beetje'. Dan krijg je al snel een indruk van de situatie. Als horecapersoneel zich kwetsbaar opstelt, ontstaat er wederzijds begrip. Dat helpt iedereen verder."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.