Hoeveel ernstige ongelukken worden veroorzaakt door een slaaptekort? Volgens beddenwinkel Beter Bed is dat 1 op de 5, maar dat aantal lijkt niet te checken. Wel zijn experts het erover eens dat de invloed van vermoeidheid in het verkeer groot kan zijn.

Volgens Beter Bed is een slaaptekort in het verkeer net zo'n grote boosdoener als alcohol. Maar waar komt dat cijfer vandaan?

Anders dan alcohol

Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen vertelt dat slaaptekort als oorzaak van een ongeluk lastig vast te stellen is. "1 op de 5 lijkt me een hele precieze schatting, want mensen vertellen dat niet zomaar. Je kunt dat lastig aanwijzen als de oorzaak van een ongeluk."

Het werkt bijvoorbeeld anders dan bij alcohol, vertelt hij. "Als iemand onder invloed wordt betrapt, is dat feitelijk vast te stellen in iemands bloed. Maar als iemand in slaap is gevallen, moet diegene dat zelf toegeven. Dat vaststellen is dus veel lastiger."

Bekijk ook

Vermoeidheid

Patrick Rugebregt van het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid weet wel dat er veel onderzoek is gedaan naar vermoeidheid in de auto. "Maar vermoeidheid is wel iets anders dan een slaaptekort. Het kan door een slaaptekort komen, maar ook door monotone taken uitvoeren, een verstoord bioritme, of een slaapstoornis."

"Maar schattingen van verkeersongevallen die door vermoeidheid ontstaan, liggen rond de 20 procent." Dat gaat dus om een schatting en niet per se om 'ernstige' ongelukken. Zo stellig als Beter Bed durven experts daarom zeker niet te zijn.

'Ineens ben je weg'

Toch heeft vermoeidheid dus wel degelijk invloed op iemands rijgedrag. Rob Stomphorst van Veilig Verkeer Nederland legt uit wat er kan gebeuren als iemand vermoeid de weg op gaat: "Het sluimert, het sluipt er een beetje in en ineens ben je even weg. Dat kan maar een momentje zijn, maar dat moet je in het verkeer natuurlijk absoluut niet hebben."

"Afleiding is een hele belangrijke oorzaak van ongelukken", vertelt verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen. "We denken vaak aan de smartphone, terecht, maar slaaptekort kan ook een vorm van afleiding zijn. Als je niet voldoende aandacht bij de weg kan houden, omdat je indommelt of er niet bij bent met je hoofd, kan dat grote gevolgen hebben."

Bekijk ook

Serieus probleem

Volgens Tertoolen wordt het probleem ook best onderschat. "Mensen denken vaak dat ze nog wel in staat zijn om te rijden. Ze denken dat het automatisch gaat, want we doen het al zo lang... Dan onderschatten ze de gevaren van bijvoorbeeld te moe zijn."

Hoogleraar Verkeersveiligheid Marjan Hagenzieker van de TU Delft zegt dat een precies cijfer hangen aan ongelukken door vermoeidheid ook eigenlijk niet van belang is. "Of het nou om 10, 20 of 30 procent van de ongelukken gaat, dat is misschien ook minder belangrijk dan de duiding dat het een serieus probleem is. Dat mensen door vermoeidheid, of een slaaptekort, minder goed autorijden en een ernstig ongeluk kunnen krijgen."

Hoeveel slaap is genoeg?

Kun je zelf iets doen om uitgerust de weg op te gaan? Volgens Gerard Tertoolen heeft het in elk geval niet alles te maken met een goed bed, waar beddenwinkel Beter Bed natuurlijk wél voor pleit. "Het is natuurlijk zo dat een goed bed belangrijk is voor je nachtrust. Maar het gaat er vooral om of je genoeg tijd neemt om uit te rusten en voldoende tijd neemt om te slapen. Dat is de allerbelangrijkste factor."

Hoeveel voldoende slaap dan precies is, kan per persoon verschillen, legt Marjan Hagenzieker uit. "Het gaat ook om de kwaliteit van de slaap. 4 uur slaap van een slechte kwaliteit is problematischer dan 4 uur slaap van een hele goede kwaliteit. Zelfs het aantal uren zegt dus niet alles."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.