Meer dan vijfentwintig museumdirecteuren, historici, schrijvers en hoogleraren vinden dat de muur van Mussert met spoed aangewezen moet worden als rijksmonument. Dat schrijven ze vandaag in een brandbrief aan minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De muur ,waarop NSB-leider Anton Mussert zijn ‘hagespraken’ hield tussen 1936 en 1940, staat nu te vervallen op een campingterrein in Lunteren. De campingeigenaar heeft de gemeente Ede onlangs laten weten de muur te willen slopen. Een monumentale status zou sloop voorkomen.

Dat moet voorkomen worden vinden onder anderen directeur van het Rijksmuseum Taco Dibbits, historici Ad van Liempt, Geert Mak, Maarten van Rossem en schrijvers Jan Siebelink, Nelleke Noordervliet en Herman Pleij. In een brief aan minister Van Engelshoven vragen ze  haar om gebruik te maken van haar bevoegdheid een spoedprocedure te verordenen om de muur aan te wijzen als rijksmonument.

Nationaal tehuis

De muur is het enige dat nog over is van een ‘nationaal tehuis’, waar de NSB landelijke bijeenkomsten hield. Inmiddels vormt de muur een vreemde afscheiding op camping De Goudsberg. Campingeigenaar Roderick Zoons is het zat dat de gemeente en het rijk treuzelen met het maken van een beslissing over een monumentale status, en heeft de sloop aangekondigd. De gemeente Ede vindt het een zaak voor het rijk om te bepalen of de muur een monument moet worden of niet. En de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed heeft de muur opgenomen in een bredere verkenning, die pas eind 2018 af zal zijn.  Omdat de muur nu geen enkele status heeft, staat niets de sloop in de weg en zou de schop in principe al binnen enkele weken de grond in kunnen gaan.

Waarschuwingsteken

“De muur is een wezenlijk onderdeel van onze geschiedenis, het is niet het leukste onderdeel, maar het moet toch behouden worden,” aldus publicist Ad van Liempt. “Het woord monument is te positief. We moeten er een waarschuwingsteken van maken.” En ook historicus Maarten van Rossem schaart zich achter het pleidooi. “De muur moet netjes opgeknapt worden, en er moet een minimuseum bij komen. Dan kunnen we daar met schoolklassen naartoe. Volgens Van Rossem herinnert de muur in Lunteren aan de problemen die in de jaren ’30 in speelden en dat ook  Nederland niet vrij gebleven is van fascisme.

Rijksmuseumdirecteur Taco Dibbits vindt dat we de zwarte pagina’s in het verleden niet mogen vergeten, en pleit daarom voor behoud. Ook de in Ede woonachtige Jan Siebelink vindt dat de muur niet verloren mag gaan. “Ik ben er nog eens met mijn kleinkinderen geweest. Ik heb ze de geschiedenis verteld. Hoe vreselijk ook, het is een historische plek. Er zijn al zo veel gebouwen gesloopt waarvan we achteraf zeggen: dat is toch wel zonde.”Frank Westerman [schrijver en journalist]

Bekijk ook de reportage die EenVandaag eerder maakte over de Muur van Mussert:

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."