radio LIVE
meer NPO start

Gevoelige informatie Nederlandse militairen op straat door hardloop-app Strava

De in opspraak geraakte ‘Global Heatmap’ van de sport-app Strava is niet zo anoniem als het lijkt. Eerder werd al bekend dat de wereldkaart met de populairste fiets- en hardlooprondjes op de app de locatie van militaire bases op afgelegen plekken onthult. Een Britse blogger heeft nu ook ontdekt hoe je de identiteit van sporters op die bases kunt achterhalen. Strava zegt de privacy-instellingen te heroverwegen.

Ze activeren het om op hun telefoon of sporthorloges hun prestaties te meten. Hardlopers, fietsers en wandelaars maken graag gebruik van sportapp Strava. De 'Global Heatmap' gebruikt informatie van satellieten om de locatie en bewegingen van de gebruikers in kaart te brengen. Gebieden en routes waar activiteit is, worden op basis van de intensiteit meer of minder opgelicht. Wat opvalt is dat de Heatmap vooral gebruikt wordt in (West-)Europa, de Verenigde Staten, Canada, Japan, Australië, Brazilië en Zuid-Afrika. In bijvoorbeeld Noord-Korea, oorlogsgebieden en veel Afrikaanse landen is het op de kaart vrijwel donker.

Strava toont gevoelige informatie

Afgelopen weekend ontdekte de Australische student Nathan Ruser dat (geheime) militaire basises, waaronder ook Nederlandse, eenvoudig te vinden waren in de sportapp. Het lijkt erop dat sommige militairen de app zelfs tijdens patrouilles niet uitschakelen. Onder meer bases in Afghanistan (Kunduz, Kandahar) waar ook Nederlanders hebben gezeten, lichten op in de kaart.

De kaart is gepubliceerd in november vorig jaar, maar pas afgelopen weekend kwam aan het licht dat die ook gevoelige informatie bevat. Hoewel de Heatmap tot stand kwam met geanonimiseerde gegevens van alle Strava-gebruikers, kon een andere blogger na een beetje puzzelen zien welke personen weleens een rondje over militaire bases rennen of fietsen. Sporters kunnen een route, oftewel segment, uploaden waarop ze hun hardloop- of fietstijden vergelijken met die van andere gebruikers van de app. Met behulp van GPS maakt Strava automatisch een ranglijst aan van snelste wielrenners of hardlopers op dat traject.

Ranglijst: wie is de snelste hardloper?

De blogger, Steve Loughran, speurde de Heatmap af op zoek naar een hardlooprondje dat hoogstwaarschijnlijk op een militaire basis is blootgelegd. Vervolgens tekende hij die route uit op de site MapMyRide, waarna hij de GPS-data van het rondje downloadde. Die voerde hij in op Strava alsof hij er zelf had gerend, en maakte er een segment van. Na een dag maakte de app een ranglijst met Strava-gebruikers die de route het snelst hadden afgelegd, vaak met hun eigen naam.

Op de kaart is bijvoorbeeld te zien hoe een vermoedelijk Nederlandse soldaat afgelopen donderdag 4,1 kilometer hardliep op kamp Castor in Gao, Mali. Daar zijn op dit moment Nederlandse militairen actief als onderdeel van een VN-missie. Op het Stravaprofiel van de gebruiker staat zijn woonplaats aangegeven en zijn er routes van hem te vinden in de plaats. Zo kan zijn definitieve adres worden herleid, aldus De Volkskrant.

Van de OV-reisplanner tot aan het weerbericht: pas op met wat je deelt

Defensie heeft Nederlandse militairen inmiddels gewaarschuwd. In NRC zegt een woordvoerder dat het ministerie onderzoek doet naar de veiligheidsrisico’s voor militairen.

Onderzoeksjournalist Brenno de Winter zegt dat mensen vaak geen idee hebben wat ze allemaal delen met de virtuele wereld. “Mensen delen hun locatie om een functionaliteit van een app te krijgen, maar weten niet wat er met die informatie wordt gedaan. Het gaat dan ook om apps als de OV-reisplanner, Buienradar en apps van de gemeente.”

