radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Brandbrief museumdirecteuren en historici: sloop muur van Mussert niet

Brandbrief museumdirecteuren en historici: sloop muur van Mussert niet

Meer dan vijfentwintig museumdirecteuren, historici, schrijvers en hoogleraren vinden dat de muur van Mussert met spoed aangewezen moet worden als rijksmonument. Dat schrijven ze vandaag in een brandbrief aan minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De muur ,waarop NSB-leider Anton Mussert zijn ‘hagespraken’ hield tussen 1936 en 1940, staat nu te vervallen op een campingterrein in Lunteren. De campingeigenaar heeft de gemeente Ede onlangs laten weten de muur te willen slopen. Een monumentale status zou sloop voorkomen.

Dat moet voorkomen worden vinden onder anderen directeur van het Rijksmuseum Taco Dibbits, historici Ad van Liempt, Geert Mak, Maarten van Rossem en schrijvers Jan Siebelink, Nelleke Noordervliet en Herman Pleij. In een brief aan minister Van Engelshoven vragen ze  haar om gebruik te maken van haar bevoegdheid een spoedprocedure te verordenen om de muur aan te wijzen als rijksmonument.

Nationaal tehuis

De muur is het enige dat nog over is van een ‘nationaal tehuis’, waar de NSB landelijke bijeenkomsten hield. Inmiddels vormt de muur een vreemde afscheiding op camping De Goudsberg. Campingeigenaar Roderick Zoons is het zat dat de gemeente en het rijk treuzelen met het maken van een beslissing over een monumentale status, en heeft de sloop aangekondigd. De gemeente Ede vindt het een zaak voor het rijk om te bepalen of de muur een monument moet worden of niet. En de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed heeft de muur opgenomen in een bredere verkenning, die pas eind 2018 af zal zijn.  Omdat de muur nu geen enkele status heeft, staat niets de sloop in de weg en zou de schop in principe al binnen enkele weken de grond in kunnen gaan.

Waarschuwingsteken

“De muur is een wezenlijk onderdeel van onze geschiedenis, het is niet het leukste onderdeel, maar het moet toch behouden worden,” aldus publicist Ad van Liempt. “Het woord monument is te positief. We moeten er een waarschuwingsteken van maken.” En ook historicus Maarten van Rossem schaart zich achter het pleidooi. “De muur moet netjes opgeknapt worden, en er moet een minimuseum bij komen. Dan kunnen we daar met schoolklassen naartoe. Volgens Van Rossem herinnert de muur in Lunteren aan de problemen die in de jaren ’30 in speelden en dat ook  Nederland niet vrij gebleven is van fascisme.

Rijksmuseumdirecteur Taco Dibbits vindt dat we de zwarte pagina’s in het verleden niet mogen vergeten, en pleit daarom voor behoud. Ook de in Ede woonachtige Jan Siebelink vindt dat de muur niet verloren mag gaan. “Ik ben er nog eens met mijn kleinkinderen geweest. Ik heb ze de geschiedenis verteld. Hoe vreselijk ook, het is een historische plek. Er zijn al zo veel gebouwen gesloopt waarvan we achteraf zeggen: dat is toch wel zonde.”Frank Westerman [schrijver en journalist]

info
clock 22-11-2017 01:00

Ondertekenaars van de brief aan minister Van Engelshoven:

Armando [beeldend kunstenaar en schrijver]

David Barnouw [historicus en publicist]

Hans Blom [voormalig directeur NIOD]

Taco Dibbits [hoofddirecteur Rijksmuseum]

Robert Dulmers [schrijver en journalist]

Sjarel Ex [directeur Museum Boijmans van Beuningen]

Hans Goedkoop [historicus en programmaker]

René van Heijningen [collectiespecialist NIOD, publicist]

Johannes Houwink ten Cate [hoogleraar Holocaust- en genocidestudies]

Ewoud Kieft [historicus en schrijver]Jan Kijlstra [Stichting Erfgoed Ede]

Edwin Klijn [historicus en schrijver]Meta Knol [directeur Museum De Lakenhal]

Bas Kromhout [historicus en schrijver]

Annemarie Lavèn [hoofdredacteur Historisch Nieuwsblad]Ad van Liempt [schrijver en journalist]

Geert Mak [schrijver en journalist]

Nelleke Noordervliet [schrijver]

Frits van Oostrom [publicist en Universiteitshoogleraar Utrecht]

Henk van Os [kunsthistoricus en voormalig directeur Rijksmuseum]

Jos Palm [historicus en journalist]

Herman Pleij [Neerlandicus en publicist]

Joost Rosendaal [historicus,  Netwerk Oorlogsbronnen]

Maarten van Rossem [historicus en schrijver]

Marjan Schwegman [Cleveringa-hoogleraar, voormalig directeur NIOD]

Jan Siebelink [schrijver]

Robin te Slaa [historicus en schrijver]Frank van Vree [directeur NIOD]

Bekijk ook de reportage die EenVandaag eerder maakte over de Muur van Mussert:

Sloop 'muur van Mussert' dreigt vóór besluit monumentenstatus

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

4 op 10 jonge vrouwen stopten afgelopen jaren met anticonceptie uit onvrede, vooral hormonen bevallen slecht

4 op 10 jonge vrouwen stopten afgelopen jaren met anticonceptie uit onvrede, vooral hormonen bevallen slecht
Een spiraal bij een poli gynaecologie, beeld ter illustratie
Bron: ANP

Te veel bijwerkingen, geen hormonen meer en terug naar de natuurlijke cyclus: 4 op de 10 jonge vrouwen (42 procent) zijn de afgelopen 3 jaar gestopt met een vorm van anticonceptie. Dit omdat ze er niet tevreden over waren.

Veel minder vrouwen stopten met anticonceptie omdat ze zwanger wilden worden (11 procent) of omdat anticonceptie niet meer nodig was, bijvoorbeeld omdat de relatie uitging (4 procent). Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt, het jongerenpanel van EenVandaag, onder ruim 3.500 vrouwen tussen de 16 en 34 jaar. Vooral bij hormonale anticonceptie, zoals de pil of een spiraal, spelen negatieve ervaringen een grote rol.

Ben je in de afgelopen drie jaar gestopt met een vorm van anticonceptie?

Bijwerkingen en 'onverklaarbare klachten'

"Ik had lang de pil gebruikt en was daar niet meer tevreden over, te veel bijwerkingen", legt iemand in het onderzoek uit. Daarna stapte ze over naar een hormoonspiraal, maar ook dat werkte niet naar tevredenheid: "Na 6 maanden bloedingen heb ik die er ook uit laten halen. Nu gebruik ik niks meer."

"Ik kreeg steeds meer onverklaarbare klachten. Hield vocht vast, was vlak in emoties", vertelt weer een andere deelnemer. "Er zijn verschillende onderzoeken gedaan, maar daar kwam niks uit. Dus ben ik op eigen initiatief gestopt met de pil. Toen verdwenen mijn klachten volledig. Volgens mijn huisarts hield dat geen verband met elkaar en had ik te veel TikTok-filmpjes gekeken. Maar toch, mijn klachten waren weg."

Effect van synthetische hormonen

Dat hormonale anticonceptie invloed kan hebben op je fysieke en mentale gesteldheid, bevestigt gynaecoloog bij het Amsterdam UMC Anne Timmermans. "Uit verschillende onderzoeken blijkt dat er een effect is van synthetische hormonen op je mentale of algehele welbevinden. Alleen wie welk effect ervaart, dat kunnen we van tevoren niet goed voorspellen."

Enerzijds kunnen die effecten negatief uitpakken: "Sommige mensen hebben last van afgevlakte emoties, of ervaren minder plezier in het leven. Mensen kunnen ook angstiger worden", legt Timmermans uit.

Bekijk ook

Ook voordelen van de pil

Maar aan de andere kant ervaren mensen ook positieve effecten, weet de gynaecoloog. "Mensen die heel erg last hebben van hormonale schommelingen in hun natuurlijke cyclus, kunnen juist veel baat hebben bij de hormonen in anticonceptie. Denk aan mensen met PMS en PMDD."

Premenstrueel syndroom (PMS) is een verzamelnaam voor ernstige lichamelijke en emotionele klachten die je kunt ervaren in de periode voor je menstruatie. PMDD is een stemmingsstoornis die veroorzaakt wordt door hormonen die verbonden zijn aan je menstruatiecyclus. "Bij die mensen kunnen die klachten gestabiliseerd worden door de synthetische hormonen."

Natuurlijke cyclus

Verschillende vrouwen in het onderzoek geven aan dat ze zijn gestopt met anticonceptie om hun eigen cyclus 'te leren kennen'. "Ik had al 12 jaar geen natuurlijke menstruatie gehad vanwege de pil, waar ik mee was gestart omdat ik heftige menstruatieklachten had als tiener", vertelt een deelnemer.

"Ik wilde weten hoe mijn natuurlijke cyclus zou zijn als 30er, en of ik dan die klachten nog had. Dat bleek niet meer zo te zijn."

Welke vorm van anticonceptie gebruik je?

Geen ideale methode

De meeste vrouwen in het onderzoek van 3Vraagt zijn wel tevreden over de anticonceptiemethode die ze op dit moment gebruiken: of dat nou een condoom is, een methode met hormonen, of 'natuurlijke' anticonceptie als periodieke onthouding.

Wel zeggen veel deelnemers dat geen enkele methode ideaal is: een condoom is een 'drempel' bij seks, de pil heeft bijwerkingen, een spiraal doet pijn bij het plaatsen.

info

Over dit onderzoek

Dit onderzoek is gehouden van 30 januari tot 13 februari 2025. Er deden in totaal 3.585 vrouwen tussen de 16 en 34 jaar mee. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Seksuele vrijheid

Gynaecoloog Timmermans vindt het interessant dat vrouwen steeds kritischer naar anticonceptie kijken. "We hebben de pil altijd gezien als middel om vrouwen seksuele vrijheid te geven. Om reproductie en seksueel plezier los van elkaar te trekken", legt ze uit.

"Maar dat er misschien ook bijwerkingen en nadelen aan zitten, dat hebben we lang niet altijd goed gezien. Inmiddels is er meer aandacht voor die vrouwspecifieke aandoeningen, maar er is nog te weinig kennis over", besluit Timmermans.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Steun aan Oekraïne staat in regeerprogramma': minister Brekelmans over weigering PVV om troepen te sturen

'Steun aan Oekraïne staat in regeerprogramma': minister Brekelmans over weigering PVV om troepen te sturen
Defensieminister Brekelmans
Bron: EenVandaag

PVV-leider Wilders gaf vandaag aan tegen het sturen van Nederlandse troepen naar Oekraïne te zijn. Defensie-minister Brekelmans reageert hier koeltjes op. "Ik werk met het regeerprogramma. Daarin staat dat we Oekraïne onverminderd zullen steunen."

De plannen tot het vormen van een internationale troepenmacht voor de bescherming van Oekraïne veroorzaken een nieuwe splijtzwam in de regeringscoalitie. PVV-leider Geert Wilders is hier standvastig op tegen en gaat lijnrecht in tegen premier Dick Schoof.

Nog steeds positief over Amerika

Minister van Defensie Ruben Brekelmans (VVD) vertelt tegenover EenVandaag dat het kabinet vasthoudt aan het eigen regeerprogramma. "Dit is het standpunt van de heer Wilders. Ik werk met het regeerprogramma. Daarin staat we Oekraïne onverminderd zullen steunen."

Brekelmans blijft na het tumult van afgelopen week, waarin de Amerikaanse president Donald Trump Europa niet aan de onderhandelingstafel uitnodigde, positief over de Amerikanen. "Ik vertrouw de Amerikanen nog steeds, want ik heb ze ook horen zeggen dat voor hen de NAVO relevanter is dan ooit. En de NAVO is natuurlijk onze belangrijkste veiligheidsgarantie."

'Escalatie-dominantie'

Voor het Nederlandse kabinet blijft de Amerikaanse steun noodzakelijk bij het vormen van een 'robuuste vredesmacht' die Oekraïne moet beschermen. Brekelmans: "De 'backing' van de Amerikanen blijft nodig. Je hebt, om in militaire termen te spreken, altijd een escalatie-dominantie nodig ten opzichte van je tegenstander."

Hij legt uit: "Dus stel dat Rusland een eventueel vredesbestand gaat testen en ze zouden aansturen op een conflict, dan moeten ze weten dat ze bij iedere stap die ze zetten een sterkere tegenstander tegenover zich hebben. En daar hebben we Amerikanen echt voor nodig."

Minister Brekelmans over weigering PVV om troepen naar Oekraïne te sturen

'Europa moet plek aan tafel verdienen'

De defensieminister verwacht overigens dat Europa in een later stadium wel mag plaatsnemen aan de onderhandelingstafel. "Ik heb de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio horen zeggen dat als de gesprekken concreter worden, dat dan natuurlijk ook Oekraïne en Europa aan tafel zullen komen."

"Maar we zullen als Europa die plek ook moeten verdienen", gaat hij verder. "En die plek verdien je door duidelijk aan te geven wat wij als Europa militair in te brengen hebben. En vandaar dat wij als Europese landen nu huiswerk te doen hebben om gezamenlijk tot zo'n plan te komen."

Brede puzzel om te leggen

Over wat Nederland concreet aan materieel en troepen kan leveren aan een eventuele vredesmacht, blijft de minister vaag. "Wij kunnen als Nederland natuurlijk in alle domeinen wel iets leveren, maar daar zullen we goed naar moeten kijken."

"Het is niet zo dat wij allerlei F-35's, of schepen, of troepen klaar hebben staan, die ergens staan te wachten. Die zijn ook ingepland om een bijdrage aan de NAVO te leveren. Die brede puzzel moeten we eerst leggen."

Debat

Brekelmans zegt dat er gekeken kan worden wat we kunnen doen, als er een duidelijk mandaat en rugdekking van de VS is. "Ook in het parlement moet dan besloten worden of Nederland wel of geen bijdrage kan leveren."

Morgen debatteert de Tweede Kamer over welke positie Nederland moet innemen bij de onderhandelingen om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant