radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Hoe een half miljoen euro voor ggz en revalidatiezorg naar eigenaar zorgbedrijven ging: 'Alles werd weggesluisd'

Hoe een half miljoen euro voor ggz en revalidatiezorg naar eigenaar zorgbedrijven ging: 'Alles werd weggesluisd'
Het exterieur van MiCare
Bron: EenVandaag

Tonnen zorggeld bedoeld voor de ggz en revalidatiezorg zijn door slimme juridische constructies niet gebruikt voor zorg, maar weggesluisd door de eigenaar van MiCare-bedrijven in het Limburgse Heerlen. Dit bleef jarenlang onopgemerkt.

"Het is flink verouderd", vat manager zorg Koen de Blois het samen als hij door een ruimte vol met fysio-apparaten en gewichten loopt bedoeld voor revalidatie. "Sommige apparatuur komt uit 2001. Toch wil de eigenaar duizenden euro's per maand om de apparatuur te huren," maar dat heeft het bestuur nu geweigerd.

Jarenlang cashen

De eigenaar van de apparatuur is ook de eigenaar van het pand waar De Blois werkt. Dat pand blijkt uit jaarverslagen met de parkeerplaatsen voor tot wel 180.000 euro per jaar verhuurd te worden. Boven de marktwaarde van vergelijkbare panden in de regio. De holding van de eigenaar is bovendien de enig aandeelhouder van de zorg-bv's die ervan gebruikmaken.

"Ik heb het idee dat er weinig geïnvesteerd werd in de zorg", zegt De Blois. "Het was vooral eenmalige aanschaf en daarna cashen. En wij moeten alleen maar blijven betalen."

Relatie directeur en eigenaar

De huidige directie kan nu niet voor een ander pand kiezen. De voormalige directeur, is namelijk de partner van de eigenaar. In de laatste maand voor haar vrijwillige vertrek als directeur verlengt ze het huurcontract van het pand met nog eens 5 jaar.

Daarom zit de huidige directie aan het huurcontract vast. Het is niet de enige manier waarop de eigenaar jarenlang extra geld verdient.

Bekijk ook

7 ton, maar toch een lening

Zo richtte hij verschillende bv's met een variatie op de naam 'MiCare' op. Bij de oudere bv's zat 7 ton liquiditeit, de twee nieuwere beginnen met een lening van 1 ton bij zijn eigen holding. Hierdoor is bijna 500.000 euro onvindbaar.

Naast de bv's en de holding bestaat een stichting, Stichting Aratame Health, waarmee zorgverzekeraars contracten afsluiten. De stichting zit in hetzelfde pand als de MiCare-bv's en huurt via de bv's personeel in.

'Ik zag dat alles was weggesluisd'

Maar de Raad van Toezicht van de stichting heeft geen inzicht in de boekhouding van die bv's. Zij kunnen alleen de financiën van de stichting inzien en niet de bv's. Dus blijft een groot deel van het zorggeld buiten beeld.

Begin dit jaar komt daar verandering in. De vrouw van de eigenaar, die ook bestuurder is bij de stichting en directeur van de bv's, stopt met haar werk. Er wordt een opvolger gevonden: John Jongen. Hij ziet binnen een half jaar na zijn aantreden dat het niet goed gaat. "Ik zag dat alles uit de stichting was weggesluisd. Er waren geen reserves, die je wel nodig hebt om de rekeningen te betalen."

Bekijk ook

Belangenverstrengeling

EenVandaag ziet in de stukken dat er te hoge vergoedingen voor de ingezette uren van de medewerkers van MiCare worden gevraagd, en meer uren gefactureerd worden dan zijn gedraaid. "Er kon met posten worden geschoven om het resultaat van de stichting bewust heel laag te houden en het resultaat naar de bv's te sluizen", zegt Jongen.

Jongen besluit dat het niet langer kan. Als bestuurder bij de stichting moet hij het maatschappelijk belang dienen, maar als directeur bij de bv's het belang van de aandeelhouder en dus de eigenaar. Hij gaat daarom volledig in dienst bij de stichting om die belangenverstrengeling niet meer te hebben. Hij brengt de Raad van Toezicht van de stichting op de hoogte.

Meerdere rechtszaken gestart

Als het personeel hierover hoort, besluiten zij ook over te stappen naar de stichting. In een interne brief in handen van EenVandaag schrijft het personeel dat de situatie onveilig voelde, dat ook voor hen onduidelijk was hoe de constructie precies zat en dat zij niet langer willen werken voor de eigenaar van de bedrijven.

Dat valt niet goed bij de eigenaar. Hij is inmiddels meerdere rechtszaken gestart, waaronder een om de Raad van Toezicht en Jongen te kunnen ontslaan bij de stichting.

