Meeste e-bikers zien helmplicht niet zitten, tot ze zelf een ongeluk krijgen: 'Had ik maar een helm op gehad'

'Betutteling' of 'auto's die maar op moeten letten'. Ondanks de vele ongelukken met e-bikes, willen de meeste e-bikers niets weten van een helm, laat staan een plicht om die te dragen. Maar dat verandert als zij of mensen in hun omgeving zijn gevallen.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 13.000 mensen met een elektrische fiets uit het Opiniepanel. Aanleiding is de sterke groei van het aantal e-bikers in Nederland én het aantal ongelukken dat daarmee gebeurt. Het CBS berekende een verdubbeling van het aantal fietsdoden op een e-bike tussen 2018 en 2022.

'Bepaal ik zelf wel'

Ondanks deze cijfers zit een meerderheid van de e-bikers niet te wachten op een helmplicht. 63 procent zegt daar tegen te zijn. Zij noemen de helmplicht betutteling in een land "waar al zoveel regeltjes zijn". Veel e-bikers gaan uit van hun eigen vaardigheden en verantwoordelijkheid: "Ik ben volwassen en bepaal zelf wel of ik dat wil of niet", schrijft iemand.

Anderen benadrukken dat Nederland een fietsland is en moet blijven: "Je jaagt iedereen de auto in als je een helm op moet", aldus een deelnemer. Een ander: "Fietsen zonder helm met de wind langs je kale hoofd is gewoon een gevoel van vrijheid. Kwestie van goed uitkijken."

Roekeloze automobilisten en e-bikers

Ook stellen veel e-bikers dat niet zij, maar juist automobilisten oorzaak zijn van de vele ongelukken. "Waarom gaat het met dat nieuws niet over hoe hard en roekeloos auto's rijden? Daar gaat het vaak mis", zegt iemand.

EenVandaag vroeg ook mensen die geen elektrische fiets hebben naar een helmplicht. Opvallend is dat grootste deel van die groep (56 procent) juist wel vindt dat er een verplichting voor e-bikers moet komen om een helm te dragen. "Je wordt soms met onverantwoorde snelheden voorbij gescheurd, door jongeren en ouderen. Het gevaarlijkste is dat ze dat achteloos doen."

Ernstig hersenletsel

Ook een groep e-bikers, 31 procent, is wel voor een helmplicht. Deze mensen zouden verplicht een helm dragen jammer vinden, maar zien ook de gevaren: "Ik zal deze niet graag dragen, maar ik besef dat het voor veiligheid eigenlijk wel noodzakelijk is, zeker wanneer mensen op leeftijd zijn.'

Sommige e-bikers zijn met hun fiets gevallen en zijn daarom voorstander van een helmplicht: "Omdat ik ben aangereden door een onoplettende automobilist terwijl ik op een voorrangsrotonde reed, met ernstig hersenletsel tot gevolg. Had ik maar een helm op gehad", schrijft een ondervraagde.

'Zonder helm niet meer geleefd'

Anderen vertellen over een heftige gebeurtenis in hun omgeving die hen bewuster maakte: "Drie jaar geleden is er een neef van ons bij een verkeersongeluk omgekomen. Hij reed op een voorrangsweg op een elektrische fiets, maar zonder helm. Dat werd niet gezien door de dame in kwestie. Sindsdien draag ik een helm", schrijft een deelnemer.

Er zijn ook voorstanders die wel een helm op hadden toen ze vielen met hun e-bike en daar nog altijd dankbaar voor zijn: "Ik draag een helm. Als ik die niet had gedragen, had ik waarschijnlijk niet meer geleefd", schrijf één van hen.

Tegen helmplicht gewone fiets

Waar e-bikers en 'gewone' fietsers elkaar vinden, is in de weerstand tegen het verplicht dragen van een helm voor gewone fietsers. Driekwart van beide groepen is daar tegen; slechts 2 op de 10 is voorstander van de helmplicht voor fietsers.

"Alles wat gevaarlijk is aan een e-bike, heb je op een gewone fiets niet", schrijft een deelnemer. Ook stellen mensen dat het niet past binnen de Nederlandse fietscultuur en betwijfelen mensen of een helmplicht op zo'n schaal te handhaven is.