Compensatie voor pensioenbetalers tussen 35 en 55 jaar is hét struikelblok in de onderhandelingen, dit is waarom

De onderhandelingen over de uitwerking van het pensioenakkoord zitten in een cruciale fase. Maar het gaat moeizaam. De gesprekken van vandaag zijn stilgelegd en worden vanavond pas hervat. Waarom duurt het zo lang om tot een akkoord te komen?

Het grootste struikelblok in de onderhandelingen is de compensatie voor mensen van 35 tot 55 jaar. Zij gaan er naar verwachting op achteruit bij de overgang van het oude naar het nieuwe stelsel.

Kortingen voor dit jaar van tafel

Maar geen van de onderhandelende partijen wil die compensatie van ongeveer 60 miljard euro geheel voor zijn rekening nemen. Daarom ligt dit lastige punt nog steeds op tafel.

Om vaart te maken, opperde minister Koolmees van Sociale Zaken gisteren dat hij bereid is de dreigende kortingen op de pensioenen voor dit jaar van tafel te vegen. Als voorwaarde stelt hij dat er zo snel mogelijk een deal over het nieuwe pensioenstelsel moet komen.

Jongeren betaalden meer

Dat mensen tussen de 35 en 55 erop achteruit gaan als het nieuwe stelsel wordt ingevoerd, heeft te maken met de afschaffing van de zogenoemde 'doorsneepremie'.

In het oude systeem betaalden jongeren tot 35 jaar naar verhouding meer dan ouderen vanaf 56 jaar. Dat geld kwam in een collectieve pot terecht waaruit de pensioenuitkering van ouderen werd betaald.

Omslagpunt

Omdat de ingelegde euro van een jongere langer kan renderen, leverde die meer op. Een jongere werknemer betaalde daardoor mee aan het pensioen van een oudere werknemer.

Halverwege het werkzame leven kwam er dan een omslagpunt en kon een oudere werknemer profiteren van de inleg van een jongere. In het nieuwe stelsel leg je als jongere geen geld meer in voor een oudere, maar voor jezelf.

Financiële tik

Bij de overgang van het oude naar het nieuwe stelsel, is de groep mensen die nu op het omslagpunt zit, de klos: werknemers tussen 35 en 55 jaar. Zij profiteren niet meer van de betaling van jongeren en hebben niet meer jaren om zelf genoeg in te leggen om aan het beoogde eindbedrag te komen: 75 procent van het middenloon.

De financiële tik gaat om serieus geld, ongeveer 60 miljard euro. Het CPB berekende dat, om de eindstreep toch te halen, 10 jaar lang een premieverhoging van 35 tot 45 procent zou moeten worden doorgevoerd.

Niet direct over op nieuw stelsel

Als het akkoord er uiteindelijk is, wordt dit vervolgens voorgelegd aan de achterban van de onderhandelingspartijen. Voor de FNV is dat het ledenparlement. Bij het bereikte akkoord van juni 2019 was dit parlement erg kritisch over het gesloten akkoord. Omdat het FNV-ledenparlement liever niet digitaal overlegt over het akkoord, komt het volgende week fysiek bijeen.

Minister Koolmees wil het bereikte akkoord vrijdag 19 juni bespreken in de ministerraad en het daarna naar de Tweede Kamer sturen. Overigens gaan we niet direct over op het nieuwe stelsel, de invoering duurt ongeveer 6 jaar. Op 1 januari 2027 moet het nieuwe stelsel van kracht zijn. Tot die tijd houden we het huidige, met de jaarlijks terugkerende dreiging van kortingen.