Drugsafval komt via omweg in ons lichaam terecht

Bij de productie van drugs als xtc en speed komt veel afval vrij. Dat wordt steeds vaker geloosd in woonwijken. Een zorgwekkende ontwikkeling, want dat gaat gepaard met risico's voor de volksgezondheid.

Het NOS-journaal sprak Jacob de Boer, milieuchemicus aan de VU. Hij vertelde dat de giftige stoffen met een omweg in ons lichaam kunnen belanden. "De stoffen komen in het milieu en in onze planten. Vanuit daar kunnen ze, bijvoorbeeld via maïs, in onszelf terecht komen." De vraag is: kan dat inderdaad? En welke rol speelt maïs daarin?

Planten nemen drugsafval op

Planten kunnen inderdaad drugsafval opnemen, zegt Majorie van Duursen, hoogleraar toxicologie aan de VU. "Drugsafval komt in het water, dat wordt opgenomen door planten, en die eten we weer. Maïs is daar een voorbeeld van, die neemt dat water op. Vervolgens eten we dat zelf of de koe eet het op. Koeien produceren melk en dat drinken we weer op. Zo zou de mens dus blootgesteld kunnen worden aan giftige stoffen die via drugslozingen in ons eco-systeem belanden."

Dat maïs een van de 'transporteurs' is van gifstoffen, bevestigt ook Bastiaan Venhuis, wetenschappelijk onderzoeker bij het RIVM. Die belanden volgens hem echter niet via het water, maar via uitgereden mest in het gewas. "Er is onderzoek naar gedaan en dan zien we dat het drugsafval samen met mest wordt uitgereden op het land. Maïs die groeit op die grond neemt de voedingsstoffen op." Hij sluit niet uit dat het op deze manier ook in andere gewassen belandt, bijvoorbeeld gras, maar daar is nog nauwelijks onderzoek naar gedaan.

Gevaar voor volksgezondheid?

Dat er drugsafval, via maïs en koeien, in ons voedsel terecht komt, is niet direct een gevaar voor de volksgezondheid. Maar beide onderzoekers zien de stoffen liever niet terug in onze voedselketen. Venhuis: "Er zitten organische oplosmiddelen bij. En omdat het zo'n duister proces is hoe de drugsfabrikanten werken, hebben we maar een vaag beeld van hoe de samenstelling van het afval precies is. Dus we kunnen slechts een schatting maken van wat er ongeveer in de koe en dus uiteindelijk in ons lijf terecht komt. Wat we tot nu toe gezien hebben, is dat die waardes geen bedreiging vormen."

Ook volgens Majorie van Duursen is er niet direct reden tot zorg, omdat het gifgehalte dat in ons voedsel terecht komt nog niet heel hoog lijkt te zijn. "De meetgegevens die we nu hebben zijn heel beperkt. We weten maar heel weinig. We moeten ons dus echt afvragen of we daar niet beter op moeten gaan letten."

Drugsafval terug via glas melk

De conclusie kan niet anders zijn dan dat drugsafval inderdaad in ons lijf belandt. Het gewas maïs lijkt daar inderdaad een grote rol in te spelen.

Kanttekening: er is nog weinig onderzoek gedaan naar de levenscyclus van drugsafval, dus hoe gevaarlijk het is, is niet goed vast te stellen. Ook is niet uit te sluiten dat de giftige stoffen via andere planten hun weg vinden naar ons bord.