Bijna de helft van Nederlandse hardlopers gebruikt sportapp

Volgens onderzoeksbureau Multiscope gebruikt bijna de helt van de Nederlandse hardlopers (46) een app tijdens het sporten. Een kwart van de wielrenners gebruikt apps en een op de tien wandelaars gaat erop uit met een app. De populariteit van apps tijdens het sporten komt ook deels door de mogelijkheid de resultaten te delen. Het delen van sportprestaties is populairder onder mannen (20 procent) dan onder vrouwen (12 procent). Het delen van foto's en routekaartjes is het meest populair.

De Winter raadt aan om goed na te denken voordat je toestemming geeft aan een app. “Weiger het ook”, aldus De Winter. “Ook als dat betekent dat een app niet volledig functioneert. Is het noodzakelijk om aan een krant te laten weten waar je precies bent? Volgens mij niet.”

Strava heroverweegt privacy-instellingen

In een blog zegt Strava-CEO James Quarles dat het bedrijf zijn privacyinstellingen gaat overwegen. Strava wijst in een statement op de eigen verantwoordelijkheid van gebruikers van de app en vraagt mensen de website nog eens nauwkeurig te bestuderen, zodat zij de privacyinstellingen goed begrijpen. Ook zal Strava het bewustzijn bij gebruikers gaan vergroten als het gaat om veiligheid en privacy.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Wat is het gesprek van de dag op social media, welke beelden gaan de wereld rond en wat bespreekt werkend Nederland aan het koffiezetapparaat op kantoor? Elke doordeweekse dag is dat het uitgangspunt van de rubriek de Nieuwstrend. De presentatie is in handen van Rob Hadders en Lammert de Bruin.

Israël wil noodhulp in Gaza zelf gaan regelen: 'Probeert internationale gemeenschap buitenspel te zetten'

De nood is hoog in Gaza: omdat de grenzen al 2 maanden worden dichtgehouden door Israël is er een groot tekort aan voedsel, schoon water en medische hulp. Israël zou nu tóch hulp willen toelaten, maar alleen niet meer via internationale hulporganisaties.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Israël overweegt volledige bezetting van Gaza: 'Palestijnen op kluitje in zuiden, waarschijnlijk bouw van nieuwe nederzettingen'

Israël overweegt volledige bezetting van Gaza: 'Palestijnen op kluitje in zuiden, waarschijnlijk bouw van nieuwe nederzettingen'
Bron: EPA

Israël voert de militaire strijd tegen Hamas op en wil delen van de Gazastrook bezetten, zegt premier Benjamin Netanyahu. Maar experts vragen zich af wat het plan is: "Gaza veroveren is niet zo moeilijk, het gebied daarna behouden is veel ingewikkelder."

Premier Netanyahu kondigde vandaag een intensieve militaire operatie aan met als doel om Hamas te verslaan. Volgens hem zal Israël Gaza niet binnenvallen om zich vervolgens weer terug te trekken: "De bedoeling is het tegenovergestelde daarvan."

'Dagen tot paar weken'

Het Israëlische leger heeft inmiddels tienduizenden reservisten opgeroepen voor het aanstaande offensief in Gaza. Een bezetting van de Gazastrook zou dan ook snel een feit kunnen zijn, denkt oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruijf. "Ik denk ook dat het Israël gaat lukken."

Hij verwacht dat Israël de Gazastrook 'binnen een paar dagen of een paar weken' kan veroveren. "Dan heb je heel Gaza wel onder controle. Het probleem is dan alleen: er wonen wel 2,2 miljoen mensen, hoe krijg je die onder controle?", zegt De Kruif. "Land bezetten is iets anders dan land ook daadwerkelijk bezet houden."

Bekijk ook

Situatie van voor 2005

Een nieuw militair offensief zou goed het einde kunnen betekenen van een Palestijns Gaza, denkt Midden-Oosten-deskundige Peter Malcontent: "Je mag concluderen uit de woorden van politici in het Israëlische veiligheidskabinet dat er een herbezetting komt."

