Het Alexander Monro Ziekenhuis gaat standaard AI inzetten bij het beoordelen van een mammogram. Kunstmatige intelligentie ontdekt borstkanker namelijk vaker en eerder dan een radioloog. Ook bij andere kankersoorten kan AI een meerwaarde hebben.

Kunstmatige intelligentie krijgt een steeds grotere plek in de screening en behandeling van borstkanker. AI is een statistisch computermodel dat plaatjes analyseert. Marjolein de Jong, bestuurder van het Alexander Monro Ziekenhuis in Bilthoven is van mening dat we eigenlijk niet meer om AI heen kunnen in de borstkankerzorg, omdat het zoveel voordelen heeft.

Extra hulp

Die voordelen zijn er volgens De Jong in eerste instantie voor de patiënt. "Als je er eerder bij bent dan heb je natuurlijk een betere kans om te kunnen genezen. Dat vind ik echt het grootste voordeel", legt de bestuurder van het ziekenhuis uit. "Daarnaast is het ook voor de radioloog prettig om een extra hulp te hebben die kritisch over de schouder meekijkt."

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat AI borstkanker vaker en eerder ontdekt. "Door eerdere diagnoses, krijgt de patiënt vaak ook een minder zware behandeling. En dat gaat uiteindelijk in de toekomst ook gepaard met minder hoge lasten", zegt De Jong. "Dus uiteindelijk heeft de hele keten er voordeel van."

'Beter dan de radioloog'

Ritse Mann is radioloog bij het Antoni van Leeuwenhoek en het Radboudumc en houdt zich bezig met AI in kankeronderzoek. Volgens hem is kunstmatige intelligentie beter in het lezen van een mammogram dan de radioloog.

"AI heeft heel veel data nodig, data die uniform en gelijksoortig zijn. Alleen al in de screening in Nederland maken we een miljoen mammogrammen per jaar. AI is heel constant en presteert altijd hetzelfde, beter dan de radioloog. Wij mensen zijn vrij variabel", vertelt de radioloog.

Andere kankervormen

Volgens Mann moet de echte slag door AI nog komen en dat kan grote gevolgen hebben voor zijn beroepsveld. "Die maak je pas als je een deel van de screening echt laat overnemen door AI. Dat zie ik zeker gebeuren, absoluut. De radioloog kan uiteindelijk voor 80 procent worden weggehaald schat ik in."

Ook bij andere kankersoorten kan AI het verschil maken, stelt de radioloog. "AI werkt goed voor veelvoorkomende kankersoorten. Met een CT-scan voor longkanker is AI echt al heel goed. Je kunt denken aan prostaatkanker, waar het duidelijk in ontwikkeling is. En je kunt ook denken aan dingen als melanomen, plekjes op de huid die op basis van een gewone foto geanalyseerd kunnen worden", sluit hij af.

De Consumentenbond doet vandaag een oproep in de Tweede Kamer: verlaag de btw op elektriciteit om de energierekening financieel behapbaar te houden. Maar is dat de oplossing? "Tijdelijke pleister."

De energierekening: voor veel mensen is het een grote zorg. Daarom roept de Consumentenbond op om het btw-tarief voor energie van 21 procent naar 9 procent te verlagen.

Hoge rekening profiteert

Dat er iets moet gebeuren is duidelijk, ook volgens energie-expert bij Milieu Centraal Gwen Jansen. Maar het voorstel van de Consumentenbond is volgens haar maar 'een tijdelijke pleister'. Daarbij is het vooral voordelig voor mensen die al veel stroom gebruiken, en niet voor mensen die juist proberen de energierekening laag te houden omdat ze al moeite hebben met betalen.

"Dit voorstel is eigenlijk vooral goed voor de mensen met een hoge energierekening, want die profiteren het meest", vertelt ze. "Maar juist de mensen die het heel hard nodig hebben, maar een lagere energierekening hebben, profiteren minder. Dus wij zijn voorstander van meer structurele maatregelen."

Beter isoleren

Minder btw betalen klinkt als een goed idee, maar houdbaar is het niet volgens Jansen. "Want uiteindelijk gaat die btw weer omhoog, dus je kan beter kijken hoe deze mensen op de langere termijn geholpen kunnen worden."

Maar er zijn volgens de energie-expert wel andere maatregelen die genomen kunnen worden om de energierekening betaalbaar te houden. "Verreweg op één staat het beter isoleren en ventileren van de woningen. Energie die je niet verbruikt hoef je ook niet te betalen. 2 op de 3 woningen zijn nog slecht geïsoleerd en 9 op de 10 slecht geventileerd. Dat zorgt voor veel hogere kosten dan nodig is."

Inzet energiecoaches

Maar volgens Jansen kunnen zogenaamde energiecoaches ook een groot verschil maken. Dat terwijl in bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam de huis-aan-huisbezoeken met de energiecoaches worden stopgezet. "Uit onderzoek van TNO blijkt heel duidelijk dat energiecoaches, heel goed werk leveren en dat zij de maatschappelijke kosten ook op termijn heel erg laag kunnen houden. Ook voor de gezondheid van heel Nederland is dat goed."

Het is een laagdrempelige manier om mensen te helpen, zegt Jansen. "Je ziet dat heel veel energiehulp mensen nog niet bereikt. De deuren blijven dicht, vooral bij mensen die de energierekening niet kunnen betalen. Daar is schaamte en wantrouwen. Hoe kom je daar wel binnen? Door heel dicht bij deze mensen te staan." Volgens de experts is dat het geval met energiecoaches. "Die werken ook vaak met vrijwilligers uit de buurt, die wel binnenkomen bij deze mensen."

Radiatorfolie, douchetimers en tochtstrips

Claar Wachter is zo'n energiecoach bij organisatie !WOON die bewoners in Amsterdam bijstaat. Zij weet precies waar ze op moet letten als ze bij mensen over de vloer komt, en heeft een aantal trucjes die ze altijd aanbeveelt. Bijvoorbeeld een timer voor in de douche: "Na 5 minuten geeft die een geluid als een sirene." Of folie achter de verwarming: "Dat zorgt dat je niet de buitenmuur verwarmt, maar dat alles binnen blijft."

En zo kan ze nog even verder gaan: tochtstrips, de instellingen van de cv-ketel en zelfs de brievenbus komen aan bod bij haar huisbezoeken. Daar ziet ze ook wat de hoge rekening met mensen kan doen. "Ik kom ook wel bij mensen die hun verwarming niet aan durven te zetten vanwege de energierekening. Dat is ook niet goed voor de gezondheid."

'Het is altijd zinvol'

Het werk van Claar wordt gewaardeerd door de mensen die het nodig hebben. "Mensen zijn blij als ik uitleg hoe de verwarming werkt: dat je niet de radiatoren aan en uit moet doen, maar de thermostaat moet gebruiken. Of mijn uitleg over de radiatorfolie of over ventileren. Het is altijd zinvol, ook als het alleen is om mensen gerust te stellen dat ze het meeste goed doen."

Een lagere btw is volgens Claar helemaal niet zo'n slecht idee. "Er zit nu wel heel veel belasting op voor de consument, dus ik ben het wel eens met de redenatie." Verder is de energiecoach het met Milieu Centraal eens dat goede isolatie in woningen de meest duurzame oplossing is. "Dat scheelt enorm."

Investeren in energiehulp

Helemaal tegen het idee van de Consumentenbond is Jansen van Milieu Centraal overigens niet. "Elke poging om te zorgen dat die energierekening betaalbaar wordt, is hartstikke goed want het is heel erg nodig. Maar", gaat ze verder, "wij denken dat er een betere maatregel is."

"Wij zijn er groot voorstander van dat het energiehulp-werkveld eigenlijk versterkt wordt om hun werk nog beter te kunnen doen. Dat ze de tools krijgen, de content, de kennis om de mensen ook structureel te kunnen helpen", sluit ze af.