Het dierenwelzijn in de Oostvaardersplassen blijft een veelbesproken onderwerp: woensdag kwam het adviesrapport van de commissie Geel uit en dat deed weer veel stof opwaaien. In het televisieprogramma Pauw werd gisteravond over dat rapport gesproken met Henk Bleker, voormalig staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Hij noemde Konikpaarden helemaal geen wilde paarden, sterker nog: "Als je ze vangt en in een trailer douwt, rijdt er over drie maanden een meisje op." Zijn Konikpaarden niet wild? En zijn ze te temmen? We zoeken het uit in 'Feit of Fictie'.

Domesticatie 

Het Konikpaard komt oorspronkelijk niet uit Nederland, maar uit Polen. Daar komen ook de voorvaderen van de Konikpaarden vandaan die nu in groten getale rondlopen in de Oostvaardersplassen. In de jaren 80' werden de dieren daar neergezet. Leo Linnartz van ARK Natuurontwikkeling vertelt dat bijna alle paarden van oorsprong gedomesticeerd zijn, waarvan sommige weer verwilderd: "Denk aan de Mustangs in Amerika. Hetzelfde hebben we eigenlijk met Konikpaarden in Nederland gedaan. In Polen waren de paarden namelijk gedomesticeerde, tamme dieren waar ook op gereden werd. Inmiddels leven in de Oosterplassen de derde generatie Konikpaarden, die in het wild zijn geboren. Ze zijn mensen eigenlijk niet of nauwelijks gewend en leiden een eigen leven in een sociale groep. Dus in zoverre zijn het nieuwe wilde paarden." 

Verwilderd 

Bioloog Cis van Vuure verstaat iets heel anders over de term 'wild'. "Een écht wild paard is de Przewalskipaard dat momenteel weer in het wild leeft in Mongolië, zonder menselijke bemoeienis. De Konikpaard in de Oostvaardersplassen, en ook in andere gebieden in Nederland, die leven niet echt in het wild. Dat is altijd onder het beheer van mensen. Je kunt ze hooguit verwilderd noemen."  Hier is Linnartz het niet helemaal mee eens. "Zo wordt het eigenlijk een eindeloze detaildiscussie: wat is nou echt een wild paard. De meeste dieren die we gedomostericeerd hebben zijn volstrekt goed in staat om weer een wild leven op te bouwen in de natuur. Als je een dier de ruimte geeft en er is plek, dan verwildert hij weer."

Rijden op een Konikpaard

De Konikpaard in de Oostvaardersplassen kun je volgens Linnartz niet zomaar temmen. Bij Konikpaarden in andere gebieden van Nederland gaat dat wat makkelijker omdat die bijvoorbeeld mensen meer gewend zijn en af en toe ook een trailer in moeten wanneer ze verplaatst worden in verband met hoogwater. Maar dat een Konikpaard wel degelijk getemd kan worden, dat bewijst Marianne de Rooij: "Ik heb mijn Konikpaard toen hij één jaar was, uit het natuurgebied gehaald, om hem als weidepaardje bij mijn andere paard te zetten omdat die alleen stond. Toen hij vier was heb ik geprobeerd om op hem te rijden. Ik wilde kijken hoe hij het zou oppakken. Het ging eigenlijk heel makkelijk: ik hoefde alleen een zadel en een hoofdstel op te doen en bij wijze van spreken erop te zitten en weg te rijden. Het scheelt natuurlijk wel dat hij zo jong was toen ik hem uit dat natuurgebied heb gehaald." 

Conclusie: Konikpaarden waren gedomosticeerd, maar zijn door de jaren heen in ieder geval in de Oostvaardeplassen verwilderd. Al is het natuurlijk niet uitgesloten dat die paarden weer te temmen zijn. De stelling is dus niet helemaal een feit, maar ook geen fictie. 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.