Vandaag is het 'Fat Cat Day'. Dat is de dag waarop de meest invloedrijke CEO's in Nederland en daarbuiten al een beloning op zak hebben waar iemand met een minimumloon nog het hele jaar voor moet werken.
Vakbond FNV gebruikt deze dag als aanleiding om te pleiten voor een wettelijk minimumloon van 16 euro per uur. Sinds 1 januari is dat 14,06 euro. Tegelijkertijd waarschuwt werkgeversvereniging AWVN dat de lonen in Nederland harder stijgen dan in de rest van de Europa. Daardoor zouden we onszelf uit de markt prijzen, is hun kritiek.
Krappe arbeidsmarkt
Dat de lonen in Nederland harder stijgen dan in veel andere Europese landen klopt, bevestigt econoom en Telegraaf-journalist Martin Visser. "Dat is ook een van de redenen dat de prijzen hier harder stijgen."
Maar het is ook wel logisch, vervolgt hij. "We hebben een hele krappe arbeidsmarkt en een extreem lage werkloosheid. Arbeid is schaars, dus daar staat een prijs tegenover."
Kansen voor bedrijven
Het gevolg van die relatief hoge lonen kan zijn dat Nederland in verhouding een duur land wordt, zegt Visser. "Nederland is heel afhankelijk van export. Een groot deel van onze economie draait daarop."
Toch ziet hij juist ook kansen voor bedrijven. "Je kunt zeggen dat dit het moment is om te gaan investeren in andere productiemethodes. Het zou een enorme stimulans moeten zijn om op een andere manier innovatiever te gaan werken, zodat we met de hoge loon ook meer gaan produceren."
'Niet per se slecht'
Of een wettelijk minimumloon van 16 euro per uur een reeële optie is, naar Vissers idee? "Lang werd gedacht, ook door economen, dat het verhogen van het minimumloon heel slecht zou zijn voor de economie. Maar in die theorie zijn inmiddels wel nuanceringen aangebracht", vertelt hij.
"Als je het minimumloon van een heel laag niveau ophoogt naar een beter niveau, waarmee je ervoor zorgt dat mensen een beter bestaan kunnen opbouwen, dan valt het eigenlijk wel mee met die negatieve consequenties."
Fat Cat Day
Dit is de dag waarop topbestuurders - de fat cats - in 2025 nu al net zoveel hebben verdiend als waar werknemers met een minimumloon een heel jaar voor moeten werken. Dat is ze dus in 7 dagen gelukt.
Frans Muller, de CEO van Ahold Delhaize, spant dit jaar de kroon. Hij had afgelopen donderdag rond de lunch al net zoveel verdiend als iemand met het minimumloon in een jaar.
Maatschappelijk issue
Wat Visser betreft gaat Fat Cat Day in eerste instantie over een maatschappelijk issue, niet over een economisch probleem. "Volgens mij is de vraag: wat vind je een redelijke en faire verhouding tussen het salaris van een topman en dat van een gemiddelde werknemer in een bedrijf?"
Hij vindt het terecht dat vakbonden dat op tafel leggen. "Dat moeten ze ook blijven doen. Dat kunnen ze gebruiken bij CAO-onderhandelingen en dergelijke."
'Niet goed voor onderlinge verhoudingen'
Het feit is in elk geval dat er sprake is van een groeiende loonkloof, bevestigt Visser. "En dat is denk ik niet goed voor de onderlinge verhoudingen. Hoewel het geen specifiek Nederlands probleem is, zie je in Nederland wel dat het sentiment richting het grote bedrijfsleven sterk verslechterd is in afgelopen jaren", ziet hij.
"Dat ging niet alleen over topsalarissen, maar ook over de dividendbelasting een aantal jaar geleden. Over belastingdeals die gesloten konden worden met de fiscus. Het is niet voor niks dat daar de afgelopen jaren allerlei adviezen over naar buiten zijn gekomen. En codes waaraan bedrijven zich moeten houden. Maar nog steeds zie je dat de loonkloof tussen de top en de basis van het bedrijf heel groot is."
'Zwakke argumentatie'
Visser: "Ik denk dat een bedrijf zijn eigen argumentatie erg verzwakt als een CEO 7 miljoen euro verdient en er elk jaar een paar procent bijkrijgt, als je tegelijkertijd zegt dat het minimumloon beperkt moet blijven. En als je ervoor pleit dat de CAO-loonstijging omlaag moet. Dat is waar de werkgevers via de AWVN nu toe oproepen."
"Als je zegt: 'Het is mooi geweest met al die loonsverhogingen in tijden van inflatie. We moeten pas op de plaats maken.' Dat argument wordt onderuit gehaald zodra dat niet geldt voor de CEO en andere mensen aan de top."
Kritisch kijken
De econoom en journalist vindt het dan ook terecht dat er op dagen als 'Fat Cat Day' aandacht gaat naar het feit dat topbeloningen over de volle linie behoorlijk zijn gestegen de afgelopen jaren. "Het moet wel met elkaar in verhouding blijven. Over de loonkloof wordt al heel lang gesproken. Maar die blijft heel erg groot."
"Het is daarom belangrijk voor bedrijven om heel kritisch te kijken naar wat ze zelf betalen aan de top van hun bedrijf", besluit hij.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.