De onderhandelingen over de uitwerking van het pensioenakkoord zitten in een cruciale fase. Maar het gaat moeizaam. De gesprekken van vandaag zijn stilgelegd en worden vanavond pas hervat. Waarom duurt het zo lang om tot een akkoord te komen?

Het grootste struikelblok in de onderhandelingen is de compensatie voor mensen van 35 tot 55 jaar. Zij gaan er naar verwachting op achteruit bij de overgang van het oude naar het nieuwe stelsel.

Kortingen voor dit jaar van tafel

Maar geen van de onderhandelende partijen wil die compensatie van ongeveer 60 miljard euro geheel voor zijn rekening nemen. Daarom ligt dit lastige punt nog steeds op tafel.

Om vaart te maken, opperde minister Koolmees van Sociale Zaken gisteren dat hij bereid is de dreigende kortingen op de pensioenen voor dit jaar van tafel te vegen. Als voorwaarde stelt hij dat er zo snel mogelijk een deal over het nieuwe pensioenstelsel moet komen.

Jongeren betaalden meer

Dat mensen tussen de 35 en 55 erop achteruit gaan als het nieuwe stelsel wordt ingevoerd, heeft te maken met de afschaffing van de zogenoemde 'doorsneepremie'.

In het oude systeem betaalden jongeren tot 35 jaar naar verhouding meer dan ouderen vanaf 56 jaar. Dat geld kwam in een collectieve pot terecht waaruit de pensioenuitkering van ouderen werd betaald.

Omslagpunt

Omdat de ingelegde euro van een jongere langer kan renderen, leverde die meer op. Een jongere werknemer betaalde daardoor mee aan het pensioen van een oudere werknemer.

Halverwege het werkzame leven kwam er dan een omslagpunt en kon een oudere werknemer profiteren van de inleg van een jongere. In het nieuwe stelsel leg je als jongere geen geld meer in voor een oudere, maar voor jezelf.

Financiële tik

Bij de overgang van het oude naar het nieuwe stelsel, is de groep mensen die nu op het omslagpunt zit, de klos: werknemers tussen 35 en 55 jaar. Zij profiteren niet meer van de betaling van jongeren en hebben niet meer jaren om zelf genoeg in te leggen om aan het beoogde eindbedrag te komen: 75 procent van het middenloon.

De financiële tik gaat om serieus geld, ongeveer 60 miljard euro. Het CPB berekende dat, om de eindstreep toch te halen, 10 jaar lang een premieverhoging van 35 tot 45 procent zou moeten worden doorgevoerd.

Niet direct over op nieuw stelsel

Als het akkoord er uiteindelijk is, wordt dit vervolgens voorgelegd aan de achterban van de onderhandelingspartijen. Voor de FNV is dat het ledenparlement. Bij het bereikte akkoord van juni 2019 was dit parlement erg kritisch over het gesloten akkoord. Omdat het FNV-ledenparlement liever niet digitaal overlegt over het akkoord, komt het volgende week fysiek bijeen.

Minister Koolmees wil het bereikte akkoord vrijdag 19 juni bespreken in de ministerraad en het daarna naar de Tweede Kamer sturen. Overigens gaan we niet direct over op het nieuwe stelsel, de invoering duurt ongeveer 6 jaar. Op 1 januari 2027 moet het nieuwe stelsel van kracht zijn. Tot die tijd houden we het huidige, met de jaarlijks terugkerende dreiging van kortingen.

Het ministerie van Landbouw publiceerde onlangs het Actieplan Biodiversiteit. Eerdere doelen worden in dat plan afgezwakt, ondanks dat het slecht gaat met de biodiversiteit in Nederland. Maar ondertussen kunnen burgers wel zelf aan de slag.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) presenteerde eind maart het nieuwe Nationaal Biodiversiteit Strategie & Actieplan Nederland. Staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) schreef in een begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat het doel om de ecologische voetafdruk van Nederland vóór 2050 te halveren, wordt losgelaten.

Veel soorten al verdwenen

Een zorgelijke ontwikkeling, vindt programmaleider biodiversiteit Jeanne Nel van de Wageningen University & Research (WUR). "Nederland is al een van de slechtst scorende landen van Europa als het gaat om biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn bedreigd of al verdwenen."

"Er zijn enkele geïsoleerde succesverhalen, waarbij de hoeveelheid en diversiteit van planten en dieren weer toeneemt", vervolgt de onderzoeker. "Maar over de hele breedte blijven we de natuur aantasten, het water vervuilen, de bodemgezondheid schaden en dus de biodiversiteit verminderen."