Daarmee zouden we teruggaan naar de situatie van voor 2005, toen Israël tientallen jaren ook de hele Gazastrook in handen had, vertelt hij. "En dus zullen er straks ook nieuwe nederzettingen gebouwd gaan worden voor Israëlische Joden in Gaza."

'Terecht op een kluitje'

Netanyahu liet in zijn aankondiging van het nieuwe militaire offensief weten dat de inwoners van Gaza zullen worden 'verplaatst'. Voor hun eigen bescherming, voegde de Israëlische premier daaraan toe. Malcontent verwacht dat de Palestijnen zullen worden verdreven naar het zuiden. "Die komen daar dan terecht op een kluitje."

Een aantal ministers in het kabinet van Netanyahu zijn volgens de Midden-Oosten-expert extreem nationalistisch. "Die hebben deze plannen al veel langer", weet hij. "Eigenlijk kon je op je vingers natellen dat dit zou gaan gebeuren."

Al weken geen hulp

Het Israëlische leger heeft op dit moment al zo'n 70 procent van de Gazastrook onder controle. Volgens persbureau AP zou een totale verovering betekenen dat honderdduizenden Palestijnen hun verblijfplaats kwijtraken.

Daar komt bij dat de mensen in Gaza al weken zonder voedsel, schoon water, medicijnen en medische hulp zitten. Israël houdt de grenzen met Gaza sinds 2 maart dicht voor humanitaire hulp. Internationale hulporganisaties waarschuwden vorige week dat de laatste voorraden inmiddels zijn uitgedeeld.

Bekijk ook

'Moet proportioneel zijn'

De Kruif zet dan ook vraagtekens bij een nog verdere uitbreiding van het bezette gebied. "Ik heb beelden gezien van 7 oktober, die zijn vreselijk", zegt hij over de aanslag van Hamas op Israël. "Maar is dat nou een reden om 2,2 miljoen mensen op een heel klein stukje grond te gaan concentreren?"

De maatregelen die Israël neemt in reactie op de aanslag van 7 oktober 2023 moeten wel proportioneel zijn, zegt hij. "Dus die moeten in verhouding zijn met het gevaar dat er uitgaat van de extremisten van Hamas."

Ander soort oorlog

Een volledige bezetting van de Gazastrook leidt uiteindelijk tot een ander soort oorlog met Hamas, legt de oud-commandant uit. "Wij noemen dat een asymmetrische of een irreguliere oorlog." Dat betekent volgens hem dat er straks bijvoorbeeld meer aanslagen zullen worden gepleegd.

De bestrijding hiervan en het handhaven van de status quo is een kwestie van een lange adem die veel inspanning kost, benadrukt De Kruif. "En als er één ding is wat Israel niet heeft, dan zijn het de vele militairen die daarvoor nodig zijn."

Israël overweegt volledige bezetting van Gaza: wat zijn de gevolgen?

Terughalen van gijzelaars

Los van de strijd met Hamas is bovendien de grote vraag of het andere doel van Netanyahu wel bereikt kan worden: het terughalen van de Israëlische gijzelaars in Gaza. "Bij een totale bezetting is de kans juist groter dat de gijzelaars dood gaan", zegt Malcontent. "Een intensivering van de strijd in Gaza heeft dus gevolgen."

Toch is de verwachting van beide deskundigen dat Israël doorzet. "Ze hebben ook het militaire vermogen", vertelt De Kruijf. "Hamas is relatief verzwakt. Maar vooral heeft Israël - waarschijnlijk - de steun van de president van de Verenigde Staten om dit te kunnen doen."

Internationale steun

Tegelijkertijd denkt de oud-commandant dat internationaal de steun voor Israël sterk zal afnemen bij een nieuw offensief in Gaza. "Israël zou zich dat meer moeten afvragen", zegt hij.

Wat is zo'n kortetermijnsucces om een bufferstrook te creëren je waard als je op lange termijn steun verliest in heel de wereld", legt De Kruif uit. "Terwijl je die steun hard nodig kan hebben. Want de echte vijand van Israël is Iran en die wordt gesteund door Rusland. Dus het conflict is nog lang niet ten einde."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant