Mark Rutte, Jesse Klaver, Thierry Baudet, Klaas Dijkhoff en Geert Wilders veroveren dit jaar een plek in de top vijf en maken kans om de publieksprijs te winnen.

De top vijf bestaat uit vijf mannen van vier partijen. Elke politicus is populair om andere redenen, maar met één overkoepelend kenmerk: durf.

Mark Rutte: durft Trump tegen te spreken

Als Mark Rutte dit jaar wordt verkozen tot de Politicus van het Jaar, is dat een unicum. Nooit eerder won een premier de prijs. Rutte scoort onder andere hoog in de zomermaanden. Zijn optreden toen het kabinet Rusland officieel aansprakelijk stelde voor het neerhalen van de MH17 droeg daaraan bij, net als zijn optredens bij de Europese Unie en de NAVO. Maar vooral zijn 'no' tegen Trump werd gewaardeerd. Mensen vinden hem een 'goede vertegenwoordiger in het buitenland'.

Ook vinden veel deelnemers het knap dat Rutte erin slaagde het afgelopen jaar een vierpartijencoalitie te leiden. Ondanks de kritiek die hij vaak krijgt, blijft hij overeind. Iemand schrijft: "Het is uitzonderlijk knap om een coalitie te leiden met maar liefst vier partijen. Veel zaken krijgt hij als leider persoonlijk op z'n bordje maar hij blijft - ook bij tegenwind - overeind en is altijd beschaafd."

Bron: ANP

Thierry Baudet: durft te zeggen wat mensen denken

Kan Thierry Baudet zijn titel behouden? De FVD-voorman won vorig jaar, omdat hij erin slaagde met twee zetels in de Kamer te komen. Ook liet hij een nieuw geluid horen. Dit jaar maakt hij opnieuw kans: deelnemers vinden het knap dat hij zichtbaar is ondanks zijn kleine fractie in de Kamer.

Baudet scoorde in de eerste maanden van 2018 goed vanwege de gebeurtenissen tijdens de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen. Volgens zijn stemmers moeten de uitspraken van een FVD-lid over ras en IQ gewoon kunnen. Zij waarderen dat Baudet zijn in opspraak geraakte partijgenoot steunt. Ook de aangifte tegen minister Kajsa Ollongren is stemmers bijgebleven.

Aan het einde van het jaar is Baudet populair vanwege zijn hoofdrol in de discussie over het Marrakesh-pact: "Baudet wist als leider van de kleinste Kamerfractie in het middelpunt van de belangstelling te blijven en het publieke én politieke debat te beïnvloeden. Een voorbeeld is de discussie over het Marrakesh-pact, hij slaagde erin dat op de kaart te zetten", schrijft een deelnemer.

Bron: ANP

Jesse Klaver: durft vast te houden aan zijn idealen

Jesse Klaver is al jaren populair, maar won de hoofdprijs nog nooit. In 2015 en 2016 werd hij tweede, in 2017 eindigde hij op de derde plaats. Als hij dit jaar wint, is hij de eerste GroenLinkser ooit. Klaver presteert het best in het voorjaar. Mensen verwijzen naar de winst die GroenLinks haalde bij de gemeenteraadsverkiezingen. Die uitslag schrijven veel mensen direct toe aan Klaver.

Maar mensen noemen vooral Klavers rol in het debat over de dividendmemo's. Iemand schrijft: "Hij stelde goede kritische vragen, was standvastig en geloofwaardig, een echte oppositieleider." Ook in zijn visie op het klimaat komt het woord 'standvastig' terug: "Hij houdt vast aan zijn principes als het gaat om milieu en is niet om te kopen. Tegelijk laat de Klimaatwet zien dat hij waar nodig samenwerking zoekt", schrijft een stemmer. Klaver komt daarnaast op veel deelnemers 'toegankelijk' en 'helder' over, 'ook als het over complexe zaken gaat'.

Bron: EenVandaag

Klaas Dijkhoff: durft met nieuwe ideeën te komen

Vorig jaar was de tweede plaats voor Klaas Dijkhoff. Hij werd toen geroemd om zijn debatkwaliteiten. Dit jaar zijn het vooral zijn 'proefballonnen' die hem de winst kunnen opleveren. Waar veel andere politici zijn plannen niet altijd op prijs stellen, kunnen veel kiezers ze wél waarderen. Een deelnemer schrijft: "Kernenergie is wat mij betreft dé oplossing. Dijkhoff zegt het gewoon, ook al staat het niet in het regeerakkoord."

Ook zijn plannen over probleemwijken en demonstraties tijdens de Sinterklaasintocht kunnen op steun rekenen. Veel mensen staan niet alleen inhoudelijk achter zijn ideeën, ook stellen ze Dijkhoffs manier van communiceren op prijs. Die wordt omschreven als 'helder', 'to-the-point' en 'verfrissend'. Dijkhoff zelf wordt gezien als 'nuchter'.

Bron: ANP

Geert Wilders: durft bij z'n standpunten te blijven

Met maar liefst vier titels op zijn naam heeft Geert Wilders de publieksprijs vaker dan elke andere politicus gewonnen. Ook dit jaar scoort Wilders hoog. Met name in de laatste maanden van het jaar was de PVV-leider populair. Het afzeggen van de door hem georganiseerde cartoonwedstrijd droeg daaraan bij: "Hij liet demonstranten 'winnen' door de cartoonwedstrijd niet door te laten gaan. Hij stelde daarmee het belang van de veiligheid van ons land boven zijn eigen belang", schrijft een deelnemer.

Ook Wilders' felle optredens tijdens een aantal Kamerdebatten zijn de stemmers niet ontgaan. Zij noemen Wilders' inbreng tijdens het dividenddebat en bij de Algemene Politieke Beschouwingen. Maar de PVV-voorman is vooral populair omdat hij dit jaar ondanks een lopende rechtszaak en bedreigingen over de cartoonwedstrijd nog altijd 'trouw blijft aan z'n standpunten'.

Bron: ANP

6 jaar na de geruchtmakende 'stikstofuitspraak' van de Raad van State ligt er sinds een kleine week eindelijk een pakket aan plannen op tafel. Maar onder juristen, milieuactivisten én boeren zijn er twijfels. "Nederland komende 5 jaar nog niet van slot."

"Het is een enorme draai en een mooie stap", zegt boerin Chantal Farjon. Haar melkveebedrijf met 160 koeien in het Overijsselse Bruchterveld zou gered zijn als de stikstofregels worden opgerekt zoals landbouwminister Femke Wiersma nu voorstelt. "Maar ik denk dat het venijn in de details zit."

'Rechtszaken beangstigend'

Chantal is een van de 2.500 zogeheten PAS-melders. Dat zijn boeren die onder het oude Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen natuurvergunning hoefden aan te vragen voor activiteiten met een beperkte stikstofuitsoot. Chantal breidde haar boerderij in 2015 uit, maar na de stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019 werd haar bedrijf in één klap illegaal.

De overheid zoekt al jaren naar een manier om de PAS-melders te 'legaliseren', omdat het buiten hun schuld gebeurde. Maar milieuorganisaties als Mobilisation for the Environment (MOB) denken daar anders over en proberen via de rechter boeren als Chantal te laten stoppen. "Beangstigend", noemt ze de dreiging die nog altijd boven haar hoofd hangt.

Minister wil regels oprekken

Minister Wiersma presenteerde eind vorige maand haar langverwachte stikstofbeleid. In 2035 moet de hoeveelheid stikstof die boeren, bedrijven en het verkeer uitstoten zijn gehalveerd ten opzichte van 2019. Er komen vrijwillige regelingen voor boeren, een nieuw vergunningstelsel en verduurzaming in de industrie en het verkeer.

Ook wil ze de stikstofregels oprekken, de zogeheten rekenkundige ondergrens. Daarmee zijn veel PAS-melders in één keer geholpen. Strenger wordt Wiersma bij kwetsbare natuurgebieden zoals de Veluwe en De Peel. Daar komt een regionale aanpak, met onder meer een regeling voor boeren om vrijwillig te stoppen en 'extensivering', oftewel minder dieren per hectare.

Stikstofexpert is kritisch

Ralph Frins is universitair hoofddocent omgevingsrecht aan Tilburg University en een van de stikstofexperts in Nederland. Hij is kritisch: "De recente uitspraken van de Raad van State en de rechtbank in de Greenpeace-zaak maken duidelijk dat er nu stappen gezet moeten worden. We weten al decennia dat er maatregelen nodig zijn, maar de stappen tot nu toe zijn veel te klein."

Volgens hem lijkt het erop dat Wiersma het laat aankomen op nieuwe rechtszaken. En dan moet je, zo zegt Frins, kunnen aantonen dat je als overheid voldoende stappen zet. "De landsadvocaat zegt zelf dat dit pakket hooguit in een paar gebieden kan werken. Nota bene de landsadvocaat, die de overheid ook heeft verdedigd in de recente Greenpeace-zaak, waartegen het kabinet in beroep gaat."

'Dit is nieuw kleuterplan'

Milieuactivist Johan Vollenbroek oordeelt vernietigend over de plannen. Het was zijn organisatie MOB die de zaak aanspande tegen het PAS-systeem, waarin de Raad van State de ingrijpende 'stikstofuitspraak' deed. "Ook dit nieuwe kleuterplan is in strijd met de habitatrichtlijn. De eerstkomende 5 jaar gaat Nederland niet van het slot, omdat er gewoon geen stikstofruimte is om vergunningen te verstrekken."

Hij noemt het 'bizar' dat het kabinet de eisen van de rechter negeert. De rechtbank heeft volgens hem duidelijk gemaakt dat Nederland in 2030 de helft minder stikstof moet uitstoten, en niet pas in 2035. Minister Wiersma laat hem geen andere keuze dan een juridische weg te bewandelen, vindt Vollenbroek. "Onze intentie is simpel: we willen de natuur redden."

'Chantage door MOB'

Maar volgens melkveehouder Chantal gaat de wens om de natuur te redden ten koste van bedrijven zoals die van haar. "We hebben het idee dat wij heel goed bezig zijn. We hebben extra land per koe en we doen aan natuurbeheer, met drones vliegen we over het land om nesten te beschermen."

De boerin vindt het daarom onbegrijpelijk dat Vollenbroek en zijn milieuorganisatie via de rechter probeert af te dwingen dat zij moet stoppen haar bedrijf. "Ze zijn niet tevreden over het pakket van de minister. En dan chanteren ze de minister door boeren aan te pakken. En de natuur is er nog steeds helemaal niks mee opgeschoten."

Bij kabinet aankloppen?

"Zij moet met haar zorgen bij zowel de provincie als het kabinet aankloppen", reageert Vollenbroek. "Ik hoop dat zij gaat inspreken in de Tweede Kamer, laat weten dat dit plan het niet gaat redden. Ik hoop dat ze dat gaan doen, want dat betekent dat als er echt een goede oplossing komt, wij kunnen stoppen met al onze procedures."

Hij zegt dat MOB jaren geleden al een plan heeft ingediend voor 'een complete herstructurering van de landbouw, waarbij de stikstofuitstoot fors omlaag gaat'. Dat zou volgens hem 24 tot 30 miljard euro kosten. "Economisch gezien levert het winst op. Nederland zou volgens een economische studie welvarender zijn met een veel kleinere veestapel. Je moet eventjes flink investeren, maar dan hebben we ook wat. En dan komen we van het stikstofslot."

Friese verzetstrijders brachten tijdens de Tweede Wereldoorlog talloze, vaak Amsterdamse, Joden naar de dorpen Bontebok en De Knipe. 80 jaar later leeft de geschiedenis daar nog enorm, vooral bij mensen die de oorlog zelf hebben meegemaakt.