'Biodiversiteit is een levensvoorwaarde'

De grootste boosdoeners zijn intensieve landbouw en verstedelijking, waardoor natuurlijke leefgebieden verdwijnen. "Biodiversiteit is geen luxe", zegt Nel. "Het is een levensvoorwaarde."

"Omdat we er als mensen letterlijk afhankelijk van zijn. Voor schoon drinkwater en een vruchtbare bodem, maar ook voor de bestuiving van gewassen en zelfs voor ons mentale welzijn."

'Ook voor boeren belangrijk'

GroenLinks-PvdA-Tweede Kamerlid Laura Bromet noemt het nieuwe biodiversiteitsplan van het ministerie 'een gemiste kans'. "We waren goed bezig in Nederland om de natuur weer een beetje op weg te helpen", zegt ze.

"Maar nu is er een kabinet met twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN, die er alleen maar voor de kortetermijnbelangen van de landbouw zitten", vindt het Kamerlid. "De natuur lijkt hen heel vaak in de weg te zitten. Biodiversiteit is maar een lastpak voor dit kabinet. Terwijl ik denk dat het juist voor de boeren ontzettend belangrijk is."

Curve ombuigen

Biodiversiteitsexpert Nel beaamt dat een sturende rol van de overheid essentieel is. "Er moet echt opgeschaald worden. We moeten de curve van de afnemende biodiversiteit ombuigen."

Buiten de overheid om kunnen burgers zelf ook actie ondernemen, benadrukt Paulien van der Geest. Zij is expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. "Mensen kunnen de natuur op allerlei manieren een handje helpen."

Dertien Hoge Veluwes

Volgens haar is er veel winst te behalen in particuliere tuinen. "70 procent van de Nederlandse huishoudens heeft een tuin, met een gemiddelde grootte van zo'n 130 vierkante meter. Bij elkaar opgeteld is dat een oppervlakte die gelijkstaat aan dertien keer het Nationaal Park De Hoge Veluwe."

"Stel dat al die tuinbezitters tien vierkante meter extra vergroenen," berekent Van der Geest, "bijvoorbeeld door bloemen te planten waar nu nog tegels liggen. Dan creëren ze samen direct een nieuw natuurgebied ter grootte van De Hoge Veluwe. Dat is meer dan symboliek, dat is echte winst voor insecten, vogels, planten en bodemleven."

Driekwart wil insecten graag helpen

Milieu Centraal zet zich samen met natuurorganisaties en tuinbrancheverenigingen in voor meer biodiversiteit, onder meer tijdens de zogeheten Maand van de Groene Tuin. De hele maand april werden er workshops en activiteiten georganiseerd rondom het vergroenen van tuin en terras.

"We hebben onderzoek gedaan waaruit blijkt dat driekwart van de respondenten heel graag bijen en vlinders en andere insecten wil helpen met een goede omgeving", vertelt Van der Geest. "Maar vaak weten tuin-, terras- en balkonbezitters niet zo goed hoe dat moet."

Inheemse plantensoorten

Het begint met simpele keuzes, volgens de expert. "Zet een regenton neer. Laat een hoekje rommelig voor egels en bijen. Maar vooral: verruil die hortensia of die vlinderstruik voor een inheemse plantensoort, zoals een Gelderse roos of een wilde liguster. Dit soort inheemse planten zijn erg belangrijk, want daar komen bedreigde inheemse insectensoorten op af."

Juist die insecten hebben hulp nodig: in de afgelopen 25 jaar is zo'n 75 procent van alle vliegende insecten in Nederland uitgestorven. "Dat is best schokkend, want niet alleen vogels en andere dieren hebben deze vliegende insecten nodig. Ook wij hebben ze hard nodig voor onze voedselgewassen", waarschuwt Van der Geest.

Plantjes zonder pesticiden

De expert heeft nog een belangrijke tip: "Let op dat je een biologische plant koopt. Dat maakt heel veel uit. Voor biologische planten zijn namelijk geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die giftig zijn voor bijen. Als een bij afkomt op een mooie en aantrekkelijke plant die wel gekweekt is met gif, dan gaat ze daarvan eten en sterft ze vervolgens misschien alsnog. Dat is het tegenovergestelde van wat je wil bereiken."

"Burgers kunnen zeker een bijdrage leveren", vindt ook onderzoeker Jeanne Nel. "Maar het is de verantwoordelijkheid van de overheid om het makkelijker te maken voor mensen om dat daadwerkelijk te doen, om de natuur terug in ons leven te brengen."

President Trump verkoopt sinds kort petjes, bekers en shirts bedrukt met 'Trump 2028'. Velen denken dat hij hiermee hint naar de volgende presidentsverkiezingen. Hij zou zijn zinnen hebben gezet op een derde termijn. Iets wat niet mag volgens de grondwet.