'Zou zuur zijn om te stoppen'

Daarbij liet de eigenaar beslag leggen op de rekeningen en vraagt hij een faillissement aan. "We kijken nu echt van dag tot dag hoeveel inkomsten we deze maand hebben en of we iets kunnen betalen", zegt Jongen.

"Het zou heel zuur zijn voor onze cliënten en voor ons personeel op het moment dat we deze stichting zouden moeten stoppen."

Bekijk ook

info

Verantwoording

Voor dit onderzoek sprak EenVandaag met verschillende leden van de Raad van Toezicht, bestuurders en (oud-)medewerkers. We vonden documenten van een faillissement, rechtbankverslagen en inspectieverslagen. Ook kregen we tientallen interne documenten te zien, waaronder over de financiën.

De eigenaar van de holding, het pand en de bv's is gevraagd om een reactie. Hij gaf aan daar op dit moment geen gebruik van te willen maken en pas na de zitting bij de rechtbank aanstaande dinsdag inhoudelijk te willen reageren.

Moeilijke controle

De Micare en Aratame-bedrijven zijn niet de enige instellingen in Nederland met deze constructies, vertelt gezondheidseconoom Marcel Canoy. "Soms zijn er goede redenen voor, maar vaker zijn dat toch trucs om dingen te doen die we eigenlijk helemaal niet willen in de zorg."

"Het is moeilijker voor betrokken instanties om te controleren", vervolgt hij. "Dat komt omdat er verschillende partijen zijn die dat moeten doen. Zorgverzekeraars, een deel misschien via de gemeente, de inspecties. En dan kijken ze een beetje naar elkaar." Volgens Canoy is het aan de politiek om dit soort constructies te verbieden.

Hoe verdween half miljoen euro voor ggz en revalidatiezorg in zakken van eigenaar zorgbedrijven?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Teruggestuurde asielzoekers duiken onder om later alsnog in Nederland asiel aan te vragen: 'Hier heb ik mensen die me kunnen helpen'

Teruggestuurde asielzoekers duiken onder om later alsnog in Nederland asiel aan te vragen: 'Hier heb ik mensen die me kunnen helpen'
Asielzoeker Muhammad is tot zijn opluchting toch nog in de Nederlandse asielprocedure gekomen
Bron: EenVandaag

Asielzoekers die in een ander Europees land zijn aangekomen, mogen hier worden geweigerd door de IND. Als ze na anderhalf jaar niet zijn teruggestuurd, mogen ze blijven. "Er zijn in ons land heel veel mensen die deze mensen helpen onderduiken."

Mohammad uit Iran is opgelucht. Hij heeft van zijn advocaat te horen gekregen dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zijn asielprocedure in behandeling heeft genomen. Hij is een politieke vluchteling en loopt gevaar in zijn geboorteland. Hij moest volgens de Dublinverordening een asielaanvraag eigenlijk in Kroatië afwachten.

'Ik wilde niet terug naar Kroatië'

Daar werd hij, voordat hij bijna twee jaar geleden in Nederland aankwam, door de Kroatische politie opgepakt en voor het eerst geïdentificeerd. Toen hij vervolgens naar Nederland doorreisde en bij de IND asiel aanvroeg, kreeg hij daar te horen dat ze zijn aanvraag niet in behandeling zouden nemen.

"Ik moest terug naar Kroatië", vertelt Mohammad. "Daar zouden ze mijn asielaanvraag in behandeling nemen. Maar ik wilde niet terug naar Kroatië. Ik heb hier in Nederland familie wonen en ben nierpatiënt. Hier heb ik mensen die mij kunnen helpen, in Kroatië niet."

Bekijk ook

Dublinverordening

De Dublinverordening bepaalt dat het land waar een vreemdeling Europa binnenkomt, verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn of haar asielverzoek. Deze regels werden in 2003 ingevoerd om te voorkomen dat asielzoekers Europa rondreizen om in verschillende lidstaten een procedure te beginnen, maar ook om te zorgen dat niet ieder land zijn handen van een zaak af kan trekken.

Zodra iemand in Nederland asiel aanvraagt, wordt in verschillende databases gecontroleerd of diegene eerder in een andere EU-lidstaat is geweest. Als dat zo is gaat de IND niet verder met de asielprocedure. Nederland verzoekt de andere lidstaat dan om de asielzoeker terug te nemen: dat is een Dublinclaim.

Lastig in de praktijk

Vervolgens heeft de andere lidstaat twee maanden om op dat verzoek in te gaan. Is er na die periode nog geen reactie, dan geldt: wie zwijgt, stemt toe. De asielzoeker kan dan worden overgedragen.

Dat is de bedoeling, zegt universitair docent migratierecht Mark Klaassen, maar de praktijk is vaak anders. "De Dublinverordening werkt tussen lidstaten, en de effectiviteit hangt dus af van de bereidwilligheid van de verschillende landen. In de praktijk komt er van de Dublinregels niet veel terecht, omdat het andere land niet meewerkt, of omdat de asielzoeker niet meewerkt."

