Het keukentafelgesprek: het klinkt als een fraai concept. Samen met de gemeente bespreken chronische zieken en ouderen daarin welke professionele hulp nodig is, en welke klussen de familie of de omgeving kan oppakken. Maar nu de deadline voor deze nieuwe werkwijze, 1 januari 2015, voor de deur staat, blijkt van een gesprek vaak nauwelijks sprake.
Zieke en oudere bewoners krijgen regelmatig een brief of een telefoontje waarin de harde bezuiniging op hun huishoudelijke hulp wordt meegedeeld. Dit is niet zoals de wet het heeft bedoeld, zegt de koepelorganisatie voor gehandicapten en chronisch zieken, Ieder(in).
Gemeente voor de rechter
Morgen slepen bewoners voor het eerst een gemeente voor de rechter. Het gaat om een hoogbejaard, hulpbehoevend stel uit het Friese Dantumadeel dat hun huishoudelijke hulp van zeven uur per week volledig zal verliezen. Dit nare nieuws vernamen ze uit een brief van de gemeente. De twee worden juridisch ondersteund door Ieder(in). Die organisatie hoopt dat de rechter de Friese gemeente terugfluit en dat de uitspraak ook voor bewoners uit andere gemeenten zal gelden.
EenVandaag gaat langs bij de Utrechtse Liesbeth Wenning. Ze heeft longemfyseem en is allergisch voor stof en huismijt. De oudere, hulpbehoevende vrouw kreeg een telefoontje van de gemeente dat het aantal uren huishoudelijke hulp per week gehalveerd zal worden. Dat kon best, gaf de consulente van de gemeente aan, want het idee dat haar huis vanwege haar aandoening stofvrij moet zijn, was achterhaald. Mevrouw Wenning voelt zich niet serieus genomen. De gemeente Utrecht noemt het in een reactie vervelend dat mevrouw Wenning het gesprek zo ervaren heeft. Een uitgebreidere reactie van de gemeente staat verderop op de site.
Te ziek om zelf het huis schoon te houden
Niet iedere gemeente brengt het nare bezuinigingsnieuws via brief of telefoon. Maar ook wie wèl een echt gesprek aan de keukentafel krijgt met een consulent namens de gemeente, komt soms van een koude kermis thuis. Het overkwam de zieke Toon van Gennip uit Oss. De bejaarde man werd thuis bezocht. Maar van een echt gesprek over zijn gezondheidsproblemen en de benodigde hulp was geen sprake. Hij verliest bijna de helft van zijn uren aan huishoudelijke hulp. Van Gennip voorziet problemen want hij is te ziek om zelf zijn huis schoon te houden. Van zijn AOW-uitkering kan hij geen commerciele schoonmaakster inhuren. De gemeente Oss laat weten dat aanbieders van huishoudelijke hulp zelf met de inwoners het aantal uren bespreken. Dit gebeurt niet altijd goed, erkent wethouder Rene Peters (Zorg) van Oss. Hij noemt het voorbeeld van Toon van Gennip ‘schandalig’. De gehele reactie vindt u op deze website.
Recht op een echt gesprek
Volgens Illya Soffer, directeur van Ieder(in), hebben mensen, ook als zij alleen huishoudelijke hulp ontvangen, recht op een echt gesprek met de gemeente. Staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) vindt ook dat een gesprek het beste past bij hoe de wet is bedoeld. Hij stelt dat de gemeente een besluit om op de hulp te korten altijd goed moet motiveren. En dat de gemeente de burger hierbij ook moet betrekken. De mededeling alleen dat de gemeenten minder budget hebben is volgens hem niet voldoende.
Kwart gemeenten stopt helemaal met huishoudelijke hulp
De gemeenten staan nu voor een heel lastige klus. Zij moeten passende huishoudelijke hulp bieden wanneer inwoners het niet zelf kunnen oplossen maar ze moeten dit voor 40 procent minder geld doen dan er nu voor beschikbaar is. Uit een enquete van Binnenlands Bestuur bleek vorige week dat een kwart van de 148 ondervraagde gemeenten helemaal stopt met het vergoeden van de huishoudelijke hulp.
Download
Reactie gemeente Utrecht
We vinden het vervelend dat mevrouw Wenning het gesprek zo ervaren heeft. We zouden het op prijs stellen als mevrouw Wenning contact met ons opneemt. Dan kunnen we uitzoeken met wie ze gesproken heeft, beide kanten van het verhaal horen en mevrouw nogmaals uitleggen wat haar mogelijkheden zijn. We snappen dat ze bezorgd is om de vermindering van haar uren schoonmaakhulp. Zij is niet de enige die met minder uren toe moet. De bezuinigingen van het rijk zijn flink, 40%. Wij hebben er in Utrecht voor gekozen om het minst te veranderen bij de meest kwetsbare groep bewoners, dat zijn de mensen die zelf geen regie meer kunnen voeren op hun huishouden. (In vaktermen noemen we dit hbh2.) Dit betekent dat de overige groep bewoners nog 78 uur hulp per jaar kan krijgen om tot een schoon huis te komen. De klant kan zelf kiezen hoe hij of zij deze uren inzet; 1,5 uur per week of 3 uur per twee weken of nog weer anders. De klant bepaalt ook wat er in die tijd gedaan wordt. Hij of zij zal prioriteiten moeten stellen, want het zijn minder uren dan ze nu van de gemeente krijgen. Wij beseffen dat het wennen is, daarom geven wij iedereen tot 22 maart 2015 de tijd om zich voor te bereiden. Zij kunnen die tijd gebruiken om bijvoorbeeld met hun aanbieder voor hulp bij het huishouden in gesprek te gaan en te bespreken hoe ze de 78 uur het beste kunnen inzetten. Of om afspraken te maken over extra uren die ze zelf kunnen inkopen.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.