Jojanneke Vanderveen, voorzitter van DWARS over stemmen vanaf je 16e: 'Sinds jaar en dag is DWARS er voorstander van dat het actief stemrecht wordt verlaagd van 18 naar 16 jaar. En met goede reden. De leeftijdsbegrenzing op 18 jaar is namelijk nogal willekeurig; ze sluit mensen die prima kunnen nadenken, uit van het democratische proces.'

"Natuurlijk ligt het ergens wel voor de hand om de stemgerechtigdheid in te laten gaan bij 18 jaar. In Nederland noemen we mensen volwassen vanaf die leeftijd. Die volwassenheid, of meerderjarigheid, brengt allerlei rechten en plichten met zich mee. Zo word je strenger gestraft vanaf je 18e, omdat je geacht wordt vanaf dat moment zelf voor je handelingen in te kunnen staan. En je krijgt het recht om mee te beslissen over hoe de Nederlandse bevolking vertegenwoordigd wordt in de politiek.

Er zijn echter goede redenen om stemrecht niet te koppelen aan meerderjarigheid. Ten eerste willen we dat de politiek opkomt voor de belangen van alle bevolkingsgroepen. Dat kan je het beste garanderen, als je zo veel mogelijk bevolkingsgroepen laat stemmen. Ook minderjarigen horen daarbij.

Geen verstand van politiek?

'Maar die kinderen, die hebben toch nog geen verstand van politiek?' zal de tegenstander zeggen. Die redenering gaat echter niet op. Momenteel is verstand van politiek ook al geen vereiste om te mogen stemmen. Een groot deel van de kiezers houdt zich nooit bezig met politiek. Daarentegen zijn er minderjarigen die zich erg verdiepen in de Nederlandse politiek, en die met hun stem een erg zinnige bijdrage zouden kunnen leveren.

Een grens bij 16 jaar is misschien niet minder willekeurig dan een grens bij 18 jaar, maar in ieder geval geven we dan meer mensen de kans mee te beslissen. Daarom zegt DWARS: stemrecht verlagen naar 16 jaar? Doen!"

Donderdagavond in de uitzending van EenVandaag: is het een haalbaar plan om jongeren te laten stemmen vanaf 16 jaar? En wat zou het betekenen voor de zetelverdeling?

Oud-president Rodrigo Duterte is na zijn arrestatie in de Filipijnen vandaag in Nederland aangekomen. Het Strafhof wil hem berechten voor misdaden tegen de menselijkheid. Hij zou tijdens zijn presidentschap meer dan veertig moorden in gang hebben gezet.

Trees Lammers is als activist van Extinction Rebellion wel wat gewend. Ze maakt heel wat mee tijdens de demonstraties. Maar aangereden worden door een Statenlid, gaat haar te ver. Ze heeft daarom besloten aangifte te doen tegen Ronald van Tiggelen (PVV).

"Het gaat om een geweldsdaad van nota bene een volksvertegenwoordiger", zegt Willem Jebbink. Hij is de advocaat van Trees. "Demonstranten die vreedzaam zijn, die hebben het recht om hun mening ook veilig te kunnen uiten. Dus we hebben aangifte gedaan wegens poging tot zware mishandeling én diverse verkeersdelicten, waaronder het doorrijden na een ongeval."

'Ik was in shock'

"Ik was compleet in shock", vertelt Trees over de aanrijding die eerder deze maand plaatsvond. "Ik kon me nauwelijks beseffen wat me was overkomen. En ook alle andere demonstranten die er omheen stonden, het was gewoon een doodse stilte. Niemand wist raad met deze situatie."

In het ziekenhuis komt ze er achter dat ze een hersenschudding en gekneusde ruggenmerg heeft. "Thuis had ik het koud. Ik kon het niet warm krijgen met het mooie weer. En toen heb ik heel slecht geslapen, nachtmerries gehad."

Als sinds de jaren 50

Jebbink heeft vaker meegemaakt dat mensen worden aangereden tijdens blokkadeacties van Extinction Rebellion. Deze leidden tot meerder veroordelingen. "De irritatie over mensen die demonstreren en een mening hebben die jij niet hebt, die is van alle tijden. Dat zie je ook als je oude kranten erop naslaat." Volgens hem wordt hier al sinds de jaren 50 over bericht.

"Waar ik me wel zorgen over maak, is dat politici minder geneigd zijn om onze grondwet te respecteren, onze grondwet te verdedigen richting de samenleving. Politici moeten snappen, de regering voorop, dat we die grondrechten niet voor niks hebben", zegt hij.

Demonstratierecht

"En ja, die grondrechten betekenen soms dat je moet dulden dat mensen een andere mening hebben", gaat de advocaat verder. "Dat moet je koesteren, dat mensen de straat op gaan en proberen deel te nemen aan het publieke debat en proberen hun mening gemeengoed te laten zijn. En dat is democratie, daar moeten we voor staan."

Trees deelt de zorgen van haar advocaat. "Wij maken gebruik van ons demonstratierecht. Wij staan daar niet om vervelend te doen of om mensen te irriteren, maar om te vechten voor een leefbare aarde." Ze kan zich voorstellen dat de demonstraties bij voorbijgangers voor irritaties kan zorgen. "Maar dan zou ik iedereen willen adviseren: haal eens even tien keer diep adem."

Geen excuses

Van PVV-Statenlid Ronald van Tiggelen heeft Trees niets meer gehoord, dat vindt ze opvallend. "Want hij kent mij, dus dat had makkelijk gekund."

"We hebben eerder met de heer Van Tiggelen te maken gehad, met een blokkade in Zandvoort van het Formule 1-circuit. En ook bij het provinciehuisje, maar dat bleef toen bij oreren en allerlei ziektes naar ons hoofd slingeren. Maar dat zijn we inmiddels wel gewend."

'Een boeddhist tot in de kist'

Het feit dat hij geen excuses aanbiedt en is doorgereden, is volgens advocaat Jebbink veelzeggend: "Wat mij betreft zegt dat genoeg over zijn opzet en dus zijn criminele intenties."

Ondanks alles laat Trees zich niet uit het veld slaan door het incident. "Ik moet u eerlijk zeggen, dat hele gedoe er altijd omheen, maakt mij juist meer strijdbaar. En ik blijf altijd een activist, pacifist, een boeddhist tot in de kist."