John Bolton, de man achter het opblazen van de Iran-deal

In Brussel worden op het hoogste niveau gesprekken gevoerd om de Iran-deal te kunnen redden. De Franse, Britse en Duitse ministers van Buitenlandse Zaken ontmoeten hun Iraanse collega Mohammad Javad Zarif om te bespreken hoe de deal overeind kan blijven. Na het besluit van Trump om uit de deal te stappen kwamen Frankrijk, Duitsland en het VK met een gezamenlijk statement dat zij zich willen houden aan de nucleaire deal, ook al is dat dan zonder de Amerikanen. 

Het besluit van president Trump om het nucleaire akkoord op te zeggen heeft de internationale verhoudingen op scherp gezet. Toch kwam de beslissing niet geheel uit de lucht vallen. Tijdens zijn verkiezingscampagne liet Trump meermaals weten dat hij niets zag in het akkoord dat door zijn voorganger Obama werd besloten. Volgens Trump werkt Iran nog altijd aan kernwapens en houdt het land zich daarmee niet aan de afspraken. 

Lang bleef het opvallend stil rondom Iran. Volgens Amerikaanse media werd Trump eerder nog in toom gehouden door de meer gematigde mensen om hem heen zoals voormalig veiligheidsadviseur McMaster en minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson. 

'Havik John Bolton'

Maar dit alles veranderde met de komst van John Bolton naar het Witte Huis. Bolton werd nog geen twee maanden geleden aangesteld door Trump als zijn nieuwe nationaal veiligheidsadviseur. Hij is daarmee alweer de derde nationale veiligheidsadviseur voor Trump in vijftien maanden tijd.

De komst van Bolton betekent een kentering voor het buitenlandse beleid van de Verenigde Staten. Bolton wordt gezien als ultraconservatief en een echte havik. Hij staat bekend om zijn agressieve stijl. Zo pleitte hij in zijn lange politieke carrière onder andere al voor het voeren van oorlogen met Iran en Noord-Korea. 

Criticaster VN & EU

Bolton is een echte carrièrediplomaat, drie decennia geleden begon hij onder president Ronald Reagan. Onder president George W. Bush Jr. diende Bolton als de Amerikaanse ambassadeur voor de Verenigde Naties. En ook al was zijn periode daar maar kort - van augustus 2005 tot december 2006 - hij liet er een diepe, niet onomstreden indruk achter op het hoofdkwartier in New York. Over het VN-hoofdkantoor zei hij ooit: ‘Als het tien verdiepingen kwijtraakte, zou dat niks uitmaken.’ Ook deed hij er alles aan om plannen voor ontwikkelingshulp en het klimaat te frustreren en tegen te werken.  

Bolton is dus onmiskenbaar anti-VN en anti-Europa. De afgelopen jaren verscheen Bolton regelmatig als buitenlandcommentator bij de rechtse nieuwszender Fox News. Hier sprak hij zich uit tegen de deal met Iran, tegen het klimaatakkoord van Parijs en pleitte hij voor militair ingrijpen in Noord-Korea. Deskundigen doopten zijn visie in The New York Times al om tot ‘America first on steroids.’ Na het opzeggen van de Iran-deal houden buitenlandse politici hun hart vast voor het volgende besluit dat Bolton zal influisteren bij Trump.