radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Amersfoort groenste stad van Europa

Vorig jaar werd de stad Amersfoort beloond met het predicaat 'Groenste stad van Nederland'. Dit jaar komt daar nog een eretitel bij. In de overtreffende trap kan Amersfoort zich nu 'Groenste stad van Europa' noemen. De stad won de eerste prijs in de Europese groenwedstrijd Entente Florale. Maar hoe groen is Amersfoort nu eigenlijk? EénVandaag ging kijken en vroeg het de bewoners.

Amersfoort groenste stad van Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Alcoholslot in de auto: kun je de blaastest foppen? En andere vragen beantwoord

Alcoholslot in de auto: kun je de blaastest foppen? En andere vragen beantwoord
Bron: ANP

Het alcoholslot in de auto moet terugkomen, vindt de Tweede Kamer. Bestuurders moeten dan eerst een blaastest doen voordat de auto kan starten. We vroegen wat jullie hierover wilden weten.

Jullie vragen worden beantwoord door onderzoeker Ragnhild Davidse van het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV), en door onderzoeker Martine Blom van het onafhankelijk Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) dat valt onder het ministerie voor Justitie en Veiligheid.

Ragnhild Davidse (fotograaf: Peter de Graaff) en Martine Blom
Bron: EenVandaag
Ragnhild Davidse (fotograaf: Peter de Graaff) en Martine Blom

1. Het alcoholslot ligt weer op tafel, hoe is dit zo gegaan?

"Het alcoholslotprogramma werd eind 2011 in Nederland ingevoerd, maar stuitte al snel op allerlei praktische en juridische bezwaren en op kritiek vanuit de maatschappij", vertelt WODC-onderzoeker Blom.

"In 2015 kwamen de Hoge Raad en de Raad van State bijna tegelijkertijd met uitspraken, waarna er geen alcoholsloten opgelegd mochten worden aan nieuwe overtreders. Eind 2016 werd het programma volledig stopgezet en werden alle nog aanwezige alcoholsloten uitgebouwd."

Toch blijft het alcoholslot telkens terugkomen als interessante maatregel. "Het blijkt namelijk zeer effectief in het voorkomen van recidive, oftewel het opnieuw rijden onder invloed", zegt Blom.

Dat benadrukte ook verkeersminister Barry Madlener (PVV) afgelopen week in de Tweede Kamer. Een meerderheid van onder meer PVV, GroenLinks-PvdA en VVD pleitte daar voor een herinvoering van het alcoholslot.

info

Merendeel van de Nederlanders ziet alcoholslot voor veelplegers wel zitten

Ook een grote meerderheid van de Nederlanders wil dat het verplichte alcoholslot terugkeert voor mensen die meerdere keren zijn gepakt op rijden onder invloed. Dat blijkt uit onderzoek van Ipsos I&O (in opdracht van Fonds Slachtofferhulp) onder ruim 2.000 deelnemers. 84 procent van hen vindt een verplicht alcoholslot voor veelplegers acceptabel. Voor mensen die een eerste keer worden veroordeeld, zogenoemde first offenders, is dat 43 procent.

2. Wanneer kreeg iemand een alcoholslot opgelegd?

Het doel van het alcoholslot is om te voorkomen dat bestuurders opnieuw gaan rijden met te veel alcohol op, vertelt Blom. "Dit vergroot de kans op ongelukken. Dus dit was een maatregel voor de verkeersveiligheid."

Toen het alcoholslot er in Nederland was, werden bestuurders doorgestuurd naar het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen) voor een alcoholslotprogramma wanneer zij met 1,3 tot 1,8 promille alcohol op werden betrapt op de weg. Ook als ze voor het eerst in overtreding waren. Voor beginnende bestuurders lag de ondergrens op 1,0 promille. "Dit zijn vergelijkbare grenzen zoals die er zijn voor het tijdelijk afnemen van het rijbewijs", vertelt Davidse.

Bekijk ook

3. Ging het alcoholslot samen met verplichte hulp of voorlichting?

"Ja, het alcoholslot was onderdeel van een programma gericht was op onderliggende alcoholproblemen", vertelt Davidse. "Bij zware overtreders speelt er vaak een verslavingsprobleem. Met het alcoholslot pak je wel het rijgedrag aan, maar niet het onderliggende probleem dat voor een individu en voor de samenleving meerdere negatieve gevolgen kan hebben."

Het CBR kon daarom een educatief programma opleggen, gaat de verkeersonderzoeker verder. "Maar sommige mensen konden niet deelnemen aan dat opgelegde programma, onder andere vanwege de hoge kosten ervan. Die moest je namelijk zelf betalen."

In totaal doorliepen ruim 4.000 mensen het programma.

info

Waarom werd het alcoholslot afgeschaft?

"Het slot was ingevoerd als bestuursmaatregel die los stond van het strafrecht. Iemand werd strafrechterlijk vervolgd met bijvoorbeeld een boete of taakstraf, en kon daarnaast het alcoholslotprogramma opgelegd krijgen door het CBR", legt Blom uit.

"Maar het alcoholslotprogramma had zulke grote gevolgen voor bestuurders, dat het in de praktijk eigenlijk een straf was. Op deze manier werden mensen dus dubbel gestraft voor hetzelfde vergrijp, en dat mag niet."

Daarbij werkte het alcoholslotprogramma ongelijkheid in de hand. "Sommigen konden de hoge kosten niet betalen, en dus niet meedoen. Maar bij weigering moest je je rijbewijs inleveren. Die mensen konden dus niet meer rijden", vertelt Davidse.

"Ook werden bijvoorbeeld beroepschauffeurs extra hard getroffen, omdat zij voor hun werk in verschillende auto's moeten rijden. Die konden niet allemaal een alcoholslot krijgen, en dus kon zo'n chauffeur dan niet werken", zegt ze

4. In hoeverre zijn alcoholsloten zinvol?

Blom onderzocht hoe vaak mensen opnieuw werden gepakt voor het rijden met te veel alcohol op. "Dat bleek heel weinig te gebeuren. Slechts 1 op de 100 deelnemers ging tijdens het alcoholslotprogramma opnieuw de fout in. En slechts 4 op de 100 werden in de 2 jaar daarna opnieuw veroordeeld voor het rijden onder invloed van alcohol."

Blom toonde aan dat het alcoholslot ook na uitbouw van het slot recidive vermindert, door een vergelijking te maken: "We zagen dat mensen in de 2 jaar na afronding van het alcoholslotprogramma een derde minder recidiveerden dan mensen die ook werden aangehouden, maar niet deelnamen aan het programma. Dat is dus een afname van 30 procent."

In Nederland bleek het alcoholslot op de langere termijn effectiever dan in andere landen. Bloms onderzoek geeft hier geen directe verklaring voor, maar ze vermoedt dat het komt doordat Nederland het slot combineerde met een educatief programma over de risico's van rijden onder invloed. Daarnaast kregen deelnemers hun blaastestresultaten te zien, wat mogelijk hun bewustzijn over het eigen gedrag vergrootte.

Of het alcoholslot ook leidt tot minder verkeersongevallen? Davidse van SWOV weet dat er Amerikaanse onderzoeken zijn (zoals deze en deze) waaruit blijkt dat in staten met een alcoholslot er significant minder alcoholgerelateerde dodelijke verkeersongevallen zijn dan in staten zonder zo'n slot.

"Aannemelijk", zegt ze, "want we weten dat bij een promillage van 1,5 het risico op ongevallen meer dan 20 keer zo hoog wordt als bij iemand die nuchter rijdt. Als je dus met een alcoholslot voorkomt dat mensen met zo'n hoog promillage kunnen gaan rijden, dan kun je ervan uitgaan dat dit effect heeft op het aantal ongevallen."

info

Andere Europese landen met een alcoholslot

Zweden was het eerste land dat eind jaren 90 een alcoholslotprogramma introduceerde. Andere Europese landen met een alcoholslot voor overtreders zijn bijvoorbeeld België, Finland, Frankrijk, Polen en Oostenrijk. Ook wordt het slot in sommige landen - zoals Frankrijk, Spanje en Italië - preventief ingezet in bijvoorbeeld schoolbussen en het openbaar vervoer.

5. Kunnen veelplegers niet beter een rijverbod krijgen?

"Ik snap dat een rijverbod klinkt alsof het een zwaardere straf is, maar ik vraag me af of mensen het ook zo ervaren", zegt Blom. "Een rijverbod kun je makkelijk negeren; ook zonder geldig rijbewijs kun je rijden, en de kans dat je gepakt wordt is niet zo groot. Terwijl met een alcoholslot je auto simpelweg niet start als je te veel hebt gedronken."

De cijfers laten ook zien dat een alcoholslot effectiever is dan een rijverbod. "Uit verschillende onderzoeken blijkt dat gebruikers van een alcoholslot 65 tot 90 procent minder recidiveren dan bestuurders die een rijverbod kregen", zegt Davidse.

Uit recent onderzoek van Blom blijkt dat het risico op recidive bij bestuurders die ervoor kozen om hun rijbewijs in te leveren, in plaats van aan het alcoholslotprogramma deel te nemen, tien keer zo hoog was als voor bestuurders die wel aan het programma deelnamen en een alcholslot lieten inbouwen.

Bekijk ook

6. Kan de blaastest niet makkelijk omzeild worden door iemand anders te laten blazen?

"Dat denken mensen vaak, maar wordt lastig gemaakt doordat de bestuurders niet alleen moeten blazen om de auto te starten, maar ook tijdens de rit op willekeurige momenten", vertelt Blom. "Als je dus met alcohol op achter het stuur zou willen kruipen, moet er een nuchtere bijrijder zijn die bereid is om voor jou te blazen. Dat maakt het veel lastiger."

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

7. Waarom wordt dit niet standaard in iedere auto ingebouwd?

"De kosten voor het inbouwen van het slot waren destijds tussen de 4.000 en 5.000 euro, dus daarom wordt dit niet voor iedere auto ingebouwd", zegt Davidse. "Maar sinds halverwege 2024 is er wel nieuwe Europese wetgeving waardoor alle nieuwe voertuigen een aansluiting voor zo'n slot moeten hebben. Zodat zo'n slot makkelijker en goedkoper kan worden ingebouwd, als het nodig is."

"Wel gaan er natuurlijk jaren overheen voordat alle voertuigen zo'n goedkopere aansluiting hebben. Vooral omdat mensen met veel verkeersovertredingen vaker een lagere sociaaleconomische status hebben, en dus minder vaak een nieuwe auto kopen", zegt Davidse.

info

En nu?

Om het alcoholslot opnieuw in te voeren, moet het beter juridisch worden ingekaderd. "Er kan bijvoorbeeld ook worden gedacht over het inkorten van het programma om de maatregel minder zwaar te maken", zegt Blom. "Het vorige programma duurde 2 jaar lang, dat kostte veel tijd en geld, en om die reden vond men het te veel lijken op een straf uit het strafrecht. Er zouden lichtere varianten van het programma kunnen komen voor bijvoorbeeld first offenders, of mensen die minder te veel hebben gedronken."

Het ministerie voor Infrastructuur en Waterstaat onderzoekt op dit moment de mogelijkheden voor het herinvoeren van het alcoholslot, weet Blom. Het is nog niet bekend wanneer het weer op de agenda komt te staan in de Tweede Kamer.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Niet swipen, maar rennen: Sam (29) is 'vleeskeuring' van online daten zat en probeert het nu via een hardloopclub

Niet swipen, maar rennen: Sam (29) is 'vleeskeuring' van online daten zat en probeert het nu via een hardloopclub
Sam (29) rent op donderdagen mee met de 'single runs' van haar hardloopclubje
Bron: Eigen foto

Niet door te swipen, maar door te rennen: zo hoopt een groeiende groep singles hun grote liefde te vinden. Ze zijn het online daten zat en gooien het nu over een andere boeg. "De apps zijn een soort vleeskeuring geworden", merkt de vrijgezelle Sam.

"Van de zomer zag ik een video op Instagram, daarin werd een grapje gemaakt: 'Forget dating apps, doe mee met de run.'", vertelt de 29-jarige Sam van Damme uit Amsterdam. "En ik dacht: 'Nou, op zich wel gezellig.' Dus ik ben toen een keer op een zaterdag meegegaan om te hardlopen en daarna deed ik het steeds vaker."

'Daar doe ik niet aan mee'

Sam is al een aantal jaar single en de dating apps is ze voorlopig zat. "Het aanbod is het gewoon niet en het voelt toch wel een beetje oppervlakkig", vertelt ze over haar ervaring met online daten op apps als Tinder, Bumble en Hinge.

Ze omschrijft het swipen en liken van een persoon, wat je vaak doet op basis van foto's, als een 'vleeskeuring'. Je leert weinig over iemands persoonlijkheid, zegt ze. "En ik denk niet per se dat het aan mij ligt, dat ik te kieskeurig ben. Ik weet gewoon wat ik wil en wat goed bij me past. Op de apps draait het daarnaast soms ook gewoon om seks. Daar doe ik niet aan mee."

Bekijk ook

Laagdrempelig daten

Ze kwam erachter dat haar renclub - de Sunday Run Club - ook runs speciaal voor singels organiseert en besloot dat ze dat offline daten weer eens wilde proberen.

Dus ruilde ze de apps in voor een paar hardloopschoenen. Hardlopen vindt ze leuk en het kan helpen bij het, op een laagdrempelige manier, ontmoeten van een nieuwe liefde, was haar gedachte. "Ik ben op dit moment niet echt actief op zoek, maar hiermee wordt het zetten van die stap wel kleiner. Je weet maar nooit."

Rennen en kletsen

Verder hoef je geen 'goede' hardloper te zijn om aan de singles run mee te doen. Het tempo ligt expres lager, zodat mensen met elkaar kunnen kletsen.

"En voordat we beginnen, warmen we op. Dan moet je iemand zoeken met wie je nog niet hebt gepraat en dan kun je samen oefeningen doen, zoals je benen heen en weer swingen. Daarvoor moet je dan even iemand hebben om aan vast te houden."

Grappig en een beetje ongemakkelijk

"Ik weet nog de eerste keer toen ik naar de singles run ging, toen had ik kort daarvoor samen met een vriendin al even met twee jongens gekletst", vertelt Sam. "En toen kwam dus het moment van, pak iemand vast. Beide jongens kwamen op mij af, een beetje ongemakkelijk, maar wel grappig."

Tijdens het rennen had ze gelukkig wel de tijd om met beiden in gesprek te gaan. "We hebben tijdens het joggen met z'n allen gepraat, en ook nog even nadat we klaar waren." Uiteindelijk bleef het bij het uitwisselen van elkaars Instagram, maar dat vindt Sam niet zo erg. "Het was gewoon leuk, omdat het gelijk de eerste keer al was."

Bekijk ook

Meer single runs

Er zijn meer mensen, die zoals Sam, via het hardlopen op zoek gaan naar de liefde. Toen oprichter Sophie Nordenhed van de Sunday Run Club in november 2024 voor het eerst een singles run organiseerde, kwamen daar meteen zo'n veertig vrijgezelle hardlopers op af. Het smaakte al snel naar meer.

En Sophie is niet de enige die hardloopsessies voor singels organiseert. In de week van Valentijnsdag worden er zelfs door het hele land speciale hardloopsessies georganiseerd voor vrijgezellen. 'For the love of running', 'Run and date' en 'genieten van een romantische run met je crush', lees je in verschillende posts van hardloopgroepen op social media. Een dag voor Valentijnsdag waren ze bijna allemaal uitverkocht, of vol.

Swipe-moe

Offline daten - in combinatie met het uitoefenen van een hobby - lijkt dus helemaal 'in' te zijn. En dat is volgens singlecoach en psycholoog Meinou Lambeck een goed idee. Want ook zij ziet in haar werk dat mensen moe zijn van het swipen en liken.

"Ik weet niet hoe hoog het percentage echt is, maar het klopt inderdaad dat steeds meer mensen tegen de nadelen van online daten aanlopen. En weer behoefte hebben aan contact in het echte leven", zegt ze.

Meer dan een plaatje

"Stel, je ontmoet inderdaad iemand via je hardloopclub, dan heb je al een bepaald beeld gekregen. Je hebt dan een bepaalde klik en gaat met een andere gedachte naar een afspraakje, dan wanneer je alleen een plaatje op het internet hebt gezien."

Als je dat plaatje ziet, creëer je als datingappgebruiker vaak te hoge verwachtingen, volgens Lambeck. "En als die blijken tegen te vallen, willen sommige mensen het vervolgens niet eens meer proberen. Ze stellen dan voor de vorm nog een paar vragen, maar sluiten het dan snel weer af. In het echte leven, als je iemand offline ontmoet, gebeurt dat gewoon minder snel."

Bekijk ook

'Hey, zullen we een biertje doen of zo?'

Ook Sam merkt dit. "En het is ook gewoon leuk dat het niet meteen 'een drankje doen' is, want dat is superstandaard op de apps", vult ze aan. "Iedereen vraagt daar: 'Zullen we een biertje doen of zo?'"

Ze vindt het fijn dat ze door de hardloopgroep mensen op een andere manier kan leren kennen. "Het is gewoon even wat anders. Je doet ook gelijk een leuke activiteit."

Minder zelfvertrouwen door apps

Singlecoach Lambeck is niet tegen het gebruik van datingapps, maar ziet wel dat het veel nadelen met zich meebrengt. "Hoe meer mensen op die online platforms zitten, hoe meer en vaker ze teleurgesteld raken."

"Ze denken dan dat het (een romantische relatie, red.) niet voor hen weggelegd is. Dat blijkt uit onderzoek en ik zie het ook in de praktijk. Voor veel mensen leidt vaak en langdurig online daten tot pessimistische gedachten over zichzelf en hun kansen. Ze krijgen dan bijvoorbeeld veel met 'ghosting' of ander onveilig gedrag van anderen te maken."

'Wanneer gaat het gebeuren?'

Dat gevoel kent Sam maar al te goed. Af en toe vraagt ook zij zich af of haar grote liefde nog gaat komen. "Ik word dit jaar 30 en voel wel een beetje de tijdsdruk van mijn biologische klok. Die tikt door. En het is niet zozeer dat ik zoiets heb van: 'Ik moet nu per se een relatie', maar dat speelt wel een beetje mee in mijn achterhoofd."

"Ik weet wel dat ik kinderen wil, dus dat maakt het gewoon wat lastiger", legt ze uit. "En ook gewoon meer de vraag van: 'Ik ben al zo lang single, wanneer gaat het een keertje gebeuren?'"

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant