Met een tekort van 235 fte wordt in Almere het lerarentekort het hardst gevoeld. In de groepen 7 en 8 van basisschool De Dukdalf hebben ze daarom een vierdaagse schoolweek. Maar een structurele oplossing, zoals de Onderwijsraad ziet, is het niet.

Vorig jaar, middenin de zomervakantie, werd schoolleidster Gretha Wassens 'verrast' door het ontslag van twee leerkrachten. Daarmee had haar school, De Dukdalf in Almere, een accuut probleem. Wie moest er voor de klas staan? Met haar team ging ze in gesprek: "Waar liggen de grenzen, wat kunnen jullie?"

Niet anders gewend

Ze kwamen uit op een vierdaagse schoolweek: 4 dagen per week een bevoegde en ervaren leerkracht voor de groep. Ouders van de groepen 7 en 8 reageerden eerst geschrokken. "Er waren veel vragen, paniek ook wel", vertelt Wassens. "Terecht ook, we hebben contact met de ouders gezocht om ze zo goed mogelijk te informeren."

In het begin moesten de kinderen wennen aan de vierdaagse schoolweek. "Het vroeg om planning, we moesten er echt even voor gaan zitten." Ondertussen werd nog naar een andere oplossing gezocht, maar die kwam er niet. Nu is de school bijna 1 jaar verder. "De leerlingen zijn nu niet anders meer gewend."

info

Duizenden banen voor leraren, vooral die in de Randstad blijven onvervuld

Volgens de Onderwijsraad werden in 2022 zo'n 6.200 fulltime leraren voor het basisonderwijs gezocht, ongeveer 9,5 procent van de totale werkgelegenheid. In de steden Rotterdam, Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Almere zijn de tekorten het grootst.

Ook in het voortgezet onderwijs blijven veel vacatures onvervuld. Voor 2027 wordt verwacht dat 2.143 voltijdsbanen niet vervuld kunnen worden. Ook hier geldt dat in de Randstad de grootste tekorten zijn.

"Op scholen leven zorgen over de mogelijke gevolgen van de tekorten voor leerlingen: lagere onderwijskwaliteit, minder ontwikkeling, lagere leerresultaten en minder aandacht voor zorgleerlingen", schrijft de Onderwijsraad.

Pijnlijke keuzes maken

Een vierdaagse schoolweek is volgens de Onderwijsraad een van de opties om het onderwijs overeind te houden. Er moeten 'pijnlijke keuzes' worden gemaakt, volgens de Onderwijsraad.

Het lerarentekort is zo toegenomen dat het op steeds meer scholen hard wordt gevoeld. Sommige scholen kampen met grotere tekorten dan andere. Dat vraagt om solidariteit en meer samenwerking tussen schoolbesturen, schrijft de raad in het rapport Schaarste Schuurt.

Vijfde dag zonder bevoegde leraar

"Een combinatie van beperking van het onderwijsaanbod, vermindering van de lestijd én extra inzet van anderen, is ook denkbaar", zegt de raad.

"Dan gaan leerlingen bijvoorbeeld 4 dagen naar school en is er de vijfde dag wel een programma op school, maar dat vormt geen onderdeel van het onderwijsaanbod (onderwijsinhoud). Dit hoeft niet worden verzorgd door bevoegde leraren en hoeft ook niet per definitie voor alle leerlingen verplicht dan wel beschikbaar te zijn."

Bekijk ook

Volgend jaar niet meer nodig

De leerlingen op de Almeerse school De Dukdalf kregen voor de vijfde dag huiswerk. "Verwerkingen, herhaling, dingen die ze anders in de klas zouden doen", zegt Wassens. Maar het was een noodgreep, benadrukt de schoolleidster. Het komend schooljaar is de vierdaagse schoolweek niet meer nodig. "5 dagen kwalitatief goed onderwijs, dat is waar wij voor staan."

Al begrijpt ze dat een vierdaagse schoolweek een oplossing zou kunnen zijn voor de lange termijn. "Zeker in een aantal gebieden in de Randstad waar de problematiek groot is en geen korte termijn oplossing is", zegt Wassens. "Maar het vraagt wel om een veel breder onderzoek."

'Niet structureel inzetten'

Ze pleit voor gedegen onderzoek voordat zo'n beslissing wordt genomen. "Wat is de kerntaak van het onderwijs? Wat gebeurt er met die 5de dag?" Het aantal lesuren zal dan ook naar beneden gaan. "Wij schijnen meer onderwijstijd aan te bieden dan andere landen, die betere resultaten behalen. Hoe kan dat?"

Je hebt er kennis en praktijkervaring voor nodig voor je zo'n beslissing maakt, zegt ze. "Wij hebben het nu naar eigen inzicht gedaan en we hebben goede keuzes kunnen maken, maar wij willen dit niet structureel inzetten".

Bekijk de reportage.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.