Bekijk ook

1 op 6 Dublinclaims ingewilligd

Dat blijkt ook uit cijfers die EenVandaag bij de IND heeft opgevraagd. Slechts 1 op de 6 Dublinclaims die Nederland in de afgelopen vijf jaar heeft gedaan, heeft geleid tot overdracht van een asielzoeker naar een ander land.

Het valt op dat er tussen de verschillende lidstaten grote verschillen zijn in bereidwilligheid. Zo neemt Duitsland asielzoekers bij bijna de helft van de claims daadwerkelijk terug, terwijl Italië nauwelijks op dit soort verzoeken reageert. In de afgelopen drie jaar is geen enkele asielzoeker vanuit Nederland teruggestuurd naar Italië, ondanks de ruim 4.000 verzoeken die er zijn gedaan.

Termijn van anderhalf jaar

Daar kunnen asielzoekers gebruik van maken. 'Dublin' houdt een land namelijk niet voor eeuwig verantwoordelijk voor de opvang: als iemand na achttien maanden niet is overgedragen aan de verantwoordelijke lidstaat, verloopt de claim en kan een hij of zij alsnog ergens anders een asielprocedure beginnen.

Klaassen: "Je ziet in de cijfers vaak staan: 'met onbekende bestemming vertrokken.' Dat zijn mensen die uit de asielzoekerscentra zijn vertrokken en uit het zicht van de overheid zijn geraakt. In de Dublinverordening staat dat na 18 maanden de Dublinclaim vervalt. Als iemand dan nog niet naar het land van aankomst is teruggestuurd, kan Nederland niet langer iemand weigeren, en wordt dan alsnog verantwoordelijk voor de asielprocedure."

info

Nieuw Europees migratiepact

Het EU-Asiel en Migratiepact bevat regels voor een nieuw Europees asielsysteem en treedt in 2026 in werking. De nieuwe Verordening over asiel- en migratiebeheer bevat regels over de verantwoordelijkheidstoedeling voor de behandeling van asielverzoeken over de EU-lidstaten en een solidariteitsmechanisme. Een belangrijk doel van deze regels is om de solidariteit tussen lidstaten bij de verdeling van asielverzoeken minder vrijblijvend te maken. De termijn waarmee een Dublinclaim dan zal vervallen wordt drie jaar, in plaats van anderhalf jaar.

Bekijk ook

Asielzoekers duiken onder

Volgens asieladvocaat Sonya Taheri weten veel asielzoekers precies hoe dat werkt, en anticiperen ze er ook op. "Ze hebben een paar maanden om een netwerk op te bouwen. Dan vertel ik ze op een zeker moment: het is nu het moment om uit het centrum te vertrekken. Dan duiken ze onder."

"Er zijn veel mensen in Nederland die deze groep willen helpen, omdat ze begrijpen dat ze hier willen blijven", ziet Taheri. "Omdat ze hier familie hebben, of omdat de landen waar ze naar terug moeten veel slechtere omstandigheden hebben."

Organisaties helpen 'Dubliners'

EenVandaag sprak meerdere kerkelijke organisaties die deze 'Dubliners' helpen. Geen van de organisaties wil hiermee in de publiciteit treden. Ze geven aan kwetsbare asielzoekers te helpen om die achttien maanden door te komen, en zo te voorkomen dat ze op straat moeten zwerven.

Ook de gemeente Amsterdam helpt deze groep in hun opvang voor ongedocumenteerden. "We willen voorkomen dat kwetsbare mensen op straat moeten slapen, want dat is het alternatief", zegt verantwoordelijk wethouder Rutger Groot Wassink. "Dat vinden wij voor die mensen onwenselijk, en het zorgt uiteindelijk voor meer overlast voor de stad."

Bekijk ook

Drie jaar ook overbruggen

Groot Wassink maakt zich zorgen over de nieuwe regels die volgend jaar zomer van kracht gaan. Dan wordt de termijn voordat een Dublinclaim vervalt drie jaar in plaats van achttien maanden. "Dat zal betekenen dat mensen nog langer in de illegaliteit moeten leven, met alle gevolgen van dien. Wij zien als gemeente in de praktijk wat het gevolg is van regels die niet goed werken."

Asieladvocaat Taheri maakt zich er geen zorgen om dat asielzoekers die hier willen blijven met een Dublinclaim die drie jaar niet zullen weten te overbruggen. "Er zijn hele Facebookgroepen waarin mensen in het geheim mensen tijdelijk opvangen. Het zal misschien net wat lastiger worden, maar mensen laten zich niet zo gemakkelijk afschrikken als ze duidelijk hun toekomst in Nederland voor zich zien."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Zorgen om gezondheid in Lochem door plan voor lelieteelt: een van de meest bespoten gewassen

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant