Het aantal buurt-apps en buurtpreventiegroepen stijgt. Met als drijvende kracht hierachter gemeenten en politie zelf die initiatiefnemers trainen in hoe ze moeten optreden bij verdachte situaties. Het resultaat: inbraakcijfers dalen en de sociale cohesie groeit. Is de buurt-app alleen maar een succes? In Breda claimt men dat de helft van inbraken is voorkomen door het gebruik van zo’n app.

Buurt als ogen en oren van politie

Breda kent bijna tachtig buurtpreventiegroepen. En met de opkomst van deze groepen, is het aantal inbraken fors op z’n retour. De stad sierde jarenlang de top vijf van gemeenten waar het meest ingebroken werd. Maar sinds buurtbewoners de handen inéén hebben geslagen is het aantal gehalveerd.

De verklaring is simpel, zegt wethouder en oud- Officier van Justitie Greetje Bos. “Dit soort criminaliteit is gelegenheidscriminaliteit. En die ontstaat als er niet wordt opgelet.” Wijkagent Dennis Heistek van de politie in Breda zegt dat buurtpreventie de politie een hoop werk bespaart en makkelijker heeft gemaakt. “De lijntjes met de buurt zijn korter”, zegt Heistek. Natuurlijk worden ze wel eens gebeld bij loos alarm. “Maar dat vinden we niet erg”, stelt Heistek die liever heeft dat burgers te vaak bellen, dan helemaal niet. Burgers zijn de ‘oren en ogen’ van politie. 

Aan succes ten onder

Na een inbraak is Debora Witlox in haar wijk Linie buurtpreventie gaan opzetten. “Ik wilde niet wachten en in de slachtofferrol gaan zitten” zegt Witlox. Ze benadert haar buurtgenoten of zij willen meedoen. Een kwestie van een lange adem, maar ze is tevreden over het resultaat. “Er wordt minder ingebroken, het bevordert de sociale cohesie en mensen spreken elkaar sneller aan”, vertelt Witlox. “Het is niet de bedoeling dat iedereen alles appt. Dat gebeurde alleen in het begint,” zegt de vrouw. 

Die ervaring heeft ook het echtpaar Swinkels dat in Bavel buurtpreventie opstartte. Ook daar is de aanleiding, inbraken. Hun initiatief richt zich ook op buurtbewoners zonder whatsapp. “Dan maken we een uitdraai”, zegt Melanie Swinkels. Ook gaan ze de straat op. Maar niet in hesjes. “We zijn geen knokploeg.”

Voor Breda loert er nu een nieuw gevaar. Buurtpreventie is inmiddels zo succesvol dat het aan z’n eigen succes ten onder dreigt te gaan. 

Het Amerikaanse bedrijf Uber wil vanaf 2026 zelfrijdende taxi's aanbieden in Europa. Het bedrijf werkt nu samen met de Chinese ontwikkelaar Momenta om dit voor elkaar te krijgen. Maar is Nederland daar klaar voor? "Infrastructuur is goed geregeld."

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.